6 maji 2025 ka qenë një ditë historike në Gjermjani: kurrë më parë një kandidat për kancelar nuk ka arritur të marrë shumicën absolute në raundin e parë të votimit.
Ai nuk ka mbajtur kurrë një pozicion të lartë në qeveri, megjithatë ka shumë të ngjarë të jetë kancelari i ardhshëm i Gjermanisë. DË hedh një vështrim mbi jetën e Friedrich Merz.
Friedrich Merz është kreu i ri i qeverisë së Gjermanisë. Megjithatë, atij i duhej një votim i dytë i paprecedentë për të siguruar shumicën e nevojshme në Bundestag në atë që ishte një debakël historik në politikën gjermane.
Në fund të ditës, pas disa orësh të trazuara dhe ankthplota, gjithçka funksionoi: Friedrich Merz, kryetari i Unionit Kristian Demokrat (CDU) të qendrës së djathtë , mori shumicën e nevojshme në raundin e dytë të votimit në dhomën e ulët të parlamentit, Bundestag.
Merz mori 325 vota, me 289 deputetë që votuan kundër kancelarit të ri.
"Ju falënderoj për besimin tuaj dhe pranoj zgjedhjen", tha ai, duke u dukur dukshëm i lehtësuar dhe disi i rraskapitur. Kjo e bën atë Kancelarin e dhjetë të Republikës Federale të Gjermanisë.
Friedrich Merz wshtw zgjedhur sot zyrtarisht kancelar i Gjermanisë. Ai dështoi në raundin e parë, në mënyrë surprizë që të merrte shumicën dërrmuese. Që kur partia e tij, KristianDemokrate, doli fituese në zgjedhjet e shkurtit, media dhe politikanë të tjerë e kanë konsideruar atë si një lloj parakancelar. Por nuk e dinte derisa u zgjodh nëse do të zgjidhet vërtet në atë post.
Merz, i cili është 69 vjeç, kryesonte deri më sot Unionin konservator Kristian-Demokrat , por ai nuk ka mbajtur kurrë më parë një post të lartë qeveritar me përgjegjësi të rëndësishme udhëheqëse. Merz nuk ka qenë kurrë ministër, apo kryeministër, apo qoftë edhe kryetar bashkie i një qyteti të vogël. Ai bëhet kancelari më i vjetër që merr detyrën që nga Konrad Adenauer, kreu i parë i qeverisë gjermane të pasluftës (1949–1963).
Sipas revistës gjermane të biznesit Wirtschaftsëoche , Merz është një "transatlanticist, mik i Evropës dhe reformator". Kjo mund të nënkuptojë se ai ishte "pikërisht personi i duhur për kohët aktuale".
Nga viti 1989 deri në vitin 1994, Merz ishte anëtar i Parlamentit Evropian. Më tej, 15 vjet në Bundestag, midis viteve 1994 dhe 2009, gjatë të cilave ai u ngrit në krye të grupit parlamentar të CDU-së, ku humbi ndaj Angela Merkel në një betejë për udhëheqjen e partisë. Gjatë këtyre viteve, ai tregoi një interes të veçantë në marrëdhënien e Gjermanisë me Shtetet e Bashkuara.
Një avokat tregtar, Merz vjen nga Sauerland, një zonë e North Rhine-Westphalia, në lindje të Ruhr-it, ku ai ende jeton. Është kryesisht një rajon rural i klasës së mesme, i njohur për turistët, që tenton të përqafojë vlerat konservatore dhe katolike.
Merz ishte qartësisht më konservator sesa rivalja e tij e Gjermanisë Lindore, kimistja kuantike Angela Merkel. Në fillim të karrierës së tij, ai ishte një njeri i besuar i politikanit veteran të CDU-së, Wolfgang Schauble , i cili ishte anëtar i parlamentit gjerman për më shumë se 50 vjet.
Merz zgjodhi të mos kandidonte më për në parlament në vitin 2009 dhe vazhdoi të ndiqte një karrierë në biznes. Nga viti 2016 deri në vitin 2020, ai ishte kryetar i bordit mbikëqyrës të degës gjermane të BlackRock, aktualisht kompania më e madhe e menaxhimit të aseteve në botë, dhe gjatë kësaj kohe ai ndodhej shpesh në Shtetet e Bashkuara për punë.
Vetëm në vitin 2021 Merz kandidoi përsëri për Bundestag dhe u zgjodh. Tani, si udhëheqës i CDU-së, ai është zyrtarisht kancelari i Gjermanisë. Merz ndonjëherë është më i hapur se Olaf Scholz , i cili aktualisht është ende kancelari në detyrë.
Merz përmend shpesh se, për disa muaj tani, ai ka qenë në kontakt të rregullt me krerët e qeverive evropiane: darkë me Presidentin e Francës, Emmanuel Macron, në Pallatin Elysee, bisedime dypalëshe në Berlin ose Bruksel. Ai gjithashtu synon të udhëtojë në SHBA para pushimeve verore për t'u takuar me Presidentin republikan Donald Trump.
Në një shembull veçanërisht mbresëlënës, Merz dha një intervistë televizive njëorëshe për emisionin politik gjerman Caren Miosga tetë ditë para fundjavës së Pashkëve, në të cilën foli për vazhdimin e ndihmës ushtarake për Ukrainën, duke shkuar ndjeshëm përtej "vijës së kuqe" të vizatuar vazhdimisht nga kancelari Scholz.
