Qindra mijëra - civilë dhe ushtarë - të vdekur, dhjetëra qytete të rrafshuara, miliona refugjatë, shkatërrimi i plotë i shtëpive, infrastrukturës dhe rrjeteve dhe humbja e monumenteve ikonike janë vetëm disa nga pamjet që dominuan skenën e luftës, të shkaktuar nga rusët me pushtimin e Ukrainës që nisi pikërisht një vit më parë.

Lëvizja agresive e presidentit rus Vladimir Putin për të pushtuar Ukrainën në orët e para të 24 shkurtit 2022 e ktheu kohën pas, duke shkatërruar rendin botëror të pasluftës. Evropa po përjeton frikën e një përsëritjeje të Luftës së Dytë Botërore, SHBA-të dhe Aleanca e Atlantikut të Veriut u detyruan të kthehen në "botën e vjetër" duke rishikuar prioritetet e tyre, superfuqive në zhvillim iu kërkua të zgjidhnin një anë. Marrëdhëniet e vjetra të pushtetit u shembën, organizatat ndërkombëtare dhe rrjeti i tregtisë ndërkombëtare liberale u tronditën deri në themel, kostoja e jetesës u rrit në qiell dhe disa qytete pothuajse u "ngrinë" për shkak të krizës së frikshme energjetike. Inflacioni i lartë, rritja masive e çmimeve të produkteve dhe ndërprerjet e zinxhirit të furnizimit janë vetëm disa nga efektet anësore të përditshme të konfliktit të përgjakshëm dymbëdhjetë mujor.

Në të njëjtën kohë, "piketa e zymtë" e dymbëdhjetë muajve të luftës, siç përshkruhet nga Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, intensifikon lëvizshmërinë diplomatike, por edhe ngërçet e afërta, pasi asnjëra palë ndërluftuese nuk mund të mbizotërojë në afat të shkurtër, siç theksojnë shumica e analistëve. Makina ruse e luftës u tregua e pambrojtur dhe e pamjaftueshme. Presidenti rus i keqinformuar dhe maksimalist, agjentët e propagandës ruse ishin të kufizuar dhe të dobët. Në të njëjtën kohë, Kievi u gjend i papërgatitur dhe “lakuriq” përballë përmasave të pushtimit, i papërgatitur teknikisht dhe administrativisht për ta zmbrapsur atë, por i vendosur për të luftuar deri në fund, duke investuar në përforcimin e vazhdueshëm ushtarak dhe ekonomik të Perëndimit. Ky i fundit përpiqet të izolojë Moskën nga çdo mbështetje e mundshme politike, ekonomike dhe ushtarake, të përcaktojë Rusinë për sa i përket rrethinës së saj gjeografike dhe të përmirësojë fuqinë e saj të zjarrit, për çdo rast.

Në fund të fundit, fakti që pushtimi rus i Ukrainës filloi me kushtet e një "lufte rrufe" dhe përfundoi në një "konflikt të ngrirë", thekson shqetësimet ndërkombëtare për rezultatin e tij përfundimtar, i cili kalon nëpër skena përcaktuese të asaj të mëparshme.

Fazat e luftës

Pika kyçe për gjendjen aktuale të konfliktit, i cili aktualisht po zhvillohet pa fitues, ishin disa episode në rrjedhën e luftës që ose i detyruan dy palët ndërluftuese të manovrojnë, ose forcuan legjitimitetin ndërkombëtar të veprimeve të tyre.

Masakrat e civilëve dhe Mariupolit

Faza e parë e luftës (shkurt – prill 2022) u shënua nga masakra e civilëve, si dhe rrënimi i Mariupolit. Krimet e luftës në Butsa, varrezat masive në Izium dhe asgjësimi i Mariupolit trazuan opinionin publik botëror, duke i liruar duart partnerëve evropianë dhe aleatëve për "hakmarrje" drastike kundër Rusisë. Kjo u pasua nga valë të njëpasnjëshme sanksionesh ekonomike ndaj individëve, bankave dhe kompanive ruse, dëbimi i Rusisë nga sistemi i mesazheve financiare SWIFT dhe heqja dorë e BE-së nga energjia e Rusisë.

Kriza e gazit natyror dhe energjisë

Përgjigja e dështuar e ushtrisë ruse ndaj qëllimeve të "operacionit special ushtarak" të Kremlinit rezultoi në instrumentalizimin e lidhjeve energjetike pothuajse monopole të Moskës me Evropën. Në këtë kontekst, gjatë fazës së dytë të luftës (maj – korrik 2022) Kremlini filloi të reduktonte ndjeshëm sasitë e tij të eksportueshme të gazit natyror në BE, me presidentin rus Vladimir Putin që mbylli rubinetin e Gazprom duke shkaktuar një efekt domino në ekonominë globale.

Sabotimi dhe rekrutimi

Konflikti ambivalent u rindez nga incidentet e sabotimit, të cilat formuan fazën e tretë të luftës (gusht – tetor 2022). Tranzicioni nga regjimi i konfliktit tradicional, ushtarak në një luftë hibride duke përdorur forma të luftës joortodokse u shënua nga shpërthimi i dy tubacioneve ruse të gazit natyror, Nord Stream 1 dhe 2 respektivisht, ndërsa shpërthimi në Urën e Krimesë, një pikë e bashkimit, ka marrë edhe karakterin e sabotimit të brendësisë ruse me gadishullin dhe korridorin e furnizimit të ushtrisë ruse. Në të njëjtën kohë, në fillim të vjeshtës, presidenti rus Vladimir Putin shpalli një rekrutim të pjesshëm prej 300,000 rezervistësh, me valën e të rinjve rusë që iknin drejt kufijve të vendit duke treguar distancën reale midis majës dhe bazës së shoqërisë ruse.

