Europa shkruan çeqe të bardhë për të shpëtuar ekonomitë nga Covid-19

Franca deri më tani ka marrë qasjen më të guximshme, duke premtuar se asnjë kompani nuk do të lejohet të dështojë si pasojë e sëmundjes, që i ka bërë bizneset e mëdha dhe të vogla të pezullojnë operacionet. Qeveria do të garantojë qindra miliardë kredi, do të vonojë pagesat e taksave dhe do të pezullojë faturat e qirave dhe shërbimeve për firmat më të vogla. Dhe shteti francez është gati të shkojë më tej, duke shtetëzuar industri nëse është e nevojshme.

“Asnjë kompani franceze, pavarësisht nga madhësia e saj, nuk do të ekspozohet ndaj rrezikut të falimentimit”, tha presidenti Emmanuel Macron në fjalimin kombëtar televiziv. Angazhimi i hekurt për biznesin, pjesë e një përgjigje që Macron e krahasoi me  gjendjen e “luftës”, është e fundit në një seri të planeve dramatike të përshkruara nga qeveritë europiane, ndërsa ata garojnë për t’u përballur me një shpërthim që po vret mijëra njerëz dhe po godet gjigantët globalë si Renault dhe Lufthansa , si dhe dyqane, bare dhe restorante.

Gjermania po mobilizon të paktën 500 miliardë euro garanci kredie dhe është zotuar të sigurojë likuiditet të pakufizuar për kompanitë e prekura nga pandemia, pjesë e një sërë masash që ministri i financave Olaf Scholz përshkroi javën e kaluar si një “bazuka”. Vendi gjithashtu do lehtësojë për kompanitë që të përdorin huatë e bëra nga banka shtetërore e zhvillimit dhe të vonojë pagesa tatimore për bizneset në vështirësi.

“Për shkak të shkallës së lartë të pasigurisë në situatën aktuale, qeveria me shumë qëllim vendosi të mos vendosë ndonjë kufi në vëllimin e këtyre masave”, tha qeveria gjermane. “Nëse ka shenja të një çarjeve serioze në ekonomi, qeveria gjermane … do të përdorë të gjitha burimet në dispozicion për t’iu kundërvënë kësaj me forcë”.

Të martën, kryeministri i Spanjës zbuloi një paketë shpëtimi prej 200 miliardë eurosh dhe tha se qeveria do të sigurojë të gjithë kapitalin e nevojshëm për të parandaluar, që kompanitë të falimentojnë.

Mbretëria e Bashkuar gjithashtu iu bashkua luftës, pasi u kritikua për përgjigjen e vonuar ndaj krizës, duke sugjeruar vetëm të hënën e shkuar që njerëzit të shmangnin grumbullimin në grupe të mëdha. Ministri i financave në Mbretërinë e Bashkuar Rishi Sunak njoftoi se qeveria do të mbështesë një kredi fillestare prej 330 miliardë £ (400 miliardë dollarë) për kompanitë. Ofruesit e hipotekave kanë rënë dakord të vonojnë pagesa për tre muaj për njerëzit e prekur nga koronavirusi, tha ai. “Asnjëherë nuk kemi hasur në një luftë ekonomike si kjo, por jemi të përgatitur mirë”, tha Sunak. “Ne do të bëjmë gjithçka që duhet”.

Të marra së bashku, angazhimet arrijnë në më shumë se 1.5 trilion dollarë dhe ato mund të shkojnë shumë më lart.Ekonomistët thonë se veprimi vendimtar për të mbështetur bizneset tani, shoqëruar me masa për të siguruar që punëtorët të mos përballen me krizë financiare nëse pushohen nga puna, mund të kufizojnë në mënyrë dramatike traumat e shkaktuara nga kufizimet në udhëtime dhe jetën publike  dhe të ndihmojnë ekonomitë të kapërcejnë shpejt, me të mbaruar kriza.

Masat do të duhen shpejt. Sektorë të tërë prodhues po ndalen në Europë, një tendencë e nënvizuar nga një njoftim i Volkswagen të Gjermanisë, se po përgatitet të mbyllë shumicën e fabrikave të saj prodhuese në kontinent.Kjo erdhi një ditë pasi Fiat Chrysler , pronari i Peugeot PSA Group dhe Renault njoftuan mbylljen e 35 faciliteteve prodhuese, në të gjithë Europën.

Ekonomistët thonë se bota po zhytet në recesion, e cila përcaktohet nga dy tremujorët e njëpasnjëshëm të rritjes negative. Por analistët në bankën holandeze ING thanë të hënën se masat “drastike” të marra nga Macron mund të kufizojnë tkurrjet ekonomike në Francë në 1%, këtë vit.

“Ne besojmë se këto masa do të ndihmojnë ekonominë franceze të tërhiqet më shpejt pas recesionit të thellë të shkaktuar nga Covid-19 dhe të arrijë në tremujorin e tretë me një numër të kufizuar falimentimesh të mëdha dhe për pasojë një shkallë papunësie shumë më poshtë se ajo që mund të recesioni i asaj madhësie kanë shkaktuar”. thanë ata në një shënim hulumtues.

Qeveritë kombëtare po gjejnë mbështetje nga Bashkimi Europian për qasjen e tyre gjithëpërfshirëse. Margrethe Vestager, një zyrtare e lartë në Komisionin Evropian, tha në një deklaratë se ajo po ushtronte presion për një relaksim të rregullave antitrust, që do të lejonin kompanitë në vështirësi të merrnin grante shtetërore deri në 500,000 € (550,000 dollarë) dhe kredi me norma të subvencionuara të interesit.

Me ngathtësi po reagojnë Shtetet e Bashkuara, të cilat ende nuk kanë njoftuar masa të mëdha stimuluese pavarësisht se kanë afro 5,000 raste të koronavirusit. Administrata Trump po propozon një plan shpëtimi që do të kushtojë rreth 850 miliardë dollarë, por nuk ka asnjë garanci që do të miratohet nga Kongresi.

Ligjvënësit e Shtëpisë së Kongresit, ndërkohë, kanë miratuar një projekt-ligj që do të përmirësonte rrjetin e sigurimeve shoqërore për punëtorët e prekur nga koronavirusi, por dispozitat e paguara për pagesat e lejeve dhe raporteve mjekësorë do të ishin shumë më pak se në Europë, edhe nëse propozimi kapërcen rezistencën nga republikanët e Senatit.

Linjat ajrore amerikane po i mbarojnë paratë cash shpejt dhe ka të ngjarë të kenë nevojë për një ndihmë shpëtimi nëse do të mbijetojnë nga kriza, por ndihma e drejtpërdrejtë financiare për kompanitë në vështirësi mund të rezultojë e diskutueshme në një vend që shpëtoi nga bankat e saj , ndërsa prodhuesit e makinave janë së fundmi si në  krizën  globale financiare.

“Kemi shumë më tepër punë për të bërë’, do të thoshte Sekretari i Thesarit të ShBA-së, Steven Mnuchin, “dhe ne duhet ta bëjmë atë shpejt”.

Charles Riley, CNN Business/ Liberale.al