Zëvendës-presidentja demokrate për president Kamala Harris flet gjatë një mitingu të fushatës në Nevada, 31 tetor 2024
Ndërsa SHBA përgatitet të zgjedhë një president të ri, shumë analistë kanë përshkruar se çfarë mund të thotë një fitore e Trump për ekonominë globale. Nga ana tjetër, çfarë mund të presë Europa nga Harris?
"Presidenca ime nuk do të ishte një vazhdim i presidencës së Joe Biden," tha kandidatja demokrate Kamala Harris muajin e kaluar, duke folur për Fox News.
Për sa i përket politikave të brendshme, kjo mund të jetë e vërtetë. Ekspertët kanë përshkruar disa fusha të politikave - të lidhura me tregtinë dhe të tjera - ku zëvendëspresidentja Harris është gati të bwjw ndryshime krahasuar me paraardhësin e saj.
Megjithatë, kur shikojmë më larg, ka të ngjarë që një fitore e Harris në zgjedhjet e javës së ardhshme nuk do të shkaktojë ndonjë tronditje tw madhe globale. Të paktën, nga pikëpamja ekonomike.
E njëjta gjë nuk mund të thuhet për një fitore të mundshme për rivalin Donald Trump, i cili gjithashtu konkurron për çelësat e Shtëpisë së Bardhë. "Pika kryesore që mund të theksoja në rast të një fitoreje të Harris-it do të ishte, në mënyrë simetrike, mungesa e ndikimeve negative ekonomike që priten për Evropën nëse Trump do të ndiqte me planet e tij tarifore," tha Aurélien Saussay, Asistent Profesor i Kërkimit në Grantham Research i Institutit, në LSE.
Kur mendoi se çfarë do të thotë një fitore e Harris për Evropën, Saussay nënvizon qëndrimin e Trump ndaj tarifave, duke argumentuar se është thelbësore të kuptohet alternativa ndaj një fitoreje demokrate. Trump ka pohuar vazhdimisht se ai do të vendosë një taksë universale prej 10% ose 20% për të gjitha mallrat e prodhuara nga jashtë.
Ai ka propozuar gjithashtu një tarifë 60% të importit për mallrat kineze, së bashku me një tarifë 100% për të gjitha makinat e importuara - pavarësisht nga vendi i tyre i origjinës.
"Propozimi i Donald Trump për rritjen e tarifave, i përshtatur si masa për të korrigjuar çekuilibrat tregtare dhe për të mbrojtur industritë në Shtetet e Bashkuara, ka potencialin për të riformuar ndjeshëm marrëdhëniet tregtare ndërkombëtare dhe zinxhirët e furnizimit, me pasoja të dukshme për Bashkimin Evropian", tha Saussay.
"Disa sektorë evropianë, veçanërisht industria e automobilave në Gjermani, do të preken në mënyrë disproporcionale. Edhe pse tarifa 100% për automjetet synohet veçanërisht për automjetet elektrike kineze, Gjermania do të preket nga një goditje ekonomike."
Sipas të dhënave të fundit nga Zyra Federale e Statistikave të Gjermanisë, tregu kryesor i eksporteve të vendit në vitin 2023 ishin Shtetet e Bashkuara. Kjo u pasua nga Franca, Holanda dhe më pas Kina.
Andrew Kenningham, kryeekonomisti i Evropës në Capital Economics, i tha Euronews se – ndryshe nga Trump – Harris “nuk do të vendosë tarifa të përgjithshme, sigurisht jo për aleatët strategjikë si Evropa”.
Luftërat tregtare
Ndërsa tarifat e përgjithshme ndaj aleatëve evropianë nuk priten të ndryshojnë, megjithatë, Harris ka të ngjarë të vazhdojë me politikat e tregtimit të ashpër ndaj Kinës.
Ndërsa Biden njoftoi këtë vit një sërë tarifash që synojnë importet nga vendi, makinat elektrike i nënshtrohen një tarife 100%. Meqenëse Evropa është më e varur nga Kina sesa SHBA, politikat tregtare ka të ngjarë të mbeten një pikë përplasjesh. Kushdo që të fitojë garën presidenciale, duket se do të ketë presion mbi BE-në për të kufizuar tregtinë me Pekinin. Kina është partneri më i madh tregtar i BE-së për mallra pas Shteteve të Bashkuara, me tregtinë dypalëshe që arriti në 739 miliardë euro në 2023.
Emily Mansfield, drejtoreshë rajonale për Europën në Economist Intelligence Unit, i tha Euronews se politika e gjelbër mund të jetë gjithashtu një "pikë ndezje" për marrëdhëniet BE-SHBA nëse Harris do të zgjidhej. - “Subvencionet e IRA-s në SHBA (të cilat Harris do t'i mbante në vend) janë të diskutueshme në Europë pasi rrezikojnë të tërheqin investime të gjelbra larg BE-së," shpjegoi ajo.
