Analizë marrë nga Financial Times
Lindjet në Itali ranë me 3.6 për qind vitin e kaluar në nivelin më të ulët historik, duke nxjerrë në pah betejën e vështirë me të cilën përballet kryeministrja Giorgia Meloni, ndërsa qeveria kërkon të ndryshojë plakjen e shpejtë të popullsisë italiane.
Vetëm 379,000 foshnja lindën në Itali në vitin 2023, nga rekordi më i ulët i vitit të kaluar prej 393,000 – që publikoi Istat, agjencia kombëtare e statistikave, çka përbën edhe nivelin më të ulët të lindjeve, që nga bashkimi i Italisë në 1861.
Istat tha se të dhënat nuk treguan asnjë shenjë përmirësimi në "dimrin demografik" të Italisë, gjatë të cilit normat e lindshmërisë kanë rënë shumë nën nivelin e zëvendësimit prej 2.1, pasi shumë gra italiane zgjedhin të kenë më pak se dy ose asnjë fëmijë.
Në të dhënat e publikuara të premten, Istat tha se shkalla totale e fertilitetit në Itali - numri mesatar i fëmijëve për grua - ra në 1.2 në 2023, nga 1.24 që ishte një vit më parë dhe kjo normë ishte afër nivelit më të ulët historik prej 1.19 të regjistruar në 1995.
Nga foshnjat e lindura në Itali në vitin 2023, sipas Istat, 13.3 për qind ishin fëmijë të shtetasve të huaj që jetonin në vendin fqinj, (të dhëna të tjera tregojnë nga të huajt shumë janë shqiptarë) nga 15 për qind një dekadë më parë, tregojnë të dhënat e Istat.
Meloni, vetë nënë e një fëmije me prindër të divorcuar, ka thënë se është një prioritet për qeverinë e saj që të rrisë shkallën e lindjeve dhe të inkurajojë gratë që të kenë më shumë foshnje “për arsyen e thjeshtë se ne duam që Italia të ketë sërish një të ardhme”.
Por ekspertët paralajmërojnë se nuk ka zgjidhje të shpejtë për të rikthyer rënien e zymtë demografike të Italisë, për të cilën ata shprehen se kjo do të kërkojë politika afatgjata që adresojnë arsyet reale ekonomike dhe sociale për të mos pasur fëmijë.
"Ka shumë retorikë për rolin e nënës, por nëse nuk fiton para, nuk mund të jesh më nënë," tha Azzurra Rinaldi, drejtoreshë e shkollës ekonomike në universitetin Unitelma-Sapienza, Romë. “Ju duhet t'i ndihmoni gratë të shkojnë në punë, të fitojnë para dhe më pas ato të vendosin të bëhen nëna”.
Gratë italiane kishin mesatarisht fëmijën e tyre të parë rreth 32 vjeç, gjë që zvogëlon mundësinë e tyre për të lindur fëmijë, tha Istat.
Normat e fertilitetit kanë rënë nën nivelin e zëvendësimit në shumë ekonomi të përparuara, por kriza demografike e Italisë është një nga më akutet në Evropën Perëndimore pas dekadash stagnimi ekonomik.
Istat tha se Italia tani kishte më shumë se 4.5 milionë njerëz mbi moshën 80 vjeç, ndërsa kishte 4.4 milionë fëmijë nën moshën 10 vjeç.
Demografi Francesco Billari, rektor i Universitetit Bocconi të Milanos, tha se përmbysja e trendit do të "kërkonte kohë dhe stabilitet të politikave". . . që nuk duhet parë si partiake”.
“Nuk ka gjasa që një shtysë e fortë nga një qeveri e vetme do të ndryshojë rrënjësisht mënyrën se si njerëzit e shohin veten të bëhen prindër,” tha ai. "Ne po flasim për vendime më afatgjata që njerëzit mund të marrin."
Meloni ka vazhduar skemën e ndihmës së fëmijëve të prezantuar nga qeveria e mëparshme në vitin 2021 dhe ka rritur lehtësisht shumat mujore që marrin familjet për fëmijët e vegjël, teksa qeveria e saj e djathtë ka eksperimentuar edhe me stimuj të tjerë.
Pas ardhjes në pushtet në fund të vitit 2022, qeveria e koalicionit përgjysmoi TVSH-në për produktet e foshnjave. Këtë vit, Italia ka akorduar 1 miliardë euro në masa të tjera që synojnë mbështetjen e nënave, duke përfshirë dhënien e përkohshme të kontributeve pensionale në emër të grave që punojnë, me qëllim që kanë të paktën dy fëmijë të vegjël.
Por Maria Rita Testa, një demografe në universitetin Luiss të Romës, tha se politikëbërësit duhet të trajtojnë faktorë të tjerë, përfshirë stabilitetin ekonomik të prindërve dhe aksesin në kujdesin e përballueshëm të fëmijëve, në mungesë akute.
“Ata duhet të përpiqen të trajtojnë problemin e pajtimit të detyrave familjare dhe të punës,” tha Testa.
Italia dikur përdorte disa nga 200 miliardë eurot në fondet e rimëkëmbjes së BE-së që merr për të ndërtuar objekte të reja të kujdesit për fëmijët për 260,000 foshnja dhe fëmijë të moshës parashkollorë, por Roma tani e ka ulur këtë objektiv në 160,000.
Megjithatë, edhe nëse Roma mund ta bëjë Italinë – dhe ti mbajë punëdhënësit e saj – më miqësorë me familjen, ekspertët italianë thonë se vendi i tyre ende përballet me pengesa të mëdha strukturore për stabilizimin e popullsisë në tkurrje.
Italia ka vetëm 11.4 milionë gra në moshë riprodhuese – të moshës 15 deri në 49 vjeç – nga 13.8 milionë gra që kishte në këtë grup 20 vjet më parë.
“Nuk kemi shumë nëna dhe baballarë të mundshëm tani për shkak të fertilitetit të ulët në të kaluarën,” tha Billari. “Edhe nëse ka një rikuperim të numrit të fëmijëve për çift, çiftet e mundshme po zvogëlohen.”
/Përgatiti: Liberale.al/
