Të paktën 650 vajza janë helmuar nga gazi toksik në Iran që nga nëntori, në atë që shumë besojnë se është një përpjekje e qëllimshme për të detyruar shkollat e tyre të mbyllen. Asnjë vajzë nuk ka vdekur, por dhjetëra kanë pësuar probleme me frymëmarrjen, të përziera, marramendje dhe lodhje.
“U bë e qartë se disa njerëz donin që të gjitha shkollat, veçanërisht shkollat e vajzave, të mbylleshin”, tha të dielën zëvendësministri i Shëndetësisë. Megjithatë, ai më vonë tha se komentet e tij ishin keqinterpretuar.
Prokurori i Përgjithshëm njoftoi javën e kaluar se po hapte një hetim penal, por tha se informacioni i disponueshëm tregonte vetëm "mundësinë e veprimeve kriminale dhe të paramenduara".
Helmimi i parë ndodhi më 30 nëntor, kur 18 nxënës nga Shkolla Teknike Nour në qytetin fetar të Qom u dërguan në spital. Që atëherë, më shumë se 10 shkolla për vajza janë vënë në shënjestër në krahinën përreth.
Të paktën 194 vajza raportohet se janë helmuar gjatë javës së kaluar në katër shkolla në qytetin e Borujerdit, në provincën perëndimore të Lorestanit.
Vajzat e helmuara kanë raportuar erën e mandarinës apo peshkut të kalbur përpara se të sëmuren. Në fillim të këtij muaji, të paktën 100 njerëz protestuan jashtë zyrës së guvernatorit në Qom.
"Ju jeni të detyruar të siguroni sigurinë e fëmijëve të mi! Unë kam dy vajza," bërtiti një baba në një video të shpërndarë gjerësisht në mediat sociale. "Dy vajza... dhe gjithçka që mund të bëj është të mos i lë të shkojnë në shkollë."
"Kjo është një luftë!" deklaroi një grua. "Ata po e bëjnë këtë në një shkollë të mesme për vajza në Qom për të na detyruar të ulemi në shtëpi. Ata duan që vajzat të qëndrojnë në shtëpi." Disa prindër kanë thënë se fëmijët e tyre ishin të sëmurë për javë të tëra pas helmimit.
Një video tjetër nga një spital tregon një vajzë adoleshente e shtrirë e trullosur në një shtrat, me nënën e saj pranë.
“Të dashura nëna, unë jam nënë dhe fëmija im është në shtratin e spitalit dhe gjymtyrët e saj janë të dobëta”, thotë nëna e shqetësuar. "Unë e shtrëngoj atë, por ajo nuk ndjen asgjë. Ju lutemi mos i dërgoni fëmijët tuaj në shkollë."
Zemra fetare
Në një konferencë për shtyp të dielën, zëvendësministri i Shëndetësisë, Younes Panahi tha se vajzat ishin helmuar nga kimikate që "nuk janë të shkallës ushtarake dhe janë të disponueshme për publikun".
“Nxënësit nuk kanë nevojë për ndonjë trajtim invaziv dhe është e nevojshme të ruhet qetësia”, shtoi ai.
Komenti i Dr Panahi se ishte "e qartë se disa njerëz donin që të gjitha shkollat... të mbylleshin" dukej se konfirmonte se qeveria besonte se helmimet ishin të paramenduara.
Mohimi i tij i mëvonshëm sugjeroi ndarje midis zyrtarëve mbi mënyrën se si të trajtohet zemërimi publik kur nuk është identifikuar asnjë i dyshuar.
Helmimet janë përqendruar veçanërisht në Qom, një qytet që është shtëpia e faltoreve të rëndësishme myslimane shiite dhe udhëheqjes fetare që përbën shtyllën kurrizore të Republikës Islamike.
Që nga shtatori, struktura klerikale është sfiduar nga protestat masive që shpërthyen pas vdekjes në paraburgim të një gruaje të re kurde, Mahsa Amini, e cila u arrestua nga policia e moralit pasi dyshohet se nuk mbante shaminë e saj "si duhet".
Disa iranianë kanë spekuluar se nëse vajzat e shkollës po helmohen si "shpagim" për rolin e tyre në trazira.
Mediat sociale u vërshuan me video që tregonin nxënëse duke hequr shamitë e tyre dhe duke brohoritur parulla anti-establishment. Imazhet e fundit të nxënëseve që heqin shamitë e tyre në kundërshtim me institucionin klerik u bënë virale.
Të tjerë kanë spekuluar se helmimet janë vepër e forcave të vijës së ashpër që duan të "kopjojnë" talebanët në Afganistan dhe grupin militant islamik Boko Haram në Nigeri duke terrorizuar prindërit për të ndaluar dërgimin e vajzave të tyre në shkollë./Liberale.al