“Dhe rregulloret e reja të BE-së si mekanizmi i rregullimit të kufirit të karbonit (CBAM) dhe rregullorja e BE-së për shpyllëzimin (EUDR), që do të hyjnë në vitin 2026, do të rrisin kostot për firmat amerikane që eksportojnë në BE”.
CBAM vendos një tarifë karboni për disa produkte të importuara që vijnë në bllok, e krijuar për të parandaluar firmat që të transferojnë prodhimin në vendet me rregullim më të dobët të klimës. EUDR ndalon importimin e produkteve në BE nëse ato janë të lidhura me praktikat e shpyllëzimit. Pavarësisht këtij potenciali për mosmarrëveshje, "një fitore e Harris do të nënkuptonte gjerësisht stabilitet për Evropën për sa i përket ndikimit ekonomik," përfundoi Mansfield.
Politika fiskale
Shumë analistë presin që nëse Donald Trump fiton zgjedhjet javën e ardhshme, inflacioni mund të fillojë të rritet përsëri. Kjo do të vijë për shkak të tarifave të propozuara të importit, të cilat do të rrisnin çmimin e mallrave të huaja të sjella në Shtetet e Bashkuara. Uljet e sugjeruara të taksave dhe propozimet për të dëbuar punëtorët migrantë mund të rrisin gjithashtu kostot.
Nëse inflacioni rritet, kjo mund të shkaktojë një rritje të normave të interesit. Nga ana tjetër, kjo do të rriste yield-et e obligacioneve - që do të thotë se qeveria do të marrë hua me një normë më të lartë interesi. Vlen gjithashtu të theksohet se normat e larta të interesit dhe yield-et e obligacioneve ka të ngjarë të rrisin vlerën e dollarit. Kjo për shkak se perspektiva e rritjes së kthimeve zakonisht rrit kërkesën nga investitorët e huaj për monedhën.
Ndryshimet në yield-et e SHBA "do të priren të rrisin yield-et e obligacioneve të qeverisë europiane, megjithëse në një masë më të vogël”, sipas një shënimi nga Capital Economics. - “Por faktorë të tjerë si perspektivat për politikën monetare të BQE-së dhe shqetësimet fiskale në eurozonë do të vazhdojnë të jenë shtytësit kryesorë të tregut të bonove."
Ekspertët parashikojnë gjithashtu se euro nuk do të dobësohej në mënyrë drastike nga një fitore e Trump. Duke folur për një fitore të mundshme të Harris, Andrew Kenningham i Capital Economics, thekson se kandidati i demokratëve "ndoshta nuk do ta lironte politikën fiskale në mënyrë drastike".
Ai shtoi se "nuk do të kishte arsye për të pritur norma më të larta interesi në SHBA ose një dollar më të fortë" në këtë rast. Megjithëse Trump pritet të rrisë shpenzimet, Carl J. Schramm, ekonomist dhe profesor në Universitetin e Sirakuzës, argumentoi se Harris do ta shtonte gjithashtu shumë borxhin kombëtar nëse zgjidhej - gjë që mund të rriste normat e interesit.
"Qasja e saj pa dyshim do të udhëhiqej nga ekipi i ekonomisë Obama/Biden, i cili është dëshmuar krejtësisht kejnsian në pikëpamje dhe veprim," argumentoi ai. Sipas një studimi të publikuar nga Komiteti për Buxhetin Federal të Përgjegjshëm muajin e kaluar, Trump do ta shtonte në 7.5 trilion dollarë borxhin kombëtar amerikan dhe Harris do ta shtonte në 3.5 trilion dollarë.
Një kongres i ndarë?
Përveç votimit për një president javën e ardhshme, qytetarët amerikanë do të votojnë gjithashtu për një sërë pozicionesh të tjera - veçanërisht kë duan në Kongres.
"Pavarësisht se kush fiton zgjedhjet presidenciale, përbërja e Kongresit do të ketë rëndësi të madhe pasi do të përcaktojë se sa agresiv mund të jetë secili kandidat me axhendën e tyre fiskale," tha Ryan Sweet, kryeekonomist amerikan në Oxford Economics. Nëse demokratët arrijnë të fitojnë një shumicë të fortë në Senat dhe Dhomën e Përfaqësuesve, kjo do t'i lejojë ata të vendosin më lehtë ndaj legjislacionit. Nëse jo, kjo mund të rezultojë në një bllokim të gjatë politik. Sido që të jetë, një fitore e mundshme e Harris ka të ngjarë të paralajmërojë pak ndryshime për Europën, veçanërisht në krahasim me një fitore të Trump.
Përgatiti: Liberale.al
