Artikull i publikuar më 11 prill 1985 nga Los Angeles Times
Enver Hoxha, 42 vitet e të cilit si shef i Partisë Komuniste të Shqipërisë e bënë atë udhëheqësin komunist më jetëgjatë në botë, vdiq në moshën 76-vjeçare, njoftoi agjencia shtetërore shqiptare e lajmeve ATA.
Nën Hoxhën, Shqipëria u prish me Bashkimin Sovjetik dhe Kinën dhe u bë një komb virtual i vetmitar, i shkëputur nga pjesa tjetër e botës. Vendi me madhësinë e Maryland-it mbeti bastioni i fundit i stalinizmit në Evropë dhe Hoxha pohoi se vetëm Shqipëria kishte mbajtur rrugën e Marksit, Leninit dhe Stalinit.
Një themelues i Partisë Komuniste Shqiptare, Hoxha ishte i fundit i një brezi revolucionarësh ballkanikë që doli nga fushëbeteja e Luftës së Dytë Botërore për t'u bërë sundimtari komunist i vendit të tij.
Shkaku i vdekjes së tij u raportua zyrtarisht si komplikime të shkaktuara nga dështimi i zemrës dy ditë para se të shpallej zyrtarisht vdekja e tij. Udhëheqësi shqiptar vuante nga diabeti që nga viti 1948, tha agjencia shtetërore e lajmeve në Tiranë, në një komunikatë të monitoruar në Vjenë. Sëmundja shkaktoi dëme të mëdha në enët e gjakut, zemrën, veshkat dhe organet e tjera, thuhet në raport.
Si agjencia zyrtare sovjetike e shtypit Tass ashtu edhe Agjencia e Lajmeve të Kinës së Re raportuan shkurtimisht dhe pa koment për vdekjen e Hoxhës, duke cituar njoftimin zyrtar shqiptar. Asnjë pasardhës nuk është emëruar zyrtarisht, por burime diplomatike thanë se kandidati më i mundshëm është Presidenti Ramiz Alia, 60 vjeç, i cili do të drejtojë komitetin organizues të funeralit.
Alia është një purist ideologjik, i cili nëse bëhet kryetar partie, ka gjasa ta mbajë Shqipërinë në binarët e rreptë staliniste të vendosura nga Hoxha. Një njeri i qetë me pamje intelektuale, Alia e kaloi pjesën më të madhe të karrierës së tij duke bërë propagandë dhe duke ndjekur linjën staliniste.
Nën Hoxhën, vendi ballkanik me 2.6 milionë banorë kishte shtrirjen më të gjatë të pavarësisë në historinë e tij moderne. Djali i një pronari tokash mysliman nga qyteti jugor i Gjirokastrës, Hoxha u ngrit në pushtet në betejat guerile kundër pushtuesve italianë të Shqipërisë në vitet 1940 dhe dominoi skenën politike të pasluftës me manovra dhe pamëshirshmëri.
Ai ndihmoi në themelimin e Partisë Komuniste Shqiptare më 8 nëntor 1941 dhe në vitin 1943 u zgjodh kryetar i saj.
Hoxha ndaloi fenë në Shqipëri në vitet 1960. Kishat dhe xhamitë u shndërruan në teatro, magazina dhe stalla. Klerikët u zhdukën. Disa historianë të huaj po studiojnë urrejtjen e Hoxhës ndaj fesë dhe e lidhin me marrëdhënien e tij me të atin, që thuhet se ishte një mysliman fanatik.
Vizitorë të rrallë perëndimorë në Shqipëri përshkruanin qytete pa trafik automobilistik, sepse pronësia private e makinave ishte e ndaluar. Praktikisht të gjitha mallrat e konsumit ishin të prodhimit vendas dhe praktikisht i gjithë argëtimi kishte tema revolucionare.
Por Shqipëria e Hoxhës mund të mburrej edhe pa borxhe të jashtme dhe pa taksa. Ai fliste për standarde më të larta jetese nga sa kishte njohur ndonjëherë kombi i prapambetur malor.
Hoxha ndoqi porositë e diktatorit sovjetik Josef Stalin dhe kur Bashkimi Sovjetik nën Nikita S. Hrushovin filloi “de-stalinizimin” e tij, Hoxha me zemërim ia ktheu shpinën aleatit kryesor të Shqipërisë.
Marrëdhëniet diplomatike u ndërprenë në vitin 1961 dhe Shqipëria filloi të mbështetej tek Kina për ekspertizën teknike dhe importet. Por kjo marrëdhënie, gjithashtu, u prish kur Kina filloi hapjen e saj drejt Perëndimit pas vdekjes së Mao Ce-Dun.
Prishja përfundimtare ndodhi në vitin 1978, duke e lënë Shqipërinë thuajse të izoluar dhe të pavarur.
/Përgatiti: Liberale.al/
