
Damian Carrington
Balenat e kaltra konsumojnë deri në 1 miliard grimca gjatë një sezoni ushqimi me ndikime ende të panjohura në shëndet.
Sipas një studimi balenat që ushqehen me filtra po konsumojnë miliona grimca të ndotjes mikroplastike në ditë, duke i bërë ato konsumatoret më të mëdhaja të mbetjeve plastike në planet.
Vlerësimi qendror për balenat blu të kaltra ishte 10 milion copa në ditë, që do të thotë se më shumë se 1 miliard copë mund të gëlltiten gjatë një sezoni ushqimor prej tre deri në katër muaj. Pesha e plastikës së konsumuar gjatë sezonit u vlerësua midis 230 kg dhe 4 ton.
Nëse ndotja plastike në këto zona vazhdon të rritet në të ardhmen, balenat mund të hanë 150 milion copa në ditë, paralajmëruan studiuesit. Të dhënat u mblodhën në ujërat bregdetare të Kalifornisë, por shkencëtarët thanë se pjesët e tjera të botës ishin akoma edhe më të ndotura.
Hulumtimi është i pari që vlerëson konsumin e mikroplastikës për balenat blu, fin dhe gungaçe, të cilat janë balena që përdorin filtra për të kapur gjahun e tyre. Ai zbuloi se pothuajse të gjithë mikroplastikët e konsumuar janë tek peshqit që hanë balenat, dhe jo në ujë. Grimcat plastike janë të ngjashme në madhësi me ushqimin që hanë organizmat më të vegjël.
Balenat mund të dëmtohen nga mikroplastika dhe kimikatet toksike që ato mbartin, dhe puna e mëparshme ka zbuluar se ndotës me prejardhje plastike janë identifikuar në lëkurën e tyre. Këto balena janë ende duke u rikuperuar nga tregtia e tyre dhe po përballen me ndikime të tjera të shkaktuara nga njeriu, si zhurma dhe goditjet e anijeve.
"Ajo që gjetëm ishte befasuese - një numër vërtet i lartë i gëlltitjes së përditshme të plastikës," tha Dr Shirel Kahane-Rapport, në Universitetin Shtetëror të Kalifornisë, Fullerton, i cili drejtoi studimin. “Ne imagjinojmë se do të ketë një lloj ndikimi, por nuk i dimë efektet e sakta shëndetësore. Ky është hapi i parë për ta kuptuar këtë.”
Ka shumë më shumë pellgje oqeanike të ndotura në botë sesa brigjet e Kalifornisë, tha Kahane-Rapport, duke përfshirë Detin e Veriut, Mesdheun dhe ujërat në Azinë juglindore. “Balenat që ushqehen në ato zona sigurisht që mund të jenë në rrezik më të madh se sa jashtë bregut këtu në perëndim të SHBA-së”, tha Dr Matthew Savoca, në Universitetin e Stanfordit, i cili ishte pjesë e ekipit që kreu studimin.
"Është një histori e trishtuar për balenat, por gjithashtu e trishtuar është kjo histori edhe për ne," tha Savoca, pasi dieta njerëzore është gjithashtu e prekur. “Pavarësisht nëse është merluc, salmon apo peshq të tjerë, ata po hanë të njëjtin peshk që po hanë balenat gungaçe”.
Sasi të mëdha mbetjesh plastike hidhen në mjedis dhe mikroplastika ka ndotur të gjithë planetin, nga maja e malit Everest deri te oqeanet më të thella. Të paktën 1500 specie të egra janë raportuar se kanë gëlltitur plastikë. Njerëzit i konsumojnë grimcat e vogla nëpërmjet ushqimit dhe ujit, si dhe i thithin ato. Mikroplastika u zbulua se ishte e pranishme në gjakun e njeriut.
Hulumtimi, i botuar në revistën Nature Communications, kombinon një seri matjesh për të vlerësuar konsumin mikroplastik të balenave.
Dendësia e gjahut në ujë u vlerësua duke përdorur pajisje akustike dhe mikroplastika në pre u vlerësua duke përdorur hulumtimet e mëparshme dhe matjet e ndotjes plastike në kolonën e ujit. Shkencëtarët gjetën balena të ushqyera kryesisht në thellësi 50-250 metra, ku gjenden edhe më së shumti mikroplastikë.
Balenat gungaçe, të cilat janë më të vogla se balenat blu, u vlerësua se gëlltitnin deri në 4 milion mikroplastikë në ditë kur ushqeheshin me mikrigjallesa dhe 200,000 grimca kur ushqeheshin me peshq, si açuge.
Studiuesit mendojnë se vlerësimet e tyre janë konservatore, pasi ndotja plastike do të jetë rritur që kur u mblodhën të dhënat dhe ata bënë vlerësime konservatore se sa plastikë konsumojnë speciet e gjahut të mikrigjallesave si planktonet dhe peshkut. /Liberale.al