Vijon debati për datë e Çlirimit. Duhet të festohet me 28 apo 29 nëntor. Ardit Bido, drejtor i Arkivave të Shqipërisë thotë se ka pasur edhe ballistë dhe legalistë që kanë luftuar deri në fund të Luftës së Dytë Botërore.
“Para se të niste Lufta e Dytë Botërore kanë qenë shqiptarët ata që kanë bërë protesta para se Stalini të caktonte që komunistët duhet të hynin në luftë me nazifashistët. Ka qenë Vasil Laçi që ka bërë një at heroik duke e ditur që do humbiste jetën, duke tentuar të vrasë perandorin italian nën mes të Tiranës. Kanë qenë edhe ballistë që kanë luftuar deri në fund të Luftës së Dytë Botërore, një pakicë, edhe legalistë të cilët tashmë pas shumë vitesh në debatin intelektual është pranuar por nuk është përcjellë dot. Në atë që unë ndahem, nëse unë shoh të bardhën dhe të zezën; në Luftën e Dytë Botërore kemi të keqen, në shumë thonjëza, një kupolë ideologjike komuniste që ishin shumë pak vetë”, tha Bido, teksa foli në emisionin Erla Mëhillit, në Euronews Albania. Bido u shpreh se në Luftën e Dytë Botërore kishte një kupolë komuniste, që sipas tij ishin shumë pak vetë.
Historiani Neritan Ceka thotë Lufta Nacional Çlirimtare nuk ishte lufta e një partie, por kjo luftë e ka zënë vendin e vet jo vetëm në historinë tonë, por edhe atë botërore dhe i qëndron mendimit se data e Çlirimit duhet të jetë ajo e vendosur dhe e festuar historikisht, më 29 nëntor.
Në të njëjtin emision, historiani dhe politikani i njohur Neritan Ceka u shpreh se kjo është një gjë të cilën nuk mund ta lëvizim dot, pavarësisht pasojave që erdhën me vendosjen e diktaturës.
“Historia nuk bëhet me sikur, ajo që ka ndodhur ka ndodhur, pasojat janë tjetër gjë. S’kemi pasur diskutime të tilla në ’90. Historia është kjo, 29 Nëntori e ka zënë vendin e vet në këtë drejtim”, u shpreh Neritan Ceka.
Historiani Paskal Milo e cilëson debat të nxitur nga njerëz injorantë në fushën e historisë atë lidhur me Luftën Nacional-Çlirimtare. Milo u shpreh se lufta që kanë bërë shqiptarët ka qenë e qartë në objektivat e veta; të çlirojë vendin nga fashizmi dhe asnjë vend tjetër në Evropë përveçse në Shqipëri nuk e ka vënë në dyshim thelbin e luftës antifashiste.
“Këto dyshime të pamend do t’i quaja i bëjnë njerëz që janë injorantë në fushën e historisë dhe ata që duan ta përçudnojnë ta përmbysin historinë por ata me 5 pare mend në kokë s’mund të shtrojnë pyetje të tilla. Asnjë popull se’ vë në dyshim thelbin e luftës antifashiste. Vetëm në Shqipëri janë vënë në dyshim vlera të tilla të përbotshme që nderojnë shqiptarët për pozicionin që morën shumica e vendeve evropiane, vetëm një pakicë që kanë perversitetin për të përmbysur historinë e mendojnë këtë. Përmbysja e historisë nuk është vetëm të shash Enver Hoxhën ta quash kriminelë, të heqësh dëshmorët nga institucionet”, tha Milo.
