Aranit Muraçi
Duke nisur nga sot çmimi i naftës do të jetë 245 lekë për litër, ose 22 lekë më shumë se çmimi i tregtuar prej 223 lekë për litër (para orës 18:00). Kjo është rritja më e madhe e çmimit të naftës, gjatë javëve të fundit. Ndërkohë benzina do të shitet 204 lekë, nga 198 lekë që ishte në vendimin e 1 tetorit, kurse gazi do të tregtohet me 77 lekë për litër nga 78 lekë që ishte deri tani.
Çmimet e caktuara nga Bordi i Transparencës, të cilat hynë në fuqi sot më datë 7 Tetor ora 18:00 dhe do të jenë të vlefshme deri në mbledhjen e ardhshme të bordit, nuk janë më aspak surprizë për tregun vendas. Madje kanë filluar të mos jenë më surprizë as për konsumatorin. Nuk janë më çmime surprizë, sepse ato nuk i përgjigjen asnjë logjike tregu vendas apo ndërkombëtar.
Nafta u rrit në bursat ndërkombëtare me 4% dhe shkoi në nivelin më të lartë në 5 javët e fundit, e ndikuar nga ulja e prodhimit të OPEC. Çmimet e naftës u rritën këtë javë në tregjet ndërkombëtare, ndërkohë, për disa javë me radhë pësuan uljen më të madhe të furnizimit që nga viti 2020, pavarësisht shqetësimeve për një recesion të mundshëm dhe rritje të normave të interesit.
Se përse Bordi nuk reagoi me të njëjtën shpejtësi dhe me të njëjtë linjë apo të ndiqte të njëjtin trend kur çmimi binte në bursat ndërkombëtare dhe nuk e ruajti të njëjtën shpejtësi apo trend, kur OPEC ndryshoi kurs, vë akoma edhe më seriozisht në dyshim rolin dhe funksionin e tij. Nëse justifikimi në mos-uljen e çmimit ka qenë fakti se bordi i referohej bursës së tregut “Platz” të Mesdheut dhe prandaj i duhet kohë ndryshimit të uljes për të reflektuar në çmim, tek rritja e fundit “spektakolare” qoftë reagimi duhet të kishte ndodhur disa ditë më vonë, qoftë edhe madhësia e rritjes së çmimit, sipas vetë logjikës së bordit.
Megjithatë, kjo rritje duket si një “kompensim” nga anulimi i rritjes së çmimit të energjisë, ,mbi fashën 800 kWh, që do të thotë se është më mirë ta pësojnë ata që konsumojnë karburant. Vendi ynë aplikon ndër çmimet më të larta të naftës dhe benzinës në Europë dhe nga ana tjetër e ka ndër më të ulëtit çmimin e energjisë elektrike.
Edhe rritja e fundit e naftës në bursat e huaja nuk ka qenë po aq e lartë sa rritja e menjëhershme në Shqipëri. Kontratat e së ardhmes së Brent u rritën me 3,50 dollarë ose 3,7 për qind, duke shkuar në 97,92 dollarë për fuçi nga 94 dollarë që ishin para luftës dhe ranë akoma më shumë gjatë muajve të fundit. Kush nga kompatitë tona importuese të naftës u prek nga këto kontrata, që çmimi të ngrihej me kaq shpejtësi?
Numri i platformave të naftës në SHBA, një tregues i hershëm i prodhimit të ardhshëm, ra me dy pikë këtë javë, sipas firmës së shërbimeve të energjisë Baker Hughes Co (BKR.O), pasi inflacioni i lartë i detyroi prodhuesit të shpenzojnë më shumë para për të siguruar punëtorë dhe pajisje. Në Evropë, ndarjet midis liderëve të BE-së mbi kufizimin e çmimeve të gazit dhe paketave kombëtare të shpëtimit u rishfaqën, me Poloninë që akuzoi Gjermaninë për “egoizëm” në përgjigjen e saj ndaj një krize dimërore të energjisë të shkaktuar nga lufta e Rusisë në Ukrainë.
Të enjten, presidenti i SHBA Joe Biden shprehu zhgënjimin për planet e uljes së furnizimit nga OPEC. Ai dhe zyrtarët amerikanë thanë se Uashingtoni po shikonte të gjitha alternativat e mundshme për të ndalur rritjen e çmimeve të karburanteve. Mundet që të ndryshojë plani i OPEC, ose të gjendet një zgjidhje tjetër dhe çmimi në bursa të bjerë për dy ditë. Nëse më tej ndodh rënie në bursa, a do të ketë rënia e çmimit të njëjtin reflektim, me të njëjtën shpejtësi dhe madhësi, edhe në Shqipëri? /Liberale.al/
