Arte

Zbulohet kapitulli i munguar i Biblës i shkruar 1500 vjet më parë

Shkruar nga Liberale
Zbulohet kapitulli i munguar i Biblës i shkruar 1500 vjet më parë

Një kapitull i munguar i Biblës është gjetur më në fund pas 1500 vjetësh. Vargjet sekrete, të cilat me sa duket ishin fshirë nga një skrib kur po shkruheshin, tani janë gjetur nga dorëshkrimi i shekullit të 3-të që mbahej në Bibliotekën e Vatikanit.

Kapitujt 11 deri në 12 të Mateut është një nga përkthimet më të hershme të Ungjijve. Vargjet e maskuara u gjetën me ndihmën e fotografisë ultravjollcë, e cila tregoi se teksti ishte fshirë - një praktikë e zakonshme për shkak të mungesës së letrës dorëshkrim në atë kohë.

Në përkthimin origjinal në greqisht të kapitullit 12 të Mateut, vargu 1, dishepulli i Jezusit që mblidhte taksat shkroi: "Në atë kohë Jezusi kaloi nëpër arat e grurit të shtunën dhe dishepujt e tij patën uri dhe filluan të mbledhin kallinjtë e grurit dhe të hanin."

Mirëpo, përkthimi në gjuhën siriane është i ndryshëm, duke thënë: “[...] filluan të mbledhin kokrrat e drithit, t’i fërkojnë në duar dhe t’i hanë”.

Aktualisht, ky është i vetmi segment i tekstit të rikuperuar të lëshuar për publikun, gjë që sugjeron se Vatikani mund të zgjedhë të publikojë më shumë në një datë të mëvonshme.

Grigory Kessel, një historian mesjetar në Akademinë Austriake të Shkencave (OeAW), zbuloi fjalët e humbura në revistën New Testament Studies. Në një deklaratë, ai shkroi: "Tradita e krishterimit sirian njeh disa përkthime të Dhiatës së Vjetër dhe të Re. Deri kohët e fundit, vetëm dy dorëshkrime dihej që përmbanin përkthimin e ungjijve në gjuhën siriane të vjetër.

Drejtoresha e Fakultetit të Kërkimeve Mesjetare në akademinë Claudia Rapp tha: "Grigory Kessel ka bërë një zbulim të madh falë njohurive të tij të thella të teksteve të vjetra siriane dhe karakteristikave të shkrimit. Ky zbulim dëshmon se sa produktiv dhe i rëndësishëm mund të jetë ndërveprimi midis teknologjive moderne dixhitale dhe kërkimit bazë kur kemi të bëjmë me dorëshkrime mesjetare."

Ungjijtë e Mateut, Markut, Lukës dhe Gjonit detajojnë historinë e jetës së Jezusit. Ato përbëjnë thelbin e 27 librave të Dhiatës së Re, të cilat janë shkruar në vitet pas kryqëzimit të Jezu Krishtit.

Seksioni i Mateut fillon duke përshkruar lindjen e Krishtit dhe përfshin gjithashtu korrespondencën e hershme midis udhëheqësve të Kishës dhe të krishterëve./Liberale.al

A duhet të mbajë Berisha, si kryetari i opozitës, përgjegjësinë kryesore për humbjen në zgjedhjet parlamentare të 15 majit 2025?

  • Po!
  • Jo!
Powered by the Tomorrow.io Weather API
SHQIPENGLISH