Polis

LIBERAL QOUTES/ Ronald Reagan, problemet e tij me “miqtë liberalë” dhe vizioni që udhëhoqi betejën ideologjike ndaj autokracive

Shkruar nga Aranit Muraçi

LIBERAL QOUTES/ Ronald Reagan, problemet e tij me “miqtë

Ronald Reagan ishte një komunikues efektiv i ideve konservatore, por ai ishte gjithashtu një politikan jashtëzakonisht praktik që ishte i përkushtuar ndaj suksesit. Fatura e mirëqenies që ishte arritje sinjalizuese e mandatit të dytë të Reganit si guvernator i Kalifornisë, reforma që shpëtoi Sigurimet Shoqërore për një brez të tërë gjatë mandatit të tij të parë si President dhe rishikimi i taksave në mandatin e tij të dytë presidencial ishin kompromise dypartiake. Në traditën e populistëve amerikanë, Reagan kandidoi për postin si një i huaj që ishte i vendosur të rikthente vlerat tradicionale. Në fakt, ai ishte një politikan mjeshtër që zgjeroi shtrirjen e partisë së tij në SHBA dhe ndoqi vizionin për një botë pa armë bërthamore jashtë vendit.

Liberale në rubrikën e saj të përjavshme, “Liberal Quotes” , ka përzgjedhur thënien e ish-Presidentit amerikan, Ronald Reagan:

“Problemi me miqtë tanë liberalë nuk është se ata janë injorantë; vetëm se ata dinë shumë më tepër se kaq që nuk është kështu”.

Ronald Wilson Reagan ishte një President transformues. Udhëheqja e tij dhe marrëdhënia simbiotike që ai krijoi me udhëheqësin sovjetik Mikhail Gorbachev gjatë katër takimeve të tyre të samitit shtruan terrenin për një zgjidhje paqësore të Luftës së Ftohtë. Ndërsa Bashkimi Sovjetik u zhduk në mjegullën e historisë, 'partizanët' e Reganit pohuan se ai kishte "fituar" Luftën e Ftohtë.

Regani dhe Gorbaçovi deklaruan me më shumë maturi se e gjithë bota ishte fituese. Megjithatë, Reagan kishte arsye të besonte se Perëndimi kishte dalë fitimtar në luftën ideologjike: siç tha ai, demokracia kishte mbizotëruar në "betejën e vlerave" të saj të gjatë me kolektivizmin.

Kryeministrja britanike Margaret Thatcher, aleatja e tij e vendosur, shkroi se Reagan kishte "arritur më të vështirën nga të gjitha detyrat politike: ndryshimin e qëndrimeve dhe perceptimeve për atë që është e mundur. Nga kështjella e fortë e bindjeve të tij, ai u përpoq të zgjeronte lirinë në mbarë botën në një kohë kur liria ishte e kërcënuar - dhe ai ia doli”. Kjo është e vërtetë për aq sa shkon – numri i kombeve demokratike si dhe shtrirja e ideologjisë së tregut të lirë u zgjerua nën vëzhgimin e Reganit. Por, siç tregon rruga autokratike e viteve të fundit prej Rusisë, dhe e disa vendeve të tjera të ish-bllokut lindor ku bën pjesë edhe Shqipëria, qëndrueshmëria e këtyre përparimeve mbetet në dyshim.

Studiuesit ofrojnë një sërë shpjegimesh për arsyen pse Lufta e Ftohtë përfundoi ashtu siç përfundoi dhe për rënien e mëvonshme të Bashkimit Sovjetik. Disa historianë citojnë ngritjen e ushtrisë amerikane nën Reagan dhe presionet e ushtruara nga programi i tij. Të tjerë theksojnë shqetësimin në rritje të kombeve të Evropës Lindore, veçanërisht Polonisë, dhe mbizotërimin sovjetik në Afganistan. Të tjerë flasin për shpërthimin e ekonomisë sovjetike pas 75 viteve të sundimit komunist. Megjithëse historianët nuk kanë arritur asnjë konsensus mbi peshën që duhet t'u jepet këtyre faktorëve të ndryshëm, është e qartë se Reagan dhe politikat e tij kontribuan në rezultat.

Trashëgimia ekonomike e Reganit është e përzier. Nga njëra anë, ulja e taksave dhe shtrëngimi i normave të interesit nga Rezerva Federale çuan në një periudhë rekord të rritjes ekonomike në kohë paqeje. Nga ana tjetër, kjo rritje u shoqërua me rritje rekord të borxhit kombëtar, deficitit buxhetor federal dhe deficitit tregtar. Mbrojtësit e rekordit ekonomik të Reganit theksojnë se një pjesë e madhe e deficitit u shkaktua nga rritja e shpenzimeve ushtarake, të cilat ranë pas rënies sovjetike dhe krijuan kontekstin për buxhete të balancuara gjatë viteve të Klintonit. Megjithatë, shkurtimet e taksave nga ana e ofertës nuk sollën rritjen e të ardhurave që kishte parashikuar Reagan. Ekonomisti Robert Samuelson ka sugjeruar se arritja kryesore e Reganit në arenën ekonomike ishte mbështetja e tij e vazhdueshme ndaj Rezervës Federale, e cila nën të emëruarin e Reganit, Alan Greenspan, ndoqi politika monetare që e mbanin inflacionin të ulët. Reagan gjithashtu pati sukses për të ulur normën marxhinale të tatimit mbi të ardhurat, e cila ishte 70 për qind kur mori detyrën dhe 28 për qind kur u largua.

Reagan la gjithashtu një trashëgimi politike monumentale. Pasi ai u rizgjodh President në 1984, u bë e qartë se demokratët nuk do të kishin gjasa të ktheheshin në Shtëpinë e Bardhë nën një flamur tradicional liberal. Kjo hapi rrugën për kapjen nga qendra të Bill Clinton të nominimit demokrat dhe presidencës në 1992. Reagan pati një ndikim edhe më të madh brenda partisë së tij. Ai mbajti republikanët nën kontrollin e Senatit kur fitoi presidencën në vitin 1980. Megjithëse demokratët kontrolluan Dhomën gjatë gjithë presidencës së Reganit, republikanët fituan kontrollin për herë të parë në 40 vjet në 1994 nën flamurin e "Kontratës me Amerikën" të Newt Gingrich. Edhe sot, me demokratët të rikthyer në kontroll, ka më shumë republikanë të shpallur të Reganit në Kongres se sa kishte pasur ndonjëherë gjatë jetës së Reganit. Në garën e vitit 2008 për nominimin presidencial republikan, pothuajse të gjithë kandidatët deklaruan se do të ndiqnin gjurmët e Reganit.

 

Liberale Newsroom

Poll
SHQIPENGLISH