Akademikët nga SHBA që duan t'i shpëtojnë ngrirjes së financimit dhe imponimeve ideologjike po rekrutohen në mënyrë aktive nga europianët
E mbushur me terma të tillë si "censurë" dhe "ndërhyrje politike", shpallja e vendeve të punës me bazë në Belgjikë nuk ishte aspak tipike. Premtimi i lirisë akademike, sidoqoftë, la të kuptohej se kujt i drejtohej thirrja: studiuesit në SHBA që kërkonin të largoheshin nga ngrirja e financimit, shkurtimet dhe imponimet ideologjike të shkaktuara nga administrata e Donald Trump.
"Ne e shohim si detyrimin tonë t'u vijmë në ndihmë kolegëve tanë amerikanë," tha Jan Danckaert, rektori i Vrije Universiteit Brussel (VUB), duke shpjeguar pse universiteti i tij – i themeluar në 1834 për të mbrojtur akademinë nga ndërhyrja e kishës apo shtetit – kishte vendosur të hapte 12 pozicione postdoktorale për studiuesit specialë ndërkombëtarë, me një fokus të veçantë në SHBA.
“Universitetet amerikane dhe studiuesit e tyre janë viktimat më të mëdha të ndërhyrjeve politike dhe ideologjike”, tha Danckaert në një deklaratë. “Fondet prej miliona dollarë në punën kërkimore po zhduken për arsye ideologjike.”
Universiteti është në mesin e një grushti institucionesh në të gjithë Evropën që kanë filluar të rekrutojnë në mënyrë aktive studiues amerikanë, duke e ofruar veten si një strehë për ata që dëshirojnë t'i shpëtojnë goditjes së administratës Trump ndaj kërkimit dhe akademisë.
Që kur Trump mori pushtetin në fund të janarit, studiuesit në SHBA janë përballur me një sulm të shumëanshëm. Përpjekjet për të ulur shpenzimet e qeverisë kanë lënë mijëra punonjës të përgatitur për pushime nga puna, përfshirë institucione të tilla si NASA, Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve dhe në Administratën Kombëtare të Oqeanit dhe Atmosferës, agjencia e shquar e SHBA-së për kërkimin e klimës. Synimi i qeverisë ndaj "wakeism" ka kërkuar ndërkohë të çrrënjosë fondet për kërkime që mendohet se përfshijnë diversitetin, disa lloje vaksinash dhe çdo përmendje të krizës klimatike.
Në Francë, drejtoresha e Institutit prestigjioz Pasteur në Paris, Yasmine Belkaid, tha se tashmë po punonte për të rekrutuar njerëz nga përtej Atlantikut për punë në fusha të tilla si sëmundjet infektive ose origjina e sëmundjeve.
“Mund ta quani një mundësi të trishtuar”, tha Yasmine Belkaid, drejtoresha e Institutit Pasteur në Paris.
"Unë marr kërkesa të përditshme nga njerëz që duan të kthehen: francezë, evropianë apo edhe amerikanë që nuk ndihen më në gjendje të vazhdojnë kërkimet e tyre ose kanë frikë ta bëjnë atë lirisht," tha Belkaid për gazetën franceze La Tribune. “Mund ta quani një mundësi të trishtueshme, por është një mundësi, gjithsesi.”
Ndjenja u bë jehonë nga ministri i Francës për arsimin e lartë dhe kërkimin, Philippe Baptiste, në një letër të fundit që u bëri thirrje institucioneve kërkimore të dërgojnë propozime se si të tërheqin talentet nga SHBA. "Shumë studiues të njohur tashmë po vënë në dyshim të ardhmen e tyre në SHBA," tha ai. "Natyrisht, ne dëshirojmë të mirëpresim një numër të caktuar prej tyre."
Të enjten, Holanda tha se synon të hapë me shpejtësi një fond për të tërhequr studiuesit ndërkombëtarë.
Ndërsa fondi do të ishte i hapur për njerëzit e të gjitha kombësive, ministri i arsimit i vendit, Eppo Bruins, la të kuptohet tensionet që kanë kapluar akademinë amerikane në shpalljen e planeve.
"Aktualisht ekziston një kërkesë e madhe globale për talente të larta shkencore ndërkombëtare. Në të njëjtën kohë, klima gjeopolitike po ndryshon, e cila po rrit lëvizshmërinë ndërkombëtare të shkencëtarëve," tha Bruins në një letër drejtuar parlamentit.
"Disa vende evropiane po i përgjigjen kësaj me përpjekje për të tërhequr talente ndërkombëtare," shtoi ai. "Dua që Holanda të mbetet në pararojë të këtyre përpjekjeve."
Përpjekja holandeze vjen pasi Universiteti Aix-Marseille i Francës tha se kishte krijuar një program - të titulluar “Vendi i sigurt për shkencën” - që do të linte mënjanë financimin për më shumë se dy duzina studiuesish nga SHBA për tre vjet.
/Liberale.al/
