Artikull i Financial Times: Vendimi historik e ka futur ish-presidentin amerikan në një territor të paeksploruar ligjor
Pas më shumë se nëntë orësh diskutimesh, një juri e bashkëmoshatarëve të Donald Trump e shpalli atë fajtor të enjten për 34 akuza për mbulimin e "parave të padeklaruara”, në prag të zgjedhjeve të 2016 për të blerë heshtjen e një aktoreje porno e cila pretendonte një takim jashtëmartesor.
Kandidati i supozuar republikan iu nënshtrua kryesisht të njëjtave procedime ligjore si çdo i pandehur kriminal, në Manhattan, por dënimi i tij nuk është si asnjë tjetër në historinë e SHBA-së dhe ngre një sërë pyetjesh të paprecedentë ligjore dhe politike përpara zgjedhjeve në nëntor.
Ja çfarë mund të ndodhë më pas. A do të burgoset Trump?
Me siguri jo. Krimet e "falsifikimit të të dhënave të biznesit" për të cilat Trump u dënua janë krimet e nivelit më të ulët, në sistemin shtetëror të Nju Jorkut dhe kanë një dënim maksimal prej katër vjetësh. Është e pazakontë që një shkelës për herë të parë, pa precedentë penalë, të burgoset për shkelje jo të dhunshme, kontabiliteti, veçanërisht në moshën 77-vjeçare të Trump.
Prokurori i qarkut të Manhatanit, Alvin Bragg, i cili ngriti çështjen, u shmang nga sugjerimi se ai do të kërkonte të mbyllte Trump-in, duke thënë se zyra e tij do të "fliste përmes dosjeve të saj" dhe në seancën e dënimit, e cila është caktuar për 11 korrik. Një numër dënimesh të tjera, përfshirë dënimet me kusht dhe dënimet financiare, mund të zbatohen nga gjyqtari Juan Merchan. Kur zgjedh sanksionin e duhur, Merchan mund të “marrë parasysh sjelljen e të pandehurit gjatë gjithë procesit gjyqësor", sipas ish-prokurores së Manhattan Tanisha Palvia, dhe faktin që ai ka shkelur disa herë një urdhër të vendosur nga gjykata duke sulmuar dëshmitarët dhe juristët.
A mundet një kriminel i dënuar të kandidojë për president?
Nuk ka asgjë në Kushtetutën e SHBA që ndalon një kriminel të kandidojë për postin federal. Një përpjekje në shtetin e Kolorados për të ndaluar Trump që të paraqitej në fletëvotim me arsyetimin se ai nxiti një kryengritje u hodh poshtë nga Gjykata e Lartë në fillim të këtij viti, e cila vendosi se ishte një çështje e Kongresit.
Problemet mund të lindin, megjithatë, nëse Trump dënohet me burg dhe më pas mund presidentin Joe Biden në nëntor. Ndërsa kjo nuk do të paraqiste një krizë kushtetuese në vetvete, "logjika e Kushtetutës" do të diktonte që dënimi të pezullohej derisa Trump të largohej nga detyra, tha Alex Reinert, një profesor i së drejtës penale në Shkollën Juridike Cardozo. “Të gjithë do të pajtoheshin që një president nuk mund të përmbushë detyrimet e tij kushtetuese nëse është ulur në një qeli burgu.”
A mund të votojë një kriminel i dënuar?
Kjo varet nga shteti ku janë dënuar dhe nëse janë të burgosur. Sipas ligjit të Nju Jorkut, Trump nuk e humbet të drejtën e tij, për të votuar nëse nuk dërgohet në burg, dhe madje edhe atëherë, ai do të ishte i lirë të votonte para ose pasi të vuante dënimin. Trump madje mund të votojë në shtetin ku ai banon, Florida, e cila u heq të dënuarve të drejtën e votës, por jo ata të dënuar në shtetet ku kjo e drejtë mbetet e paprekur.
A mund të apelojë Trump kundër vendimit?
Po. "Nëse [avokatët e Trump] paguhen, ata do të paraqesin një mocion për të anuluar vendimin," tha Catherine Christian, e cila kaloi më shumë se 30 vjet në zyrën e prokurorit të qarkut të Manhatanit. Ky mocion ndoshta do të refuzohet, por ish-presidenti më pas mund t'i bëjë kërkesë një gjykate të ndërmjetme të apelit të Nju Jorkut, dhe më pas shkallës më të lartë, Gjykatës së Apelit, për një sërë arsyesh, përfshirë pranueshmërinë e dëshmisë së fiksuesit të Trump, Michael Cohen, i dënuar si dëshmitar i rremë.
Shpallna fajtor e Trump e vë në gjyq sistemin politik të Amerikës
Ish-presidenti ka të ngjarë të pranojë faktin se ky "ishte një rast i përshtypjes së parë", shtoi Christian, duke theksuar se krimi i falsifikimit të të dhënave të biznesit "nuk është akuzuar kurrë [në këtë mënyrë] më parë”, duke lidhur një kundërvajtje dokumentacioni, në një shkelje më të gjerë të ligjit zgjedhor.
Ekipi i Trump mund të fokusohet gjithashtu në një dobësi të mundshme në çështjen e prokurorëve, duke lejuar juristët të zgjedhin nga tre krime të mundshme themelore që ish-presidenti dyshohet se komplotoi për të mbuluar, pa pasur nevojë të zbulojë cilin prej tyre, tha Palvia. “Nëse një gjykatë apeli do të gjykonte se një nga ato teoritë themelore - vetëm një - nuk përbënte në fakt një vepër të fajshme. . . atëherë i gjithë vendimi mund të bjerë”, tha ajo.
Procesi i apelimit do të zgjasë me muaj dhe nuk ka gjasa të përfundojë përpara zgjedhjeve.
A mund ta falë Trump veten nëse bëhet president?
Jo, sepse çështja u ngrit nga prokurorët shtetërorë, jo federalë. Fuqia për të falur krimet e shtetit të Nju Jorkut i takon guvernatorit të Nju Jorkut - Kathy Hochul, një demokrate, mandati i së cilës përfundon në vitin 2027. Deklarata e saj pas vendimit nuk sugjeronte se ajo po konsideronte falje - ajo tha se "ripohoi se askush nuk është mbi ligji”.
Po çështjet e tjera penale të tij?
Trump përballet me dy raste të ndërhyrjes në zgjedhje - një ndërhyrje shtetërore dhe një federale – mbi përpjekjen e tij për të penguar rezultatin e zgjedhjeve të vitit 2020 dhe akuza të veçanta federale për mbajtjen e supozuar të dokumenteve të klasifikuara.
Asnjë prej tyre nuk duket se do të shkojë në gjyq përpara zgjedhjeve, pasi është shtyrë me sukses nga ekipi ligjor i Trump përmes një morie mocionesh dhe apelesh. Megjithatë, dënimi i tij në Nju Jork u lë gjyqtarëve të tjerë më shumë hapësirë për të caktuar një gjyq përpara ditës së zgjedhjeve, nëse ata zgjedhin ta bëjnë këtë, pa u shqetësuar për përplasjet me procedurat e Manhatanit.
/Përgatiti: Liberale.al/
