Aranit Muraçi
Shqipëria në sektorin publik shton çdo vit “specialistë”, fryn Administratën, redukton punëtorët dhe paralelisht shton borxhin publik. Paradoksi thellohet edhe më tej. Popullsia është pakësuar nga emigrimi masiv dhe rënia e ndjeshme e lindjeve. Me investimet e fundit me qëllim kalimin e shumë prej shërbimeve publike on-line, vendi ynë, në vend që të ulte numrin e të punësuarve në sektorin publik, ka bërë të kundërtën e asaj që duhej të ndodhte.
Sipas shifrave zyrtare, në vitin 2017 ishin të punësuar në sektorin publik 164,339 punonjës, në vitin 2018 (169,865), në vitin 2019 (172,745), në vitin 2020 (175,443) dhe në vitin e fundit kur janë pasqyruar të dhënat e Instat numri i të punësuarve, në sektorin publik, arriti shifrën rekord prej 183,255. Në vitin 2022 rritja ka vijuar me ritme të ngjashme. Ndonëse nuk ka ende një shifër zyrtare, ky numër është duke arritur rekordin e 200 mijë të punësuarve, ose po shkon sa gati gjysma e numrit të të punësuarve në sektorin privat.
Pozicionimi është një tjetër e dhënë, që për nga roli që mbajnë punonjësit në Administratë e bën sektorin tonë publik ndër më “të aftët” në planet, ose të paktën duhet të kishim ngritur ekonominë dhe çdo fushë tjetër, në një model për vendet e rajonit dhe të Europës. 78 mijë janë specialistë, 37 mijë nën-specialistë dhe vetëm 35 mijë punëtorë të punësuarit, në total, në Administratën Publike.
Por edhe pse me rreth 100 mijë “specialistë”, sipas të dhënave të KLSH-së, në një raport të ditëve të fundit dëmi ekonomik që i është shkaktuar shtetit nga punonjësit e sektorit publik për 9 muajt e parë të vitit 2022 ishte mbi 1 miliard euro.
Ekspertët e ekonomisë e shohin këtë fenomen me shqetësim, në një plan më afat-gjatë. Fryrja e Administratës Publike vit pas viti me punonjës ta padobishëm, të pakualifikuar dhe që nuk bëjnë asnjë punë, por thjesht gradohen “ekspertë”, sikurse edhe fryrja e borxhit publik sjell në kujtesë Greqinë e vitit 2008. Pra, me këto ritme në rast kolapsi të shtetit, një vend tjetër me burime financiare mund të marrë në dorë administrimin e vendit tonë, për të ndërmarrë reformat e duhura, siç mori fatet e Greqisë pak kohë më parë, Gjermania.
Por nëse ka një “bujari” kaq të madhe për të rritur numrin e të punësuarve në sektorin publik, nuk ndodh e njëjta gjë me trajtimin e shtresave në nevojë, prej krizës së çmimeve. Nëse qeveria shqiptare vetëm nga rritja e inflacionit dhe e çmimeve në treg, prej TVSH-së mbi TVSH-në, ka arkëtuar rreth 400 milion euro përtej planit këtë vit, këto para duhet t’i ishin kthyer konsumatorit, duke mbajtur në fokus shtresat më të goditura nga kriza.,
Eksperti i ekonomisë Zef Preçi shkon përtej kësaj, teksa flet për “Liberale.al”. Ai mendon se nuk bëhen llogari për të zhvilluar ekonominë, por për të mbajtur sa më gjatë pushtetin, pavarësisht kostove. A po trajtohet kriza në vendin tonë, sikurse nga vendet e tjera, përmes paketave antikrizë?
“Mjafton që këtë shumë (mbi 300 milion euro të siguruar nga rritja e çmimeve) qeveria t’ua rishpërndajë atyre që ua ka marrë nga xhepi, duke i dhënë përparësi pjesës më të varfër. Ekziston mekanizmi edhe te ne, nëse do të ketë vullnet, por çfarë ndodh: qeveria u jep 30 milion euro pensionistëve dhe po kaq i jep një eksponenti të ndërrojë një hipodrom, kartodrom”.
“Pjesa tjetër e parave shkon për detyrimet që ka qeveria ndaj PPP-të dhe koncensionet. Për investime të parakohshme dhe të panevojshme. Dhe për Administratën, e cila vazhdon të zgjerohet. Shumë nga shërbimet publike tashmë zgjidhen online. Ne jemi një ndër vendet më të rëndësishme në rajon që afrojmë një shërbim të atillë. Në vend që Administrata të shkurtonte vendet e punës ajo vazhdon dhe fryhet. Pse? Shtohen patronazhistët, militantët, banditët, madje edhe pasanikët futen në Administratë”, shprehet Preçi.
Nga zgjerimi i Administratës Publike, apo nga mënyra sesi rishpërndahen të ardhurat, vendi ynë të krijon përshtypjen se është në “lulëzim ekonomik”, ndryshe nga vendet e tjera, që po përjetojnë krizën më të thellë ekonomike të dekadave të fundit dhe për këtë arsye kanë tjetër qasje.
/Liberale.al/
