Rritja e shpenzimeve të mbrojtjes së Evropës rrezikon një krizë të rëndë borxhi siç ndodhi me Greqinë, në vitin 2008
Huamarrja e Evropës për të rritur industrinë e saj të mbrojtjes rrezikon një krizë të re borxhi, ka paralajmëruar një politikan i rëndësishëm holandez.
Pieter Omtzigt, i cili kryeson një nga partitë në qeverinë e koalicionit katërpalësh, i tha Financial Times se një plan për të gjeneruar deri në 800 miliardë euro shpenzime ushtarake të miratuar nga krerët e BE këtë muaj do të rriste normat e interesit dhe nivelet e borxhit të qeverive në bllok.
Dick Schoof, kryeministri i Holandës, e mbështeti planin në samitin e 6 marsit. Por vendimi i tij ka shkaktuar reagime të ashpra në parlamentin holandez mes tre partive të koalicionit, përfshirë Kontratën e Re Sociale të qendrës së djathtë të Omtzigt, që votuan kundër tij.
Omtzigt tha se ai mbështet shpenzime më të mëdha të mbrojtjes, por këmbëngul se huamarrja e pakontrolluar mund të ketë pasoja serioze, siç tregohet nga kriza e borxhit sovran të Eurozonës e viteve 2009-2015. Deficitet publike do të "shpërthejnë", tha ai. "Vendet do të zhyten më tej në borxhe kur ato tashmë janë tepër të ekspozuara ndaj borxhit në krahasim me pjesën tjetër të botës," tha ai. "Ndoshta miqtë tanë grekë mund t'ju thonë se cili është çmimi i kësaj."
Rritja e normave të interesit dhe një recesion e lanë Greqinë të paaftë për të shërbyer borxhet e saj në 2010, duke detyruar anëtarët e tjerë të BE-së dhe FMN-në të shpëtojnë vendin e Eurozonës për të shpëtuar monedhën e përbashkët. Në këmbim, Athina bëri shkurtime të dhimbshme buxhetore.
Ndërsa qeveria holandeze të premten mbështeti vendimin e Schoof në lidhje me planet e riarmatimit të Evropës, ajo tha se ai duhet të vërë veton ndaj çdo propozimi për të rritur më shumë borxhe të përbashkëta ose për të liruar rregullat fiskale për të përjashtuar shpenzimet e mbrojtjes me qëllim për një kohë të pacaktuar.
Komisioni Evropian ka propozuar një përjashtim katërvjeçar, i cili do t'i lejojë vendet anëtare të shpenzojnë deri në 650 miliardë euro për mbrojtjen pa shkelur rregullat e deficitit dhe borxhit të bllokut. Por Gjermania ka kërkuar që kjo ndarje të zbatohet në një plan më "afatgjatë".
Për të nxitur riarmatimin, komisioni po mbledh gjithashtu 150 miliardë euro me vlerësimin e tij më të lartë të kredisë, të cilat do t'i disbursohen kapitaleve në formën e kredive të lira.
Barra e borxhit të shumë vendeve të BE-së u rrit gjatë pandemisë Covid-19. Franca, Italia dhe Spanja kishin nivele borxhi më të mëdha se prodhimi i tyre vjetor i ekonomisë. Kur Gjermania, e cila ka nivele më të ulëta borxhi, njoftoi planet më 5 mars për të krijuar deficite më të mëdha nga plani për të investuar në ushtri dhe infrastrukturë, yield-et e obligacioneve të saj u rritën me 40 pikë bazë në dy ditë. Ato mbeten mbi nivelet e paranjoftimit.Ato mbeten mbi nivelet e paranjoftimit.
Ekonomistët në ING, banka holandeze, kanë paralajmëruar se plani i riarmatimit të Evropës "do të paraqesë qartë një rrezik në rritje për normat".
Omtzigt tha se Haga do të qëndronte kundër një përpjekjeje tjetër të përbashkët të huamarrjes, duke shtuar se Holanda ra dakord vetëm për një fond rimëkëmbjeje prej 800 miliardë eurosh të epokës së pandemisë, të mbështetur nga borxhi i përbashkët, me kusht që ai të ishte i vetëm.
“Kemi frikë” se fondi i rimëkëmbjes do të përsëritet për mbrojtjen, tha Omtzigt. Ai u shpreh se Holanda mori rreth 5 miliardë euro fonde rimëkëmbjeje, por do të paguajë rreth 35 miliardë euro të borxhit, për shkak të ekonomisë së saj të suksesshme. Rritja e normave të interesit do të shtojë 30 miliardë euro në vit në buxhetin e BE-së nga viti 2028 në shlyerje dhe interes - rreth një të gjashtën e totalit.
Omtzigt tha se vendi i tij po rritte shpenzimet e mbrojtjes, duke arritur objektivin e NATO-s prej 2 për qind të PBB-së vitin e kaluar. "Por ne do të duhet të investojmë më shumë," pranoi ai. Politikani holandez, i cili zotëron doktoraturë në ekonomi, tha se perspektiva e tarifave të SHBA ose një goditje tjetër e çmimeve të energjisë nënkuptonn që shtetet anëtare do të kenë nevojë për një tampon kundër një recesioni tjetër.
Liberale.al
