Protestuesit në Athinë hodhën bombula dhe sende të forta, ndërsa u përleshën me policinë gjatë demonstratave masive të premten, në përvjetorin e dytë të një aksidenti tragjik treni që është bërë simbol i dështimit institucional në Greqi. Autoritetet thanë se të paktën 41 persona u arrestuan dhe 20 morën trajtim mjekësor gjatë dhunës jashtë Parlamentit dhe nëpër rrugët pranë qendrës së Athinës. Policia lëshoi gaz lotsjellës dhe granata trullosëse si dhe ujë për të shpërndarë turmat, kurse një nga konfrontimet më të ashpra ndodhi përpara Harkut të Hadrianit, një monument i lashtë romak.
Qindra mijëra njerëz iu bashkuan tubimeve në të gjithë Greqinë për të kërkuar drejtësi për 57 personat e vrarë më 28 shkurt 2023, kur një tren pasagjerësh u përplas kokë më kokë me një tren mallrash. Ndër më të mëdhatë që nga kriza e borxhit të Greqisë një dekadë më parë, protestat janë nxitur nga pakënaqësia publike kundër mosveprimit të perceptuar të qeverisë konservatore.
Sindikatat thirrën një grevë të përgjithshme në mbështetje të mobilizimit masiv të udhëhequr nga familjarët e viktimave. Kritikët thonë se politikanët duhet të mbajnë përgjegjësi për dështimet që çuan në përplasje, por deri më tani vetëm zyrtarët e hekurudhave janë akuzuar për tragjedinë.
“E vërteta e plotë duhet të dalë në dritë dhe përgjegjësit, pavarësisht sa i lartë pozicioni i tyre, duhet të mbajnë përgjegjësi,” tha Yannis Panagopoulos, president i Konfederatës së Përgjithshme të Punëtorëve Grekë, sindikata më e madhe e punës në Greqi, e cila ka mbështetur grevën e së premtes.
Fluturimet dhe shërbimet hekurudhore u anuluan, tragetet u ndaluan dhe transporti publik në të gjithë vendin u ndërpre masivisht. Bizneset private dhe shërbimet publike janë prekur gjithashtu. Shumë dyqane në Athinë janë mbyllur, duke lënë mesazhe solidariteti për familjet e viktimave.
Demonstratat u zhvilluan në më shumë se 300 qytete dhe qyteza në Greqi dhe jashtë saj. Protestuesit në Athinë duke brohoritur, “Ju numëroni fitimet. Ne numërojmë jetët”, mbanin tullumbace të zeza dhe pankarta antiqeveritare. Punonjësi i bashkisë së Athinës Kostas Reintzopoulos tha se përplasja hekurudhore kishte nxjerrë në pah kërkesat e kahershme për kushte më të sigurta pune. Njëmbëdhjetë nga njerëzit që vdiqën në fatkeqësinë e Tempes ishin punonjës të hekurudhës. “Çdo ditë kërkohet të dihet e vërteta për atë që ka ndodhur dhe çdo ditë kërkohet masa më të mira të sigurisë në vendin e punës. Kjo është një arsye kryesore pse kjo mbetet e rëndësishme,” tha ai. “Ne nuk duam të mbajmë zi për të vdekurit, të cilët largohen në mëngjes për të shkuar në punë dhe nuk e dimë nëse do të kthehen”.
Shërbimet përkujtimore u mbajtën në kishat ortodokse në Athinë për viktimat, të cilat përfshinin shumë studentë të universitetit që ktheheshin nga një fundjavë e gjatë.
Familjet e tyre u kishin kërkuar protestuesve që të ishin sa më paqësorë dhe të mbanin fokusin te kujtimi dhe jo te politika. Megjithatë, demonstratat kanë krijuar një moment politikisht të pasigurt për qeverinë e kryeministrit Kyriakos Mitsotakis.
Konservatorët e udhëhequr prej tij mbajnë epërsi të fortë në sondazhe, por pakënaqësia publike për katastrofën ka çuar në rritjen e mbështetjes për partitë anti-establishment si në të majtë ashtu edhe në të djathtë. Udhëheqësit e opozitës, të cilët po luftojnë për të fituar mbështetje po peshojnë nëse do të paraqesin një mocion censurimi. Mitsotakis premtoi të vazhdojë punën për të përmirësuar sigurinë hekurudhore, duke shtuar: "Çdo grek merr pjesë në këtë zi, i bashkuar nën kërkesën e përbashkët për të vërtetën."
Një raport i shumëpritur mbi hetimin për rrëzimin e Tempe, i publikuar të enjten, fajësoi gabimin njerëzor, infrastrukturën e vjetëruar dhe dështimet e mëdha sistematike për përplasjen ballë për ballë. Pasojat u shënuan nga skena kaosi, me pasagjerët e mbijetuar që përshkruanin karroca, zjarre dhe xhama të thyer ndërsa përpiqeshin të shpëtonin.
Tragjedia u pasua nga detyra e tmerrshme e rikuperimit dhe identifikimit të viktimave pasi shumë trupa u dogjën rëndë ose u copëtuan. Funeralet u mbajtën në shumë komunitete në të gjithë Greqinë, shumë prej tyre u transmetuan ose transmetoheshin drejtpërdrejt, duke e kthyer pikëllimin privat në një përvojë të përbashkët kombëtare.
Disa orë pas përplasjes, Maria Krystianou nxitoi në skenën e tragjedisë për të kërkuar vajzën e saj të zhdukur, 21-vjeçaren Maria-Thomai, ndërsa vagonët e trenit ende digjeshin.
Pas një pritjeje dyditore, vdekja e Maria-Thomai u konfirmua më në fund me një përputhje të ADN-së. Krystianou, një pediatër 52-vjeçar, është bërë që atëherë një figurë kryesore në fushatën për të kërkuar përgjegjësi nga politikanët për tragjedinë. Këtë javë ajo falënderoi publikisht sindikatat dhe shoqatat që iu bashkuan protestave, përfshirë mjekët në spitalet publike dhe avokatët dhe gjyqtarët që do të mbajnë një minutë heshtje në gjykata të premten. “Për ne që kishim fëmijët dhe të dashurit tanë në atë tren, një pjesë e jona mbetet me ta dhe nuk do të kthehet më. Dhimbja e pandërprerë dhe realiteti i paimagjinueshëm janë me ne përgjithmonë," i tha Krystianou turmës jashtë parlamentit. Duke iu drejtuar protestuesve, ajo shtoi: "Kjo është për ty, vajza ime, dhe për ata prej nesh që nuk ia dolëm kurrë."
Përgatiti: Liberale.al
