Ervis Iljazaj
Të gjithë në opinion publik në Shqipëri, polititkanë, qytetarët të thjeshtë, apo njërëz të mediave kanë lëvduar zgjedhjet në Kosovë . Për nga mënyra se si u zhvilluar procesi atje, koha kur dolën rezultatet dhe pranimi i tij në mënyrë të qetë dhe nga të gjithë, e bën Shqipërinë të dukej vite larg nga Kosova në këtë drejtim. Për këtë aryse, të gjithë u shprehën se Shqipëria duhet ta marrë shembull nga Kosova, me të drejtë.
Në rastin kur zgjedhjet zhvillohen në mënyrë demokratike, me garë dhe konkurrencë të plotë, atëherë zgjedhjet krijojnë gjithmonë zgjidhje të shumë situatave. Nuk ka rrugë tjetër në demokraci për të ctensionuar situata të bllokuara dhe kriza politike apo ekonomike qofshin se sa zgjedhje e lira dhe të ndershme.
Ndërsa, problemi më i madh shqiptar është fakti se zgjedhjet nuk krijojnë zgjidhje por janë vetë problemi. Duket si një qëndrim paradoksal, por në rastin e Shqipërisë nuk është aspak kështu. Zakonisht, zgjedhjet janë zgjidhja e problemeve të ndryshme, duke filluar që nga ato politike e deri te ato ekonomike. Ndërsa në rastin tonë, zgjdhjet janë kthyer në një problem më vete. Madje, shkaku i të gjitha problemeve politike e shoqërore.
Edhe 30 qershori rezultoi i tillë. Në vënd që të lehtësonte krizën politike shqiptare, e thelloi edhe më shumë atë. Tanimë nuk kemi vetëm krizën e politikës qëndrore, por edhe atë të pushteti lokal, pasi opozita nuk mori pjesë dhe nuk i njeh ato si legjitime.
Si ka mundësi që në kontekstin shqiptar zgjedhjet, cfarëdo qofshin ato nuk sjellin zgjidhje sic duhet të jetë normalisht?
Për një arsye shumë të thjeshtë. Sepse, zgjedhjet në Shqipërië janë vet problemi dhe shkaku kryesor i shumë të këqijave.
Problemi kryesor i dëmokracisë shqiptare është pikërisht fakti që ende nuk arrijmë të zhvillojmë zgjedhje të lira dhe në kushte të barabarta për të gjithë. Aksesi në procesin demokratik i qytetarëve është një parim thelbësor kushtetues, dhe nëse nuk arrijmë ta grantojmë këtë parim, zgjdhjet do të vashdojnë të jenë problemi kryesor i shqiptarëve.
Prandaj, diskutimet se 30 qershori do ti jepte një drejtim të ri krizës politike shqiptare, janë diskutime pa kuptim, për sa kohë që, e gjitha kriza politike vjen si pasojë e mungesës së garës demokratike.
Kauza që ka ngritur opozita shqiptare për zgjedhje të lira dhe të ndershme, është me siguri a- dhe zh-ja e cdo problemi politik, shoqëror e ekonomik shqiptar. E në këtë kuptim, deri në momentin që nuk do të arrijmë të zhvillojmë një garë demokratike sic duhet, gjendja do të vashdojë të mbetet po njësoj.
Gara demokratike, është kura për cdo sëmundje të shoqërisë shqiptare. Nëse vërtet do të zhvillojmë një garë në kushte neutrale për të gjithë, atëherë do të zgjdhim problemet e politikës, ekonomisë dhe drejtësisë. Cdo mënyrë tjetër, është një humbje kohe, e cila vetëm sa shtyn tranzicionin e stërgjatur shqiptar.
Deri më tani politika shqiptare ka tregur për pothuajse 30 vite që një qeveri ë një pale politike nuk arrin dot të zhvillojë zgjedhje të pakontestuara dhe të barabarta. E vetmja mënyrë për ti dhënë fund njëhër e përgjithmonë këtij problemi është një mekanizëm kushtetues nëpërmjet të cilës të garantohet neutraliteti i qeverisë gjatë periudhës zgjedhore, nën shembujt e shumtë që egzistojnë edhe në vënde të tjera në ktë drejtim.
Ka dy mënyra për të garantuar votën e lirë. Ose nëpërmjet drejtësisë, e cila ka treguar se nuk mund ta kryejë dot këtë mision. Ose nëpërmjet një zgjdhje politike, e cila nëse egziston vullneti politik mund të arrihet lehtësisht.
Zgjidhje tjetër përvecse asaj së drejtësisë dhe asaj politike nuk egziston në këtë aspekt. Njëra ose tjetra duhet të funksionë. Në të kundërt, politika shqiptare do të vashdojë të vuajë si asnjë vënd tjetër në botë zgjedhjet jo si zgjidhje, por si problem./Gazeta Liberale
