Tarifat e Donald Trump kanë hasur në një pengesë ligjore: sipas gjykatës federale të tregtisë, ai i vendosi ato duke abuzuar me pushtetin, në një kohë kur ato duhej të ishin miratuar nga Kongresi. Administrata Trump ka apeluar dhe çështja mund të shkojë deri në Gjykatën e Lartë. Ndërkohë, Elon Musk ka njoftuar lamtumirën e tij dhe është larguar nga qeveria.
Gjykata e Tregtisë Ndërkombëtare, një gjykatë federale amerikane me seli në Nju Jork, bllokoi tarifat e vendosura në muajt e fundit nga Donald Trump kundër vendeve të tjera. Arsyeja është se presidenti kishte përfituar nga një ligj që i lejonte të vepronte pa kaluar në Kongres, por që duhet të zbatohej vetëm në raste emergjence. Vendimi erdhi pas padive të shumta që akuzonin Trump-in për abuzim me pushtetet e tij duke ia lidhur të gjitha politikat tregtare të SHBA-së tekave në atë kohë.
Pse Gjykata Bllokoi Tarifat e Trump
Gjykata tha se veprimet ligjore të presidentit për të vendosur tarifa në pjesën më të madhe të botës "tejkalojnë çdo autoritet që presidenti ka "sipas ligjit të emergjencës së vitit 1977. "Gjykata nuk vendos për mençurinë apo efektivitetin e përdorimit të tarifave nga presidenti si mjet negociues. Ky përdorim hiqet dorë jo sepse është i pamatur ose joefektiv, por sepse ligji nuk e lejon atë", thuhej në arsyetimin e gjykatës.
Vendimi ishte unanim pavarësisht faktit se një nga tre gjyqtarët në gjykatë, Timothy Reif, u emërua nga vetë Trump. Dy të tjerët janë Gary Katzmann, i emëruar nga Obama, dhe Jane Restani, e emëruar nga Reagan.
Ligji në fjalë, Akti Ndërkombëtar i Fuqive Ekonomike të Emergjencës , u miratua në vitin 1977 për t'i lejuar presidentit të menaxhojë tregtinë më lirshëm kur shpallet një emergjencë kombëtare në përgjigje të një kërcënimi të jashtëzakonshëm të jashtëm ndaj Shteteve të Bashkuara.
Qëllimi i ligjit ishte, më shumë se çdo gjë tjetër, të kufizonte kompetencat e presidentit në një situatë emergjence, pasi dispozitat e mëparshme mbi këtë temë i kishin dhënë atij autoritet pothuajse të pakufizuar. Trump e ka zbatuar gjerësisht që kur mori detyrën: Vetëm këtë vit, në afërsisht katër muajt që ka qenë në detyrë, ai ka shpallur pesë emergjenca kombëtare , shumica e të cilave si bazë për vendosjen e tarifave.
Në thelb, presidenti argumentoi se deficiti kombëtar - domethënë, Shtetet e Bashkuara që blejnë më shumë mallra nga pjesa tjetër e botës sesa shesin - ishte një emergjencë dhe një kërcënim për vendin. Por gjyqtarët nuk u pajtuan, edhe sepse deficiti ka ekzistuar për rreth pesëdhjetë vjet dhe sigurisht që nuk mund të konsiderohet një ngjarje e jashtëzakonshme.
Çfarë ndodh tani?
Administrata amerikane e ka apeluar çështjen. Shtëpia e Bardhë, siç pritej, u përgjigj duke sulmuar gjykatën: - “Nuk u takon gjyqtarëve të pazgjedhur të vendosin se si të trajtojnë një emergjencë kombëtare”, tha zëdhënësi Kush Desai. Shefi i Shtabit, Stephen Miller, shkroi në rrjetet sociale se "grushti gjyqësor është jashtë kontrollit".
Ligji amerikan parashikon që vendimet e Gjykatës Ndërkombëtare të Tregtisë mund të apelohen deri në Gjykatën Supreme. Këtu, duhet të mbahet mend se gjashtë nga nëntë gjyqtarë janë konservatorë, tre prej të cilëve u emëruan drejtpërdrejt nga Trump. Prandaj, qëllimi i administratës mund të jetë arritja e nivelit përfundimtar të gjykimit me shpresën e fitimit të së drejtës.
Procedurat ligjore do të vazhdojnë në javët në vijim dhe nëse vendimi mbështetet, ky do të jetë një hap i madh prapa për administratën e Donald Trump. Manjati është përqendruar te tarifat - megjithëse me pak sukses deri më tani - për të provuar të ripërcaktojë marrëdhëniet tregtare në avantazh të SHBA-së dhe të bindë më shumë kompani të zhvendosen në Shtetet e Bashkuara.
Sipas procedurave të zakonshme, çdo vendosje tarifash do të duhej të kërkonte miratimin e Kongresit. Gjë që do t’i bënte ata një mjet më të ngadaltë dhe më pak të nënshtruar ndaj ndryshimeve të vazhdueshme të imponuara nga Trump në muajt e fundit. Bllokada ligjore mbi tarifat ndoshta do të ndalojë gjithashtu të gjitha negociatat që ishin duke u zhvilluar me vende të ndryshme.
Lamtumira e Elon Musk për Shtëpinë e Bardhë
Ndërkohë, një tjetër lajm i keq ka mbërritur për Trump: Elon Musk do të largohet përgjithmonë nga roli i tij në qeveri. Në javët e fundit, shkëputja e tij nga politika ishte bërë gjithnjë e më e dukshme, ndoshta edhe si rezultat i vështirësive ekonomike që kishin goditur Teslën. Fakti është se mbrëmë miliarderi nga Afrika e Jugut njoftoi lamtumirën e tij nga roli i këshilltarit zyrtar të Trump.
Puna kryesore e Muskut ishte të drejtonte departamentin e Doge, i cili do të ngarkohej me shkurtimin e shpenzimeve qeveritare. Gjatë muajve të tij në detyrë, sipërmarrësi e ka ulur vazhdimisht objektivin e tij, duke e çuar atë nga 2 trilionë në 150 miliardë dollarë, dhe është përplasur më shumë se një herë me anëtarë të tjerë të administratës. Megjithatë, shkurtimet dhe pushimet nga puna të imponuara nga departamenti i tij kanë shkaktuar dëme në degë të shumta të makinerisë publike dhe pothuajse kanë eliminuar agjenci të tëra, duke çuar në shumë raste madje edhe në padi.
Vetëm dje, CBS publikoi një parapamje të një interviste me Musk, në të cilën miliarderi kritikoi projektligjin e buxhetit të propozuar nga republikanët dhe të sponsorizuar nga Trump, i cili përfshinte ulje të taksave për të pasurit, ulje të shpenzimeve publike (veçanërisht për më të varfrit) dhe rregulla të imigracionit. Problemi, për Musk, është se ligji do ta rrisë ndjeshëm borxhin publik, duke “minuar themelet” e punës së Doge-it. /Përgatiti: Liberale.al/
