Universitetet e Mbretërisë së Bashkuar dhe SHBA-së po hasin vështirësi, për të mbajtur ritmin me performuesit më të mirë aziatikë, ndërsa aksionet e financimit të kërkimit shkencor janë në rënie
Performanca e universiteteve në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA po zvogëlohet, duke qenë se përqindjet më të ulëta të buxheteve institucionale janë të destinuara të shkojnë për kërkime, - tregojnë të dhënat më të fundit të renditjes së universiteteve botërore të universiteteve sipas “Times Higher Education”.
Universiteti i Oksfordit kryeson renditjen e universiteteve botërore edhe për vitin 2024 – viti i tetë radhazi që universiteti britanik mban kryesimin – kurse pjesa tjetër e “Top 10-ës” plotësohet me institucione të tjera anglo-amerikane. Por analiza e "THE" tregon se pozicioni i përgjithshëm i Mbretërisë së Bashkuar dhe SHBA-së është në rënie, në krahasim me sistemet e tjera të arsimit të lartë.
Kina po afrohet më shumë me “Top 10”, aq sa për herë të parë ka dy institucione në “Top 15” . Universitetet Tsinghua dhe ai i Pekinit i kaluan të dy Universitetet e Pensilvanisë, Universitetin Johns Hopkins dhe Universitetin e Kolumbisë, duke u renditur respektivisht në vendin e 12-të dhe të 14-të në edicionin e 20-të të këtij viti. Ndërkohë, Universiteti japonez i Tokios tani e tejkalon Universitetin e Edinburgut, “King's College” të Londrës, si dhe Shkollën e Ekonomisë e të Shkencave Politike në Londër, pasi u ngjit me 10 vende, duke u pozicionuar në vendin e 29-të.
Një studim i të dhënave gjashtë vjeçare i “THE” tregon se renditja mesatare e universiteteve amerikane ra nga 296 që ishte në edicionin 2019 në 348, sipas të dhënave më të fundit; Renditja mesatare e Mbretërisë së Bashkuar gjithashtu ka rënë, në një masë më të vogël, nga 451 në 477.
Në të kundërt, renditja mesatare e universiteteve në Kinë, Australi dhe Kanada është përmirësuar - respektivisht nga vendi i 635 në 502; nga 322 në 282; dhe nga 349 deri në 337. Analiza përfshin vetëm universitetet që janë renditur çdo vit që nga viti 2019, dhe merr në konsideratë vendet me të paktën 10 universitete të tilla.
Një nga arsyet e rënies së performancës në SHBA dhe MB është rënia e niveleve të financimit të kërkimit, në krahasim me vendet e tjera. Këtë vit, SHBA e kaloi Gjermaninë si vendi me të ardhurat më të larta institucionale për akademikët. Kjo shifër është 1.34 milion dollarë për institucionin mesatar amerikan (një rritje prej 42 për qind që nga viti 2019) dhe 1.33 milion dollarë për institucionin mesatar gjerman (një rritje prej 23 për qind). Shifra e Mbretërisë së Bashkuar është shumë më e vogël me vetëm 439,000 dollarë – më e ulët se ajo e Francës, Italisë, Tajlandës, Turqisë dhe Kanadasë.
Megjithatë, për sa i përket të ardhurave nga kërkimi për akademikët – një nëngrup i shifrës së të ardhurave institucionale – Gjermania qëndron ende në krye të klasifikimit (457,000 dollarë), ndërsa SHBA renditet shumë më poshtë (208,000 dollarë) - madje është edhe në rënie.
Pjesa mesatare e të ardhurave institucionale kushtuar kërkimit ka rënë nga 18.5 për qind në 15.6 për qind në SHBA dhe 14.7 për qind në 13.4 për qind në MB, sipas studimit.
Në të kundërt, në disa sisteme të tjera kryesore të arsimit të lartë - përfshirë Kinën, Korenë e Jugut, Kanadanë dhe Australinë – përqindja mesatare e universiteteve të të ardhurave nga kërkimi është rritur që nga viti 2019. Shifra e Gjermanisë ka qenë relativisht e qëndrueshme, duke rënë pak nga 34.9 për qind në 34.4 për qind.
SHBA dhe MB renditen në vendin e 20-të dhe të 25-të, mbi përqindjen e të ardhurave nga kërkimi, nga 28 vende të përfshira në analizë. Suedia është numri një me 65.5 për qind në 2024 (e njëjta përqindje si në 2019), ndërsa Holanda është e dyta (47.2 për qind) kurse Turqia e treta (37.6 për qind).
Ndërsa rënia është e vogël, Britania e Madhe është gjithashtu i vetmi vend i përfshirë në analizë që ka parë një rënie në shumën absolute të të ardhurave nga kërkimi për akademikët që nga viti 2019 – me 0.3 për qind, në 58,800 dollarë.
