Presidenti amerikan Donald Trump mbajti fjalimin e tij të parë para Kongresit pas rizgjedhjes si president i SHBA-së.
Fjalimi zgjati dy orë dhe ishte një nga momentet më të rëndësishme të presidencës së tij deri tani.
Gjatë fjalimit, Trump dërgoi një mesazh për popullin e Grenlandës, duke theksuar mbështetjen për të drejtën e tyre për të përcaktuar të ardhmen e tyre.
“Sonte kam një mesazh për njerëzit e jashtëzakonshëm të Grenlandës: Ne mbështesim fuqimisht të drejtën tuaj për të përcaktuar të ardhmen tuaj,” tha Trump. “Nëse vendosni, jeni të mirëpritur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës,” shtoi ai.
Trump theksoi se SHBA ka nevojë për Grenlandën për “sigurinë kombëtare dhe ndërkombëtare,” dhe shprehu optimizmin se kjo mund të arrihet.
“Unë mendoj se do ta arrijmë atë. Në një mënyrë ose në një tjetër, do ta arrijmë,” tha Trump, duke shkaktuar disa të qeshura nervoze në sallën e Kongresit.
Grenlanda ka qenë gjithmonë një territor strategjik për fuqitë e mëdha, dhe rëndësia e saj është rritur për shkak të burimeve natyrore dhe vendndodhjes së saj në Arktik.
Shkrirja e akullit në rajon ka hapur mundësi të reja transporti dhe akses në pasuri minerale, përfshirë elemente të rralla që janë thelbësore për teknologjitë moderne, si bateritë dhe energjia e rinovueshme.
Grenlanda në qendër të interesave globale
Pas fitores së tij në zgjedhjet e nëntorit 2024, Trump shprehu dëshirën për të blerë Grenlandën.
Ky interes ka të bëjë jo vetëm me mundësitë ekonomike, por edhe me pozicionin strategjik të ishullit në Arktik.
Grenlanda është një territor autonom i Danimarkës, por Trump ka theksuar se SHBA ka nevojë për të për shkak të rolit të saj të rëndësishëm në sigurinë kombëtare.
Në këtë rajon, Kina dhe Rusia po kërkojnë gjithashtu të rrisin ndikimin e tyre. Kina ka investuar ndjeshëm për të zhvilluar “Rrugën Polare të Mëndafshit”, duke lidhur Evropën dhe Azinë përmes Oqeanit Arktik.
Po ashtu, Rusia ka rinovuar bazat e saj ushtarake në Arktik, duke e bërë rajonin një pikë kyçe në lojërat gjeopolitike globale.
Brent Sadler, një bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin Heritage, e ka cilësuar Grenlandën si një element kyç për mbrojtjen e SHBA-së, duke theksuar pozicionin e saj gjeografik dhe aftësinë për të monitoruar kërcënimet e mundshme nga ajri.
Ky territor luan një rol të rëndësishëm në sistemin e paralajmërimit të hershëm të raketave balistike, duke i dhënë SHBA-së një avantazh të rëndësishëm strategjik.
Ndërkohë, Kina dhe Rusia janë gjithashtu të angazhuara për të forcuar pozitat e tyre në Arktik.
Në vitin 2018, një kompani shtetërore kineze bëri një ofertë për të ndërtuar aeroporte në Grenlandë, por oferta u tërhoq për shkak të presionit politik nga SHBA.
Nga ana tjetër, Rusia ka modernizuar bazat e saj ushtarake në Arktik, duke përfshirë një bazë afër Grenlandës, e cila ndodhet vetëm 950 km nga bregu verior i ishullit.
