Shkencëtarët Katalin Kariko dhe Drew Weissman, respektivisht nga Hungaria dhe Shtetet e Bashkuara, fituan Çmimin Nobel 2023 në Fiziologji-Mjekësi për zbulimet që mundësojnë zhvillimin e vaksinave mRNA COVID-19.

Çmimi, ndër më prestigjiozët në botën shkencore, është përzgjedhur nga Asambleja Nobel e Universitetit Mjekësor të Institutit Karolinska të Suedisë dhe gjithashtu vlen rreth 1 milion dollarë.

“Çmimi Nobel i vitit 2023 në Fiziologji ose Mjekësi u është dhënë Katalin Karikó dhe Drew Weissman për zbulimet e tyre në lidhje me modifikimet e bazës nukleozide që mundësuan zhvillimin e vaksinave efektive mRNA kundër COVID-19”, tha Asambleja Nobel.

Kariko ishte nënkryetar i lartë dhe kreu i zëvendësimit të proteinave ARN në BioNTech deri në vitin 2022 dhe që atëherë ka vepruar si këshilltar i kompanisë. Ajo është gjithashtu profesoreshë në Universitetin e Szeged në Hungari dhe profesoreshë ndihmëse në Shkollën e Mjekësisë Perelman të Universitetit të Pensilvanisë.

Weissman është profesor në kërkimin e vaksinave në Shkollën Perelman. Kariko gjeti një mënyrë për të parandaluar sistemin imunitar nga nisja e një reaksioni inflamator kundër mRNA-së të prodhuar në laborator, që më parë shihej si një pengesë e madhe kundër çdo përdorimi terapeutik të mRNA.

Së bashku me Weissman, ato provuan se rregullimet e nukleozideve, shkronjat molekulare që shkruajnë kodin gjenetik të mARN-së, mund ta mbajnë mARN-në nën radarin e sistemit imunitar.

"Pra, çmimi Nobel i këtij viti njeh zbulimin e tyre bazë të shkencës që ndryshoi rrënjësisht të kuptuarit tonë se si mRNA ndërvepron me sistemin imunitar dhe pati një ndikim të madh në shoqëri gjatë pandemisë së fundit," tha Rickard Sandberg, anëtar i Asamblesë Nobel në Institutin Karolinska.

Çmimi i mjekësisë nis çmimet e këtij viti me pesë të tjerat që do të zbulohen në ditët në vijim.

Çmimet, të shpërndara për herë të parë në vitin 1901, u krijuan nga shpikësi suedez i dinamitit dhe biznesmeni i pasur Alfred Nobel, dhe jepen për arritjet në shkencë, letërsi dhe paqe, dhe në vitet e mëvonshme atyre iu shtua edhe çmimi për ekonomi.

Mbreti suedez do t'i dorëzojë çmimet në një ceremoni në Stokholm më 10 dhjetor, në përvjetorin e vdekjes së Nobelit, e ndjekur nga një banket luksoz në bashkinë e qytetit.

Çmimi i mjekësisë i vitit të kaluar shkoi për suedezin Svante Paabo. Fitues të tjerë të kaluar përfshijnë Alexander Fleming, i cili ndau çmimin e vitit 1945 për zbulimin e penicilinës dhe Karl Landsteiner në 1930 për zbulimin e grupeve të gjakut të njeriut. /Liberale.al/