Merz e përshkroi atë si një "krim të rëndë lufte" dhe ngriti mundësinë e dërgimit nga Gjermania të raketave kruiz Taurus në Kiev. Këto armë me rreze të gjatë veprimi dhe me ndikim të lartë do të ishin një ndihmë e madhe për Ukrainën dhe mund të ushtronin presion serioz ndaj Rusisë. Por, "gjithmonë kam thënë se do ta bëja këtë vetëm në koordinim me partnerët tanë evropianë", tha Merz.
Megjithatë, ai shtoi se Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe SHBA-të kishin furnizuar raketa lundrimi dhe nëse furnizimi me armë ishte i koordinuar me aleatët e saj, "Gjermania gjithashtu duhet të marrë pjesë". Ai komentoi se ushtria ukrainase "duhet të dalë nga pozicioni mbrojtës - e tëra çfarë bën është të reagojë". Ajo duhej të "ishte në gjendje të ushtronte njëfarë kontrolli mbi atë që po ndodh".
Merz madje përmendi në mënyrë të qartë mundësinë që Ukraina të shkatërrojë Urën e Krimesë, një lidhje strategjike kyçe midis Rusisë dhe gadishullit të Krimesë të aneksuar në mënyrë të njëanshme . Me këtë retorikë dhe nivel detajesh, Merz e ka pozicionuar veten në kundërshtim të drejtpërdrejtë me Scholz, i cili vazhdimisht kundërshtoi dërgesat e Taurus dhe paralajmëroi kundër çdo përshkallëzimi të mëtejshëm të luftës midis Rusisë dhe Ukrainës.
Mbështetja e vazhdueshme për Ukrainën është vetëm një element i trazirave më të gjera politike në Gjermani që kanë rezultuar nga politikat e administratës së re amerikane – trazira që herë pas here ka shkaktuar rënien e reputacionit dhe besueshmërisë së Merz.
Për muaj të tërë, si në Bundestag ashtu edhe gjatë fushatës zgjedhore, Merz dhe politikanë të tjerë konservatorë theksuan rëndësinë e respektimit të frenimit të borxhit të Gjermanisë dhe bënë thirrje për disiplinë fiskale. Kjo ndryshoi papritur me fillimin e bisedimeve eksploruese midis CDU/CSU dhe SPD. Deri në mesin e marsit, të dyja dhomat legjislative të Gjermanisë kishin miratuar një vendim historikisht të paprecedentë: Që tani e tutje, nuk do të ketë më kufi për shpenzimet e mbrojtjes.
Po prezantohet gjithashtu një paketë me vlerë 500 miliardë euro (570 miliardë dollarë), që synon përmirësimin e infrastrukturës së Gjermanisë që po shkatërrohet. Kjo përfshin lehtësimin e frenimit të borxhit , të cilin, gjatë fushatës zgjedhore, CDU dhe CSU kishin premtuar fillimisht se do ta zbatonin.
"Kemi detyra të mëdha përpara nesh", tha Merz në intervistën e tij televizive, "dhe ato kërkojnë përgjigje të përshtatshme". Ai shtoi se nuk "i shikon shifrat e sondazheve çdo ditë". Kreu i CDU-së deklaroi se donte që Gjermania të bëhej përsëri "më e guximshme dhe më optimiste".
Ndërkohë, Merz - dhe të gjitha partitë kryesore - kanë Alternativën për Gjermaninë (AfD) të ekstremit të djathtë që po i presionon nga prapa. Vëzhguesit thonë se fitoret e AfD-së në zgjedhjet e fundit i kanë shtyrë partnerët e ardhshëm të koalicionit të përfshijnë politika më të rrepta të imigracionit dhe një fokus më të madh në sigurinë e brendshme në marrëveshjen e koalicionit.
Vetëm disa ditë para zgjedhjeve federale, Merz shkaktoi polemika dhe konfuzion, si brenda ashtu edhe jashtë vendit, duke dobësuar në mënyrë efektive "mur mbrojtës" që ai, së bashku me të gjitha partitë e tjera kryesore, ishte zotuar ta mbante kundër AfD-së. Merz pranoi mbështetjen e AfD-së në disa votime parlamentare mbi politikën e migracionit, në një përpjekje për të ndihmuar CDU/CSU dhe Partinë Demokratike të Lirë (FDP) pro-biznesit të mposhtnin votat e mbetura të kuqe-jeshile, të cilat deri atëherë nuk kishin më shumicë. Ky veprim shkaktoi një valë zemërimi midis politikanëve dhe shoqërisë civile gjermane.
Tani, Merz thotë se dëshiron të rrisë vetëbesimin e popullit gjerman. "Ne jemi një vend i shkëlqyer me më shumë se 80 milionë njerëz, të cilët jetojnë dhe punojnë këtu dhe kujdesen për familjet e tyre", tha ai. Ai dëshiron të tregojë "se përpjekja ia vlen". Më 6 maj, Bundestagu vendosë për Merz që të bëhet kancelari i ardhshëm i Gjermanisë, falë një shumice të thjeshtë, e njohur në këtë rast si "shumica e kancelarit".
