Policia turke arrestoi kryebashkiakun e Stambollit Ekrem İmamoğlu, sfiduesin kryesor politik të Presidentit Recep Tayyip Erdogan, si një goditje intensive kundër opozitës ndaj sundimtarit të gjatë të vendit.
Media shtetërore turke tha se ndalimi i İmamoğlu të mërkurën ishte pjesë e një hetimi për lidhjet e dyshuara të tij me terrorizmin. Opozita e përshkroi masën si një “përpjekje për grusht shteti” dhe arrestimi solli rënien e monedhës turke por edhe të tregjeve.
Partia Popullore Republikane (CHP) e opozitës ishte vendosur të emëronte İmamoglu, një nga figurat politike më të njohura të vendit, si kandidatin e saj presidencial të dielën përpara zgjedhjeve që do të mbahen në vitin 2028.
Ndalimi i tij vjen një ditë pasi Universiteti shtetëror i Stambollit anuloi diplomën e arsimit të lartë të İmamoğlu , çka e skualifikon atë të futet në garën presidenciale nëse nuk anulohet në apel.
Agjencia shtetërore e lajmeve Anadolu tha se hetimi ndaj İmamoğlu ishte i lidhur me mbështetjen e mundshme nga një grup politik pro-kurd për fushatën e tij të rizgjedhjes për kryetar bashkie në vitin 2024.
Ndërsa konflikti katër dekadash i Turqisë me partinë e jashtëligjshme të Punëtorëve të Kurdistanit ka marrë rreth 40,000 jetë, partia pro-kurde e Barazisë së Popullit dhe Demokracisë është grupi i dytë më i madh opozitar në parlament.
Një hetim i veçantë për İmamoğlu po shqyrton korrupsionin e dyshuar në tenderët publikë.
İmamoglu , i konsideruar gjerësisht si sfiduesi më serioz i pushtetit prej më shumë se dy dekadash të Erdoganit, tashmë përballet me një mori hetimesh, kryesisht për fjalime politike. Arrestimi i tij erdhi së bashku me çështjen e urdhër-arrestit për 99 persona të tjerë, sipas Anadolu.
Lira turke ra 5 për qind kundrejt dollarit dhe indeksi referues i vendit Bist 100 ra pothuajse 7 për qind në tregtimin e pasdites.
Tomasz Wieladek, një analist në T Rowe Price, e përshkroi goditjen si "një thirrje zgjimi për të gjithë". Ai shtoi se “asetet ndoshta do të vazhdojnë të shiten më tej”, duke vënë në dukje se banka qendrore e Turqisë kishte fuqi të kufizuar zjarri për të mbrojtur monedhën.
Dilek İmamoglu, gruaja e kryetarit të bashkisë, i tha një stacioni televiziv se policia kishte mbërritur në shtëpinë e tyre ndërsa po mbaronin një vakt para agimit të Ramazanit dhe se ai u mor rreth orës 7:30 të mëngjesit. Aktualisht lideri i opozitës po mbahet në stacionin e policisë qendrore të Stambollit, sipas raporteve të lajmeve.
“Qindra policë janë në derën time,” tha İmamoglu në një mesazh zanor të shpërndarë nga zyra e tij herët të mërkurën. “Kjo qasje imorale dhe tiranike padyshim që do të përmbyset nga vullneti dhe qëndrueshmëria e popullit tonë.”
Pas arrestimit, një zyrtar i caktuar nga qeveria qendrore ndaloi demonstratat në Stamboll për katër ditë, ndërsa Turqia ka kufizuar gjithashtu aksesin në platformat e mediave sociale, përfshirë X, Instagram dhe YouTube, raportoi monitoruesi global i internetit NetBlocks.
Kryetari i CHP-së, Ozgür Ozel e përshkroi arrestimin si "një përpjekje për një grusht shteti kundër presidentit tonë të ardhshëm".
Partia ka shprehur shpresën se emërimi i një kandidati presidencial deri tani përpara datës së zgjedhjeve të vitit 2028 do të ushtrojë presion mbi parlamentin për të mbajtur votimin më shpejt.
Erdogan, i cili ka dominuar politikën turke që nga viti 2002, e ka drejtuar kombin në një rrugë gjithnjë e më autoritare, veçanërisht pasi ai i mbijetoi një përpjekjeje për grusht shteti të vitit 2016.
Në muajt e fundit, qeveria e tij ka nisur një goditje që synon politikanë nga e majta dhe e djathta, gazetarë, akademikë – madje u dënua edhe një astrolog që ka parashikuar “gabim” rezultatin e zgjedhjeve.
Rënia e tregjeve të monedhës dhe kapitalit u shoqërua me nervozizmin e investitorëve në një kohë kur Erdogan ka kërkuar të rindizë ekonominë dhe të tërheqë investimet e huaja në Turqi.
Pas fitores së zgjedhjeve në maj 2023, Erdogan përmbysi politikat monetare jo-ortodokse ndër vite, duke e kthyer Mehmet Shimşek, një ish-bankier i Merrill Lynch, në qeveri si ministër i financave.
Shimşek, i cili ka ndihmuar në ngadalësimin e inflacionit në 39 për qind nga më shumë se 70 për qind, u përpoq të qetësonte investitorët ndërsa tregjet ranë të mërkurën. - “Gjithçka e nevojshme për funksionimin e shëndetshëm të tregjeve po bëhet”, shkruan ai në një postim në X. “Programi ekonomik që po zbatojmë vazhdon me vendosmëri”.
Goditja e liderit opozitar ka ndodhur ndërsa aleatët e Erdoganit bëjnë fushatë për të ndryshuar kushtetutën, e cila do t'i mundësonte atij të kandidojë për një mandat të tretë.
Por popullariteti i partisë së presidentit për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) ka qenë në rënie. Në zgjedhjet lokale të vitit të kaluar, partia pësoi humbjen e saj më të madhe që nga krijimi i saj më shumë se 20 vjet më parë, me İmamoglu që fitoi rizgjedhjen në bastionin e vjetër të Erdoganit në Stamboll me një diferencë prej më shumë se 11 përqind.
/Liberale.al/