Kundërsulm dhe bashkim

Gjatë së njëjtës fazë të tretë të luftës, kundërsulmi i vjeshtës i ukrainasve në Kharkiv ringjalli moralin e mbrojtësve, ndërsa presidenti rus, Vladimir Putin, shpalli mbajtjen e referendumeve lokale për aneksimin e rajoneve separatiste të Donetskut dhe Luhanskut, si dhe rajonet e pushtuara të Zaporizhia dhe Kherson, në Rusi.

Raketat dhe dronët

Duke iu afruar njëvjetorit të pushtimit rus të Ukrainës, sulmet e koordinuara ndaj qyteteve dhe civilëve ukrainas duke përdorur dhjetëra raketa dhe dronë iranianë në fazën e katërt të konfliktit (dhjetor 2022-shkurt 2023), së bashku me shkatërrimin e infrastrukturës strategjike dhe të rrjeteve të vendit, forcuan kërkesën e Ukrainës ndaj komunitetit ndërkombëtar për furnizim me tanke dhe municione, krahas sigurimit të burimeve financiare.

Protagonistët

Kundër të gjitha gjasave, kohëzgjatja e luftës në Ukrainë, e cila sot mbush një vit, ka shpalosur një sërë kthesash, dobësish dhe surprizash, duke konfirmuar se çdo konflikt lufte mbetet i paparashikueshëm. Një rol kyç në këto përmbysje kanë protagonistët qendrorë të konfliktit, të cilët gjatë rrugës u detyruan të rregullojnë taktikat dhe synimet e tyre.

Vladimir Putin

Presidenti rus Vladimir Putin u mashtrua nga shkalla e ulët e reagimit të ushtrisë ruse, teorikisht e dyta më e mirë në botë, gjatë zhvillimit të "operacionit ushtarak special" në Ukrainë, duke zbuluar në mënyrë fatale dobësitë strukturore kronike të armatosura të vendit të tij. Mungesa e koordinimit midis hierarkisë, besimi i vakët në qëllimin politik të pushtimit dhe mijëra viktima në fushën e betejës shumëfishuan zërat e kritikave brenda Rusisë, duke tronditur për herë të parë seriozisht imazhin e liderit të fuqishëm dhe stabilitetin e politike të regjimit. "Më radikal" se kurrë në paraqitjen e tij të fundit publike, Vladimir Putin duket se e ka kuptuar paralajmërimin e partnerit të tij prej kohësh Dmitry Medvedev se nëse Rusia mposhtet, ajo do të shpërbëhet.

Volodymyr Zelenskiy

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskiy arriti ta kthejë në avantazh dobësinë e tij në nivelin e fuqisë ushtarake, duke nisur përmes një fushate të vazhdueshme ndërgjegjësimi, legjitimitetin ndërkombëtar dhe të brendshëm të vendit të tij. I veshur gjithmonë me uniformë ushtarake, mes llogoreve të Pallatit Presidencial është kthyer në qendër të vëmendjes ndërkombëtare, gjë që e ka sjellë në faqen e parë të 'Time' dhe pothuajse të gjitha mediave të njohura të lajmeve. Duke u fokusuar në lidhjet historike dypalëshe, por edhe në të drejtën e vetëmbrojtjes, ai arrin të mbajë një rrjedhë të qëndrueshme burimesh dhe armësh në Kiev, së bashku me "mbështetjen" e SHBA-së, siç tha Presidenti Biden gjatë takimit të tyre të fundit në mesjavë.

Rrugët pa krye

Megjithatë, eksperienca tragjike e dymbëdhjetë muajve të luftës nuk i përgjigjet pyetjes për fituesin e mundshëm, pasi konflikti po shkon drejt një faze të re, me shtrirje thuajse të sigurt, por edhe përfshirjen më të ngushtë të Kinës. Pekini duket se dëshiron të dërgojë mesazhe si për SHBA-në ashtu edhe për rendin ndërkombëtar (të cilin e sheh si të dështuar) duke dërguar sinjale për shtrëngim të mëtejshëm të marrëdhënieve të tij me Moskën. Udhëtimi i përfolur i presidentit kinez, Xi Jinping në kryeqytetin rus, vlerësohet të jetë ndriçues në lidhje me qëndrimin e tij ndaj vitit të dytë të pushtimit rus të Ukrainës, duke nxitur frikën e përgjithësimit të luftës.

Në mjedisin e ri të Luftës së Ftohtë, Presidenti rus sjell në çdo rast kërcënimin bërthamor, i cili po bëhet gjithnjë e më i vlefshëm për shumë analistë me kalimin e kohës dhe lufta përparon pa fitues. Në të vërtetë, nëse Rusia do të bashkonte forcat me Kinën, shuma e arsenaleve të saj bërthamore tashmë po shkakton terror në Perëndim, të cilit i kërkohet të qëndrojë së bashku deri në fund dhe të përshpejtojë dërgimin e tankeve dhe municioneve në Ukrainë, duke nisur hapat e fitores përpara udhëtimit të Xi Jinping./Liberale.al