Përshtati dhe përgatiti për Liberale.al, Laert Miraku
Shtatzënia lë gjurmë në ADN të ngjashme me ato të moshës së avancuar, por pas lindjes situata kthehet si më parë. Dhe disa gra kthehen biologjikisht më të reja.
Ndryshimet e thella fizike, hormonale dhe kimike që lidhen me shtatzëninë mund të bëjnë që ora e plakjes të kthehet më shpejt, duke i dhënë moshës biologjike të nënës së ardhshme deri në disa vjet më shumë. Një fakt kurioz, por jo befasues; ajo që është me të vërtetë befasuese, megjithatë, është se ky proces duket të jetë i kthyeshëm.
Në muajt pas lindjes, në fakt, mosha biologjike duket se kthehet në fazën e mëparshme; në të vërtetë, disa gra që ushqejnë fëmijën me gji përfundojnë duke u dukur biologjikisht "më të reja" sesa para konceptimit. Një studim i publikuar në Cell Metabolism sugjeron këtë.
SA VJEÇ JENI VËRTET?
Mosha biologjike është një tregues i gjendjes së përgjithshme shëndetësore të organizmit, i cili shikon funksionalitetin e qelizave, organeve dhe indeve. Mund të mos përkojë me moshën kronologjike dhe të ndikohet nga faktorë gjenetikë ose mjedisorë (si klima, ndotja, mënyra e jetesës). Fakti që shtatzënia, me ngarkesën e stresit që imponon në trup, lidhet me plakjen e parakohshme ishte vërtetuar tashmë në prill 2023 në një studim mbi femrat dhe mijushet në Departamentin e Mjekësisë të Harvardit.
SHTYJ DHE TERHIQ
Studimi i ri, i koordinuar nga Kieran O'Donnell, studiues perinatale në Departamentin e Mjekësisë në Yale, shton një pjesë shtesë, domethënë se ky proces i plakjes mund të mos jetë linear, domethënë mund të mos shkojë vetëm në një drejtim. Po, por si u mat “efekti i shtatzënisë” në moshën biologjike?
TIC TAC
Shkencëtarët analizuan mostrat e gjakut nga 119 gra në faza të ndryshme të shtatzënisë dhe pas lindjes, duke u fokusuar në modifikimet epigjenetike të ADN-së qelizore, ato ndryshime që nuk duhet të jenë të trashëgueshme dhe që më tepër varen nga aftësia e mjedisit dhe zakonet e jetesës për të rregulluar gjenomin.
Në veçanti, ata shikuan metilimin e ADN-së, shtimin e një grupi kimik në pika të veçanta të ADN-së që zakonisht bllokon shprehjen e gjeneve, duke e bërë atë joaktive. Meqenëse kjo dhe variacione të tjera epigjenetike zakonisht grumbullohen në qelizat me plakje, një rritje ose, anasjelltas, një rënie në këto mund të tregojë se indet po plaken me një ritëm të përshpejtuar ose në lëvizje të ngadaltë.
JETA E PËRSHPEJTUAR
Shkencëtarët gjetën shenja të larta të konsumimit të ADN-së në mostrat e gjakut të marra gjatë shtatzënisë, duke përfshirë nivelet e metilimit të ADN-së që zakonisht gjenden tek njerëzit një ose dy vjet më të vjetër. Shtatzënia pati të njëjtin efekt në organizëm si plakja e përshpejtuar, siç vërtetohet nga fakti se gjatë shtatzënisë, veçanërisht në fazën e fundit, rritet gjasat për t'u prekur nga disa sëmundje.
SI MË PARË (APO MË MIRË?)
Megjithatë, siç shpjegohet në Science , analizat e gjakut të 68 pjesëmarrësve që kishin lindur tre muaj më parë zbuluan një "fytyrë" të papritur. Mosha e tyre biologjike dukej 3 deri në 8 vjet më e re se në fillim të shtatzënisë: një efekt më i heshtur tek gratë që ishin mbipeshë para shtatzënisë dhe më i theksuar tek gratë e përkushtuara ndaj ushqyerjes ekskluzive me gji.
VËRTET MË I RI?
Autorët e studimit na ftojnë të përdorim me kujdes terma të tillë si "përtëritje", sepse mosha biologjike e pjesëmarrësve para shtatzënisë nuk dihej dhe sepse shumë faktorë të stilit të jetesës së një personi, duke filluar nga ushqimi apo zakonet e aktivitetit fizik, mund të ndikojnë. shpejtësia e plakjes së qelizave.
Me fjalë të tjera, nuk ka asnjë masë se çfarë përbën një shkallë "normale" të plakjes biologjike, as nuk dihet nëse shkalla e grumbulluar dhe më pas e humbur gjatë shtatzënisë ka një efekt në shëndetin e ardhshëm. Megjithatë, ajo që u zbulua mund të jetë interesante për hulumtimet e ardhshme mbi ndikimin e shtatzënisë në trupin e njeriut.
