Përgatiti dhe përshtati për Liberale.al, Laert MIRAKU

Mund të ndodhë kur zgjoheni nga anestezia ose në kalimin midis gjumit dhe zgjimit, kështu e shpjegon shkenca fenomenin e çuditshëm të përvojës jashtë trupit.

Mjekët dhe shkencëtarët kanë pasur pikëpyetje për këtë që në shekullin e 19-të, por vetëm kohët e fundit neuroshkencat kanë bërë të mundur përkufizimin më të mirë të asaj që ndodh dhe kështu të kuptojmë diçka më shumë rreth ndjenjës së vetes dhe ndërgjegjes, të cilat janë disi të shkëputura nga realiteti gjatë një kohe jashtë, përvojën e trupit.

Në fakt, ata që e kanë provuar thonë se ndiheshin pa peshë, sikur po lëviznin, dhe shumë raportojnë se e shohin trupin e tyre nga lart; në përgjithësi këto janë ngjarje që kanë ndodhur gjatë kalimit midis gjendjeve të ndryshme të vetëdijes, për shembull gjatë anestezisë së përgjithshme, gjatë zgjimit nga gjumi ose pas përvojave afër vdekjes.

ZONAT E TRURIT

Studiuesit në Universitetin e Stanfordit (SHBA) zbuluan kohët e fundit se përvojat jashtë trupit mund të shkaktohen nëse stimulohen zona specifike të trurit, duke përfshirë prekuneusin anterior, një zonë ku informacionet shqisore si dhimbja, presioni, temperatura integrohen dhe kombinohen me atë që vjen nga shikimi dhe nga organet vestibulare në veshin e brendshëm, të cilat japin të dhëna për ekuilibrin, stabilitetin, orientimin e trupit në hapësirë. 2 deri në 4 sekonda stimulim të prekuneusit të përparmë janë të mjaftueshme për të përjetuar një ndjesi shkëputjeje trupore dhe një shtrembërim të ndjenjës së vetvetes, gjë që konfirmohet si rrjedhim i lidhur me integrimin midis perceptimeve që lidhen me trupin tonë dhe mjedisin.

NDRYSHIMET E MEMORIES

Studime të tjera kanë treguar se ka më shumë gjasa të ketë përvoja ekstrakorporale nëse informacioni që vjen nga shqisat nuk "përputhet", gjë që ndodh për shembull tek ata që vuajnë nga çrregullime vestibulare si vertigo beninje paroksizmale: nëse të dhënat duke treguar se ku jemi në hapësirë, ato nuk përputhen me atë që ne perceptojmë me sytë ose me shqisat e tjera, skema e trupit "kërcen" dhe me këtë ndjenjën e vetvetes. E cila, megjithatë, do të shoqërohej edhe me aftësinë për të udhëtuar në kohë me mendjen tipike njerëzore: kujtimi i së kaluarës dhe imagjinimi i së ardhmes na jep perceptimin e të paturit të një vetje "të vazhdueshme", e cila mbetet vazhdimisht brenda nesh, prandaj edhe ndryshimet në kujtesë duket se mund të lehtësojë përvojat jashtë trupit.

DEFORMIMI I VETËDIJES

Megjithatë, prekuneusi i përparmë nuk është selia e vetme e vetëdijes ose e ndjenjës së vetvetes, e cila qëndron në një rrjet lidhjesh midis rajoneve dhe funksioneve të ndryshme të trurit, vazhdimisht në dialog me njëri-tjetrin për të na dhënë përvojën se çfarë jemi dhe ku. Sigurisht në momentet e tranzicionit midis gjendjeve të vetëdijes si gjumi/zgjimi ose anestezi/zgjimi, truri punon furishëm për të kuptuar informacionin që vjen nga trupi dhe nga jashtë, dhe që mund të jenë në konflikt me njëri-tjetrin: kur ai nuk arrin të bëjë një sintezë të të dhënave hyrëse, ka më shumë gjasa të ketë një përvojë jashtë trupit dhe një shtrembërim të vetëdijes.