Viliem Kurtulaj
Prej ditësh tashmë, Serbia dhe strukturat e saj ilegale në Kosovë po shkaktojnë trazira në veri të vendit, trazira ndaj të cilave kanë reaguar edhe përfaqësues të lartë të ShBA-së, BE-së, Mbretërisë së Bashkuar, Gjermanisë, Francës, etj. Strukturat ilegale të Serbisë në Kosovë vendosën barrikada duke paralizuar qarkullimin në pjesën veriore të Kosovës. Për më tepër, ata sulmuan me armë pjesëtarë të policisë së Kosovës dhe të patrullës së EULEX-it, duke shkaktuar plagosjen e një pjesëtari të policisë së Kosovës.
Më parë, presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, kishte dhënë një deklaratë pothuajse të çmendur ku shprehej se kishte si qëllim të dërgonte në Kosovë 1000 trupa të ushtrisë serbe, pasi, sipas tij, këtë e mundësonte rezoluta 1244. Justifikimi për këtë veprim është mbrojta e serbëve në Kosovë nga shqiptarët, njësoj si justifikimi i Millosheviçit kur dërgoi ushtrinë serbe në Kosovë për të shfarosur shqiptarët. Duke mos pasur asnjë provokacion ndaj Serbisë, natyrshëm lind pyetja se pse po e bën Vuçiç gjithë këtë gjullurdi në Kosovë?
Serbia aktualisht ndodhet në një situatë të pafavorshme në krahasim me synimet e saj hegjemoniste. Ndonëse nga pak, gjithnjë e më shumë, ajo po e humb kontrollin dhe ndikimin e saj në pjesën veriore të Kosovës. Për më tepër, Kosova është prej kohësh kusht i Serbisë për procesin e saj për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Serbia, në vazhdimësi të traditës së saj në politikën e jashtme, pavarësisht miqësisë historike me Rusinë, kërkon të mbajë marrëdhënie të mira dhe të përfitojë edhe nga Perëndimi.
Ajo kërkon prej vitesh të anëtarësohet në BE, madje, prej kohësh ka hapur e mbyllur disa kapituj negociatash. Gjithashtu, Serbia synon në vazhdimësi përfitime ekonomike nëpërmjet fondeve dhe granteve nga BE-ja. Pengesë në këtë proces është bërë marrëdhënia e saj me Kosovën. Bashkimi Evropian dhe ShBA-ja kërkojnë me forcë normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi që do të çojë në njohjen e ndërsjellë të të dy shteteve nga njëra-tjetra. Edhe kur nuk kërkohet në mënyrë eksplicite njohja, kërkohet normalizim i plotë i marrëdhënieve, çka do të thotë pranim i kufijve dhe i të gjitha dokumenteve të shtetit tjetër, çka, de facto, do të thotë njohje. Përfaqësues të lartë të Bashkimit Evropian, prej kohësh, po nxisin dhe mundësojë dialogun Kosovë-Serbi me qëllim normalizimin e marrëdhënieve. Serbia, e cila as nuk e ka në plan ta njohë Kosovën, po ndien trysninë dhe pengesat në rrugën e saj drejt BE-së.
Për ta shmangur këtë, ajo kërkon ta transferojë këtë çështje në një nivel tjetër, duke e hequr nga agjenda e BE-së. Serbia, që në krye të herës, mundohet ta shfaqë Kosovën si një shtet jo-funksional, dhe minoritetin serb si të diskriminuar e në rrezik. Nëpërmjet ngjarjeve të fundit në Kosovë, ajo kërkon që çështjen e Kosovës ta çojë në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Pra, nga një problem rajonal dhe Evropian, Serbia kërkon që çështjen e Kosovës ta bëjë problem ndërkombëtar. Në këtë mënyrë, Bashkimi Evropian do të dilte nga loja sa i përket marrëdhënieve Kosovë-Serbi, dhe Serbisë do t’i hapej rruga për anëtarësim në BE. Nga ana tjetër, Kosova nuk do të përfitonte asgjë. Madje, ajo dhe statusi i saj do të bëheshin çështje diskutimi në organizatën më të madhe politike në botë. Trazirat dhe konfliktet në Kosovë nuk i interesojnë askujt përveç Serbisë dhe Rusisë. Kosova është ende larg anëtarësimit në BE, pavarësisht aplikimit për anëtarësim që bëri së fundmi.
Është Serbia ajo që ka mbërritur në dyert e BE-së dhe po troket fort për anëtarësim dhe fonde, por po has vështirësi për t’i arritur ato për shkak të raportit të saj me Kosovën. Sa më shpejt që Serbia ta heqë marrëdhënien e vet me Kosovën nga agjenda dhe përgjegjësia e BE-së, aq më të lehtë do ta ketë të bëhet pjesë e saj. Pavarësisht viktimizimit, plani i Serbisë nuk duket se po rezulton i suksesshëm pasi Serbia ka marrë nga ShBA-ja, Britania e Madhe, dhe Gjermania reagime më të ashpra se ç’mendonte. Ndërkohë, reagime më të buta ndaj Serbisë erdhën nga kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, i cili prej kohësh tashmë ka harruar të mbrojë interesat kombëtare. /Liberale.al/
