“Kisha marrë rezultate solide nga kërkimi im, por nuk prisja të merrja çmimin.” Studiuesja Cristiana De Filippis, 31 vjeçe, nga Matera, por e lindur në Bari, dhe profesoreshë e asociuar e matematikës në Universitetin e Parmës që nga viti 2021, përgjigjet e lumtur dhe e mahnitur nga Sevilja. Pikërisht në Spanjë, mëngjesin e djeshëm, më 15 korrik, De Filippis mori çmimin nga Shoqata Evropiane e Matematikës (Ems), një njohje prestigjioze evropiane për kërkime në fushën matematikore, si dhe shpeshherë e cilësuar si "pararendësi" i Medaljes Fields. konsiderohet si një lloj "Nobeli" i matematikës së bashku me çmimin Abel.
Motivimi? "Kontribute të jashtëzakonshme" në teorinë e rregullsisë eliptike. Mbreti Felipe VI i Spanjës kryeson komitetin e Kongresit Evropian të Matematikës, i cili zhvillohet çdo katër vjet dhe shpërblen dhjetë studiues për kontributin e tyre. De Filippis i bashkohet katër italianëve që kanë marrë të njëjtën njohje që nga themelimi i tij në 1992.
Nga ana tjetër, Cristiana, pas doktoraturës në Oksford, zgjodhi të rikthehej në Itali, në një universitet “të dorës së dytë”. “Më ofruan një bursë për të rinj në Bon, por unë preferova Parmën sepse atje është një grup pune për llogaritjen e ekuacioneve diferenciale të drejtuar nga Giuseppe Mingione, i cili gëzon famë botërore. Dhe atëherë matematika nuk është si shkencat e tjera të vështira: ju nuk keni nevojë për laboratorë të avancuar sepse keni laboratorin në kokën tuaj."
Ajo është e vetmja grua në grupin e saj të punës, por karriera meteorike e De Filippis ka qenë e mbushur me gra, duke filluar me mësuesen e saj të shkollës së mesme që e këshilloi të paketonte valixhet sepse "këtu në jug nuk ka asgjë që mund të bëjë për ju". Cristiana ndoqi këshillën dhe shkoi fillimisht në Torino për diplomën trevjeçare (mbikëqyrëse Profesore Susanna Terracini ), më pas në Milan Bicocca për master (mbikqyrëse Veronica Felli ). “Në shkollën e mesme shkencore, gjysma e tyre ishin vajza. Dhe vazhdojmë kështu, pak a shumë në nivel, deri në master. Me doktoraturën gjithçka ndryshon: pasiguria e perspektivës demoralizon gratë mbi të gjitha. Pas doktoraturës, është post-doc, pastaj një tjetër post-doc, nuk ka fund në horizont. Nëse jeni rritur duke menduar të studioni dhe më pas të gjeni një punë të sigurt dhe të krijoni një familje, femrat i braktisin studimet e thelluara”.
Prandaj edhe ironikisht ajo thotë se "intuita për matematikë më erdhi teksa po laja pjatat".
Në këtë raund fitues doli edhe një studiuese tjetër italiane, Maria Colombo, 35 vjeçe, profesoreshë e analizës matematikore në Politeknikun e Lozanës.
Shoqëria Evropiane Matematikore (EMS) i dha një çmim EMS 2024 edhe Adam Kanigowski , një profesor i asociuar me origjinë polake në Departamentin e Matematikës të Universitetit të Maryland. Themeluar në vitin 1992, çmimi u jepet çdo katër vjet matematikanëve të nderuar të moshës 35 vjeç ose nën të cilët punojnë në Evropë ose janë me kombësi evropiane.
Kanigowski e mori çmimin në Kongresin e 9-të Evropian të Matematikës në Sevilje, Spanjë, ku prezantoi kërkimin e tij mbi kaosin e ngadaltë, një nëngrup i teorisë së kaosit që përfshin studimin e ngjarjeve të paparashikueshme që shpalosen gradualisht.
/Liberale.al/
