Nga Luiza Pinderi
Sa prej nesh mund të thonë që nuk kanë pasur vështirësi në hartimin e eseve apo zgjidhjen e ushtrimeve matematikore, apo nuk e kanë pasur të vështirë t'i japin përgjigje një pyetjeje? Besoj se janë të paktë ata që thonë jo. Tashmë duket se kjo vështirësi është tretur, falë një sistemi të krijuar nga kompania Open AI, themeluar nga Elon Musk dhe CEO i saj aktual Sam Altman.
Chat GPT është një teknologji revolucionare që u lejon kompjuterëve të kuptojnë dhe t’i përgjigjen gjuhës së folur. Kjo gjuhë kompjuterike është në gjendje të krijojë biseda “njerëzore” me një robot, t’u përgjigjet pyetjeve, të ndihmojë në shkrimin e një teksti, email-i apo edhe të kodojë.
ChatGPT bëri bujë dhe tërhoqi miliona përdorues pas publikimit të tij në fund të nëntorit. Ndërsa disa shkolla po e ndalojnë atë, Microsoft njoftoi për një investim prej 10 miliardë dollarësh në kompani, ndërsa Google ka shprehur shqetësimin se teknologjia mund të prishë biznesin e tij të kërkimit. Kritika ka edhe nga përdoruesit, të cilët kanë vërejtur pasaktësi, por edhe nga gjuhëtarët, prej të cilëve është edhe Noam Chomsky.
Shqiptarja që fshihet pas aplikacionit
Përveç interesit për të mësuar dhe marrë përgjigje për pyetjet që na mundojnë, ne shqiptarët kemi një arsye më shumë për ta njohur. Kjo arsye quhet Mira Murati. Me siguri shumica prej nesh e kanë hasur në rrjete sociale, nëpër portale të ndryshme, që shkruanin për shqiptaren më të famshme të momentit, e cila qëndron pas aplikacionit ChatGPT. Inxhinierja shqiptare jeton dhe punon në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe aktualisht është drejtuese e Teknologjisë së kompanisë “OpenAI”, të cilës iu bashkua në vitin 2018. Më herët ajo ka qenë nënkryetare e produkteve dhe inxhinierisë për Leap Motion.
Që prej daljes së sistemit, Murati ka dhënë disa intervista për televizionin dhe median e shkruar teksa analizonte ChatGPT, ose modelet e transformatorëve gjenerues të bazuar në biseda, një lloj inteligjence artificiale që lejon përdoruesit të ndërveprojnë me një asistent virtual duke përdorur gjuhën e folur. “Kjo na lejon të arrijmë në pikën ku asistentja mund të ndërveprojë me ju dhe të gjejë kur është gabim”, tha Mira Murati, shkruan NYTimes.
Ajo tha më tej se "ChatGPT mund të refuzojë diçka që është e papërshtatshme dhe mund të sfidojë një pyetje ose një premisë që është e pasaktë." ChatGPT mori një notë kaluese në një provim të licensimit mjekësor në SHBA, një provim të Shkollës së Biznesit Wharton dhe katër provime të rëndësishme universitare në shkollën juridike. E pyetur për këto rezultate, Murati shprehet e emocionuar, por rrëfen se ka pasur edhe njëfarë frike. Ajo thekson se është kureshtare të shohë fushat ku ChatGPT do të bëhet i dobishëm për njerëzit, jo vetëm risi dhe kuriozitet.
OpenAI është mes shumë kompanive, laboratorëve akademikë dhe studiuesve të pavarur që punojnë për të ndërtuar chatbot më të avancuar. Këto sisteme nuk mund të flasin saktësisht si një njeri, por shpesh duken sikur flasin. Ata gjithashtu mund të marrin dhe ripaketojnë informacione me një shpejtësi që njerëzit nuk mundën kurrë. Ata mund të mendohen si asistentë dixhitalë – si Siri ose Alexa – që janë më të mirë në kuptimin e asaj që po kërkoni dhe t'jua japin atë.
Si funksionon ChatGPT?
Chatboti i ri i quajtur ChatGPT arriti shifrën e një milion përdoruesve një javë pas lancimit të tij. Aplikacioni është falas për momentin. Ajo që e veçon chat GPT nga teknologjitë e tjera chatbot është aftësia e tij për të gjeneruar përgjigje në kohë reale, bazuar në të dhënat e përdoruesit. Kjo mundëson një bisedë më të natyrshme dhe të rrjedhshme, pasi GPT e bisedës mund të kuptojë dhe t'i përgjigjet një gamë të gjerë pyetjesh dhe deklaratash.
Madje mund të pranojë gabimet e tij, të sfidojë mjediset e pasakta dhe të refuzojë kërkesat e papërshtatshme. Sipas OpenAI, ChatGPT është një shërbim falas, por vetëm gjatë vrojtimit të kërkimit. Kjo do të thotë që ju thjesht mund të shkoni në faqen e internetit OpenAI dhe të klikoni në butonin Provo ChatGPT për të filluar përdorimin e platformës. Mund të regjistroheni ose të përdorni llogarinë tuaj OpenAI për të filluar përdorimin e ChatGPT. Kompania ka dhënë gjithashtu një mostër në faqen e internetit për referencë.
Noam Chomsky: Plagjiaturë e teknologjisë së lartë
Në mesin e ekspertëve dhe të përdoruesve, ka nisur një debat se çfarë mund të prodhojë revolucionarizimi i teknologjisë, referuar specifikisht ChatGPT. Ndër 'viktimat' e para të ChatGPT, ka një pikëpamje tashmë të zakonshme, se do të jetë një formë shkrimi që brezat janë rritur duke e praktikuar gjatë gjithë arsimimit të tyre. "Eseja, në veçanti eseja universitare, ka qenë qendra e pedagogjisë humaniste për breza," shkruan Stephen Marche në 'The Atlantic'. “Është mënyra se si ne i mësojmë fëmijët se si të hulumtojnë, mendojnë dhe shkruajnë. E gjithë kjo traditë do të prishet nga themeli.”
Më kritik shprehet gjuhëtari Noam Chomsky - një mendimtar tek i cili mund të mbështetemi për pikëpamjet mbi arsimin. "Për vite me radhë ka pasur programe që kanë ndihmuar profesorët të zbulojnë esetë e plagjiaturës," thotë Chomsky. “Tani do të jetë më e vështirë, sepse është më e lehtë të bësh plagjiaturë. Por ky është i vetmi kontribut në arsim që mund të mendoj.” Ai pranon se sistemet e stilit ChatGPT "mund të kenë njëfarë vlere për diçka", por "nuk është e qartë se çfarë".
Chomsky e sheh përdorimin e ChatGPT në thelb si "plagjiaturë të teknologjisë së lartë dhe një mënyrë për të shmangur të mësuarit". Ai e krahason me përdorimin e smartfonit: shumë studentë ulen atje duke biseduar, ndërsa përdorin iPhone. Një mënyrë për t'u marrë me këtë është ndalimi i iPhone; një mënyrë tjetër për ta bërë këtë është ta bëni klasën interesante.”
Nëse nuk i tërheq studentët, nuk i sfidon, nuk i bën të duan të mësojnë, ata do të gjejnë rrugëdalje", ashtu siç bëri ai vetë kur huazoi shënimet e një shoku për të marrë provimin e kimisë në kolegj pa e ndjekur atë në vitin 1945. Pasi kaloi pjesën më të madhe të karrierës së tij duke dhënë mësim në MIT, Chomsky doli në pension në 2002 për t'u bërë një intelektual publik me kohë të plotë./Liberale.al