Ben Bernanke, Douglas Diamond dhe Philip Dybvig u nderuan sot me Çmimin Nobel 2022 në Ekonomi “për kërkimet e tyre mbi krizat bankare dhe financiare”, njoftoi sot Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave.
Çmimi është i fundit i çmimeve Nobel të këtij viti dhe vjen me një çmim në para prej 10 milionë korona suedeze.
Tre laureatët “përmirësuan ndjeshëm të kuptuarit tonë për rolin e bankave në ekonominë tonë, veçanërisht gjatë krizave financiare, si dhe se si rregullohen tregjet financiare”, tha komiteti Nobel.
“Një zbulim i madh i kërkimit të tyre”, i cili daton në vitet 1980, “ishte se ata treguan pse është jetike të shmangen dështimet e bankave,” shtoi komiteti.
Në moshën 68-vjeçare, Ben Bernanke ishte kreu i Rezervës Federale (Fed) nga viti 2006 deri në vitin 2014, një mandat i shënuar nga kriza financiare e vitit 2008 dhe kolapsi i bankës amerikane ‘Lehman Brothers’.
Bernanke analizoi kryesisht Përplasjen e Madhe të viteve 1930, krizën më të keqe financiare në historinë moderne. Ai tregoi kryesisht se si tërheqjet e mprehta dhe të papritura të parave të gatshme nga bankat për shkak të panikut apo fobisë janë një faktor vendimtar në zgjatjen dhe përkeqësimin e krizave.
“Ben Bernanke, në një punim të vitit 1983, tregoi me analiza statistikore dhe burime historike se tërheqjet e mprehta dhe të papritura nga bankat për shkak të panikut apo frikës çojnë në dështime të bankave dhe ky ishte mekanizmi që ktheu një recesion relativisht të zakonshëm në një rrëzim të bursës. Vitet 1930, kriza më dramatike dhe më e rëndë që bota ka parë në historinë moderne”, tha John Hassler, një anëtar i komitetit që jep Çmimin Nobel në Ekonomi.
Douglas Diamond dhe Philip Dybvig, nga ana e tyre, kanë zhvilluar modele teorike që tregojnë pse ekzistojnë bankat dhe pse roli i tyre në shoqëri i bën ato të prekshme ndaj thashethemeve për një kolaps të afërt.
Ashtu si Nobelët e tjerë, Nobeli i Ekonomisë vjen me një çmim parash prej 10 milionë korona suedeze (920,000 €), të cilin do ta ndajnë tre laureatët.
Çmimi Nobel në Ekonomi u krijua nga banka qendrore e Suedisë “në kujtim të Alfred Nobelit” dhe iu shtua në vitin 1969 pesë çmimeve të tjera tradicionale (mjekësi, fizikë, kimi, letërsi dhe paqe), më shumë se 60 vjet pas të tjerëve. /Përshtati Liberale.al