Të ardhurat institucionale përkufizohen si të ardhurat totale të një universiteti, në të cilat përfshihen fondet e përgjithshme të universitetit, të ardhurat nga grantet, të ardhurat nga kontrata, të ardhurat nga mësimdhënia, donacionet, investimet dhe komercializimi. Të ardhurat nga kërkimi përkufizohen si të ardhura të marra “veçanërisht për qëllime kërkimore” dhe mund të jenë rezultat i kontratave afatshkurtra ose njësive kërkimore afatgjata. Shifrat janë përshtatur mbi barazinë e fuqisë blerëse, me qellim për të bërë krahasime të rëndësishme ndërkombëtare.
Të dhënat nuk përfshijnë ndër-subvencionimin e fondeve; në Mbretërinë e Bashkuar, për shembull, një pjesë e konsiderueshme e të ardhurave nga tarifat e studentëve ndërkombëtarë përdoret për kërkime, por këto para llogariten vetëm në shifrën e të ardhurave institucionale.
Billy Wong, shkencëtari kryesor i të dhënave në THE , tha se ishte befasuese që "ekzistojnë kaq shumë nga shuma totale e parave të universiteteve në SHBA dhe Britanisë së Madhe janë marrë jashtë kërkimit".
Të dhënat ngrenë pyetjen nëse “rritja e klasës administrative është bërë shumë e kushtueshme”, shtoi ai. Ka pasur ankesa në rritje për fryrje administrative në arsimin e lartë në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA, si dhe raporte për rritjen e shumave të parave që shpenzohen për përvojën e studentëve.
Një hetim i kohëve të fundit në “The Wall Street Journal” raporton se "Universitetet publike më të njohura të SHBA-së kanë qenë në zbavitje të papenguar shpenzimesh" gjatë dy dekadave të fundit, duke investuar për ndërtesa të reja akademike, strehim studentësh dhe programe sportive apo edhe mbi kujdesjen sociale të stafit të administratës.
Paul Weinstein, lektor i lartë në menaxhimin publik në Universitetin Johns Hopkins , tha se ka pasur një reduktim të mbështetjes së qeverisë amerikane për kërkimin në nivel federal dhe shtetëror, por “shpenzimet e tepërta administrative gjithashtu kanë bllokuar fondet që mund të shpenzoheshin më mirë për kërkime dhe mësimdhënie”.
“Dhe, sigurisht, rritja në administratë – dhe proceset, rregullat dhe dokumentet që rezultojnë – ka reduktuar gjithashtu sasinë e kohës që ka fakulteti për kërkime”, tha ai.
Simon Marginson, profesor i arsimit të lartë në Universitetin e Oksfordit, tha se ishte "e besueshme që Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA-ja të fokusuara në treg po vendosin një pjesë më të madhe të burimeve në mësimdhënie”.
“Nga ana tjetër, performanca e kërkimit është një shtytës i drejtpërdrejtë i prestigjit institucional, i cili ndikon në vlerësimin në treg dhe ndihmon në tërheqjen e studentëve,” tha ai.
Ai shtoi se performanca më e lartë e Gjermanisë për të ardhurat nga kërkimi për akademikët pasqyron faktin se shumica e institucioneve arsimore gjermane janë me kërkime intensive, ndryshe nga sistemet e tjera, si në SHBA. Ndërkohë, pjesa në rënie e të ardhurave nga kërkimi në Mbretërinë e Bashkuar "mund të reflektojë rënien e financimit evropian”, përfshirë fondet strukturore.
Megjithatë, Profesor Marginson, tha se ishte e vështirë të ishte përfundimtar për krahasimet midis vendeve, duke pasur parasysh sistemet dhe përkufizimet e ndryshme të financimit të përdorur, ndërsa ndër-subvencionimi mbetet një “faktor ndërlikues” në të dhëna.
Baronesha Wolf e Dulwich-it, Sir Roy Griffiths profesore e menaxhimit të sektorit publik në King's College në Londër , tha se dyshonte se rënia e pjesës së të ardhurave nga kërkimi në SHBA dhe MB "përfaqëson ndryshime në të ardhurat nga tarifat dhe jo ndonjë ndryshim të madh në rrjedhat e financimit të kërkimit".
“Tarifat në SHBA – e cila ka një përqindje relativisht të ulët të studentëve ndërkombëtarë - janë rritur në terma realë. Në MB, ka gjithnjë e më shumë studentë ndërkombëtarë me tarifa të larta, edhe pse vlera reale e tarifave të shtëpive universitare ka rënë”, tha ajo.
/Liberale.al/
