Anjeza Xhaferaj
Në ciklin informativ shqiptar, një gropë asfalti në Lezhë mund, deri në mbrëmje, të marrë peshën e një samiti të NATO s. Një prerje shiritësh në fshat ndërthuret me pamje nga Kievi, Brukseli apo Roma, derisa prania e kryeministrit në të treja skenat duket jo vetëm e besueshme, por e pashmangshme. Korniza televizive vendase për Edi Ramën - e aftë tashmë të kthejë një takim me gratë e mençura dibrane apo nxënësit e një shkolle (çfarëdo shkolle)-shkrihet pa pengesa me një kornizë ndërkombëtare që e paraqet si lider, dhe Shqipërinë si lojtare të domosdoshme në tabelën globale.
Kjo lente umbrellë u fokusua më qartësisht më 28 shkurt 2024, kur Volodymyr Zelensky fluturoi në Tiranë për samitin e parë Ukrainë–Ballkan. Kanalet shqiptare transmetuan pa pushim shtrëngimin e duarve mes Zelenskyt dhe Ramës nën mesazhe që shpallnin “Diplomaci në Vijë të Parë në Ballkanin Perëndimor”, slogani që vinte Shqipërinë krah Ukrainës në pararojë të sigurisë europiane. Më herët, samiti i Procesit të Berlinit në Tiranë i kishte dhuruar Ramës “fotografinë familjare” me Olaf Scholz dhe Ursula von der Leyen - imazhe të rikthyera sa herë një skandal i brendshëm kërkonte kundërhelm stature.
Modeli është i qëllimshëm. Krizat ndërkombëtare shërbejnë si pasqyra ku televizioni kombëtar reflekton tek elektorati profilin e një burri shteti. Pasqyrimi i luftës së Rusisë në Ukrainë forcon kredencialet e Ramës në NATO; pjesë mbi rikthimin elektoral të Donald Trump ndërthuren me kronika të vizitës së Ramës në Shtëpinë e Bardhë në 2016; reportazhe për investimet ballkanike të Erdoğan ndalen gjatë në apartamentet e rindërtuara me fonde turke pas tërmetit 2019. Kur Giorgia Meloni shpalli në nëntor 2023 skemën Italo-Shqiptare të përpunimit të migrantëve, narrativa vendase nuk u ndal në sfidat kushtetuese, por tek aftësia e kryeministrit për të ndërmjetësuar një marrëveshje që Roma e quajti “model për Europën”.
Këto korniza formësojnë përllogaritjet e votuesve. Monitoruesit e medias së OSBE-së zbuluan se, gjatë fushatës për zgjedhjet vendore 2023, transmetuesit i kushtuan 40 për qind të kohës politike Partisë Socialiste, shpesh duke transmetuar pamje pa etiketë të prodhuara nga stafi qeveritar.
Shumica e materialeve vendosin çështje rutinë brenda rrëfimeve globale: një vizitë kortezie e një delegacioni të BE-së shndërrohet në provë të vrullit integrues; hapja e punimeve për një qendër migrantësh në Shëngjin pasqyron debatet e Brukselit për ndarjen e barrës. Shikuesit ftohen të vlerësojnë jo thjesht trashësinë e asfaltit, inaugurimin e rrugës, por peshën që çdo gjest vendor mund të ketë në Bruksel, Uashington apo Ankara.
Vetë Rama ka nxitur kalimin nga politika tek gjeopolitika, kur deklaron se është gjeopolitika që përshpejton ose jo hyrjen e Shqipërisë në BE. Anëtarësimi në BE, dikur horizont teknokratik, tashmë kornizohet si opsion gjeopolitik-një policë sigurimi ndaj një bote të trazuar, e blerë vetëm përmes navigimit me zotësi të po kësaj bote. Votuesi ftohet të pyesë jo “Kush ma rregulloi rrugën?” por “Kush ia shtrëngoi dorën von der Leyen-it?”
Pasojat janë një politikë e brendshme e filtruar nëpërmjet një termometri të jashtëm. Duartrokitjet ndërkombëtare kthehen në ovacione prime-time; heshtja diplomatike mund të ftohë një kandidaturë brenda natës. Kjo dinamikë favorizon të pushtetshmit që kontrollojnë buxhetin e udhëtimeve dhe sinjalin televiziv. Njëkohësisht ngushton hapësirën e opozitës: kritikët duhet ose të vënë në dyshim imazhin global të Shqipërisë - rrezikuar të akuzohen se dëmtojnë interesin kombëtar - ose ta pranojnë atë dhe të pretendojnë, jo fort bindshëm, se mund ta menaxhojnë më mirë nga stolat e pasme të parlamentit.
Nëse kjo strategji do t’i mbijetojë votimit të 11 Majit 2025, do të varet nga ngjarje jashtë kontrollit të Ramës: kthesat në fushën e betejës në Ukrainë, numrat e migrantëve në Mesdhe, komunikata e radhës e BE-së. Për momentin, transmetuesit shqiptarë janë gati. Ata kanë mësuar se një histori e kornizuar në Kiev apo Bruksel udhëton lehtë në unazën e Tiranës - dhe se kryeministri, tashmë i kudogjendur në kronikat vendase, duket edhe më i madh kur në sfond është vetë bota.
