Në Shqipëri gjithmonë e më shumë studentët përballen me realitetin e zgjedhjeve: mësimin në auditor dhe orëve të gjata të punës.Të detyruar nga nevoja ekonomike dhe mungesa e mbështetjes, mijëra të rinj përpiqen çdo ditë të ekuilibrojnë kohen mes librave dhe pagës minimale nga puna për të siguar jetesën. Por a është kjo një sfidë kalimtare apo një barrë që po i privon nga jeta studentore dhe cilesia e arsimit? Ky diskutim hap dyert drejt përditshmerisë së heshtur që ndjek këtë brez, që po lufton për të mbijetuar duke sakrifikuar edhe enderrat e të ardhmes. Por kjo s’mjafton me kaq. Për të treguar të verteten e heshtur duhet të zbulojmë se pse studentët detyrohen të punojnë, çfarë punësh bëjnë dhe si ndikon në studime stërmundimi i tyre. Dhe cila është ndihma që mund të ofroje shteti ose universiteti.
Pse detyrohen studentët të punojnë?
Shumë studentë vijnë nga familje me të ardhura të ulëta, të cilat nuk kanë mundesitë që të përballojnë koston e jetesës. Prinderit shpesh nuk arrijnë të mbulojnë shpenzimet e mëvojshme si qiranë, ushqimin, transportin. Edhe pse tarifa e universiteti publik është më e ulët krahasuar me atë privat ato serish janë të papërballueshme për disa familje. Kur kësaj i shtohen edhe shpenzimet jetësore, studentët nuk kanë zgjidhe tjetër veçse të punojnë vetë për të mbijetuar.
Çfarë punësh bëjnë dhe si ndikon ajo në studime?
Zakonisht studentët bëjnë punë të lodhshme edhe fizikisht edhe mendërisht. Duke përmendur punë pa orar, si kamarier, banakier, shites me kohë të pjesshme, shperndares porosish dhe pune sezonale. Kjo ndikon shumë në studime. Mungesa e kohes në leksionet, lodhja fizike dhe mendore, izolimi social dhe mungesë jete, të gjitha këto i detyrojnë studentët të braktisin studimet për t’iu përkushtuar vetëm punës.
Çfarë ndihme mund të ofrojë shteti apo universiteti?
Shteti dhe universiteti luajnë rolin kryesor në lehtësimin e vështirësive që përballen studentët. Ndihma që mund të ofroje shteti është zgjerimi dhe rritja e bursave për studentët në nevojë, punësimi i pjesshmëm në institucionet shteterore dhe subvencionimi i qirasë. Ndërsa universiteti duhet të lejojë mundesinë e ndjekjes së mësimeve online, ofrimin e mbështetjes nga një psikolog dhe programe bashkëpunimi.
E gjitha kjo që mund të bëjë shteti duket si kosto shtesë në buxhetin e shtetit, por kur mendon se investon për brezin e ri që do të jetë nesër në drejtimin e punëve private apo në shtet, investimi është i papërfillshëm për taksapaguesit.
