Deklarata e fundit e presidentit Donald Trump që SHBA të marrë nën kontroll Rripin e Gazës ka shkaktuar reagime të forta ndërkombëtare, duke sjellë shqetësime të thella midis aleatëve perëndimorë dhe vendeve të Lindjes së Mesme.
Trump ka sugjeruar marrjen e kontrollit amerikan mbi Gazën, zhvendosjen e popullsisë palestineze dhe rikonstruksionin e enklavës në atë që ai e ka quajtur “Riviera e Lindjes së Mesme”. Propozimi, i cilësuar si tejet i diskutueshëm, ka ngjallur kundërshtime të menjëhershme në arenën ndërkombëtare.
Liderët evropianë dhe Kombet e Bashkuara e kanë refuzuar prerazi këtë ide, duke e cilësuar si një hap që minon përpjekjet shumëvjeçare për një zgjidhje me dy shtete dhe duke e krahasuar me praktika të ndaluara nga ligji ndërkombëtar. Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së ka paralajmëruar se një lëvizje e tillë mund të përbënte “spastrim etnik”, ndërsa qeveria franceze e ka konsideruar propozimin si një “shkelje serioze të së drejtës ndërkombëtare”.
Ndërkohë, qeveritë gjermane dhe spanjolle kanë bërë thirrje për respektimin e të drejtave të palestinezëve dhe për një zgjidhje të qëndrueshme që përfshin të dyja palët. Presidenti gjerman Walter Steinmeier e ka cilësuar këtë propozim si “të papranueshëm”, ndërsa ministrja e Jashtme Annalena Baerbock ka paralajmëruar se një veprim i tillë do të shkaktonte “vuajtje të reja dhe rritje të tensioneve”.
Deklaratat e Trump kanë vënë në pozitë të vështirë aleatët tradicionalë të SHBA-së, të cilët përpiqen të ruajnë një ekuilibër midis mbështetjes për Amerikën dhe distancimit nga politika të papranueshme në arenën ndërkombëtare. Në Mbretërinë e Bashkuar, kryeministri Keir Starmer po përpiqet të mbajë marrëdhëniet e mira me administratën e Trump, ndërkohë që qeveria britanike ka shmangur qëndrime të qarta kundërshtimi ndaj propozimit. Sekretari i Jashtëm britanik, David Lammy, ka theksuar rëndësinë e një zgjidhjeje me dy shtete, por ka bërë kujdes të mos sulmojë drejtpërdrejt Trump-in.
Analistët paralajmërojnë se kjo lëvizje e Trump mund të thellojë ndarjet midis SHBA-së dhe partnerëve të saj tradicionalë, duke i shtyrë këta të fundit të rishqyrtojnë strategjitë e tyre diplomatike. Eksperti Jon B. Alterman ka vënë në dukje se ky propozim mund të shkaktojë një “kërkim më të thellë të shpirtit në Evropë” mbi mënyrën se si të bashkëpunojnë me një Amerikë që duket gjithnjë e më e orientuar drejt politikave të brendshme dhe më pak e përkushtuar ndaj multilateralizmit.
Me tensionet që vazhdojnë të rriten, shumë vende evropiane tashmë po përgatiten për sfida të reja në marrëdhëniet me SHBA-në, sidomos në kontekstin e konfliktit Rusi-Ukrainë dhe reformave të ardhshme globale. E ardhmja e politikës së jashtme amerikane mbetet e pasigurt, ndërsa bota po vëzhgon me kujdes çdo lëvizje të ish-presidentit Trump dhe ndikimin e tij në skenën ndërkombëtare.
