Ekonomi

SHIFRA E DITËS: Pse Greqia e çoi pagën e saj minimale sa dyfishi i pagës në Shqipëri?

Shkruar nga Aranit Muraçi

SHIFRA E DITËS: Pse Greqia e çoi pagën e saj minimale sa

Inflacioni, nevoja për fuqi punëtore dhe gara mes vendeve të Europës. Pabarazia e pagave në Evropë - dhe pse hendeku po ngushtohet 

Tendencat në rritje të inflacionit kanë imponuar rritje të pagave kudo në Europë. Një arsye tjetër është edhe ngushtimi i hendekut të pabarazisë. Vendi ynë fqinj, Greqia, që tërheq shumë punëtorë sezonalë nga Shqipëria e rriti pagën minimale më 1 prill, duke e çuar atë nga 780,00 Euro në 830,00 Euro në muaj.  Mirëpo rritja e pagës minimale mund të mos reflektojë tendencat inflacioniste, kudo në Europë, çka do të thotë se në realitet nuk kemi të bëjmë fare me rritje. Greqia ka një pagë minimale më të madhe se dyfishi i pagës minimale në vendit tonë.

Në raport me vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor, Shqipëria (345 euro) pas rritjes së vitit të fundit të pagës minimale, ka lënë pas jo vetëm disa ish-vende sovjetike si Moldavia, Bjellorusia, apo Ukraina në luftë, por edhe vende të rajonit, si Bosnja dhe Maqedonia e Veriut (shih tabelën).  

Llogaritjet bazohen në supozimin e një jave pune 40-orëshe dhe një viti 52-javor, me përjashtim të Francës (35 orë), Belgjikës (38 orë), Mbretërisë së Bashkuar (38 orë), Gjermania (38 orë), Irlanda (39 orë) dhe Monako (39 orë). Shumica e pagave minimale janë të fiksuara me një normë mujore, siç operon edhe vendi ynë, por disa vende e vendosin pagën e tyre minimale me një normë për orë ose normë vjetore.

Pavarësisht inflacionit, dhe rritjes së nivelit të pagave të tjera, rritja e pagës minimale në vendin tonë sikurse në mbarë Europën ka bërë që të ngushtohet hendeku.

Pabarazia është tema kryesore për shkencat sociale dhe politike, dhe me arsye të mirë. Pabarazia shumë e lartë mund të dobësojë kohezionin social dhe mirëqenien shoqërore. Globalizimi, dixhitalizimi dhe financimi priren të zhvendosin ekuilibrin e fuqisë midis punonjësve dhe punëdhënësve gjithnjë e më shumë drejt këtyre të fundit, duke sjellë më shumë pabarazi dhe polarizim, si dhe pasiguri më të madhe për punëtorët. 

Megjithatë, duke parë këto tendenca të mëdha globale, ndonjëherë ne harrojmë kompleksitetin e pabarazisë dhe mënyrën se si ajo ndryshon në vende dhe kohë, duke mos parë se çfarë mund të kompensojë institucionet dhe faktorët specifikë të vendit. Në të gjithë Bashkimin Evropian gjatë dy dekadave të fundit, pabarazia në fakt është ulur. Edhe në Shtetet e Bashkuara, ku pabarazia dukej e destinuar të vazhdonte të rritej në mënyrë të pashmangshme, ka pasur një kthesë të lidhur me rritjen e kërkesës për punë dhe fuqi më të madhe negociuese për punëtorët.

SHIFRA E DITËS: Pse Greqia e çoi pagën e saj minimale sa

Një dokument pune i kohëve të fundit nga Instituti Evropian i Sindikatave hedh një vështrim më të afërt të pabarazisë së pagave në të gjithë Evropën. Në veçanti, ai fokusohet në mënyrën sesi specifikat institucionale dhe kërkesa e lartë për punë mund të forcojnë fuqinë negociuese të punëtorëve në shpërndarjen e pagave, duke kundërshtuar kështu tendencat në shkallë të gjerë që kanë minuar pozicionet e negociatave të punëtorëve me kalimin e kohës. Të kuptuarit se si këta faktorë kyç ende mbështesin punëtorët me paga më të ulëta në BE është thelbësore kur mendohet më gjerësisht për mënyrat për të reduktuar pabarazinë në paga.

Të dhënat e krahasueshme ndërkombëtare mbi pagat për popullsinë aktive gjatë viteve 2006-2021 në 25 shtete anëtare të BE-së (veç Maltës e Qipros) janë nxjerrë nga statistikat e BE-së mbi të ardhurat dhe kushtet e jetesës ( EU-SILC ). 

Pabarazia e pagave në të gjithë sindikatat në tërësi është ulur ndjeshëm me kalimin e kohës, në BE. Variacioni i pagave ra me rreth një të katërtën (28 për qind) midis 2006 dhe 2021. Pabarazia mesatare brenda vendeve mbeti relativisht e qëndrueshme, megjithëse u ul pak gjatë kësaj periudhe në shumicën e shteteve anëtare, por diferencat midis vendeve ranë me pothuajse dy të tretat (63 për qind). Një konvergjencë e tillë është një lajm i mirë: do të thotë se bashkimi në tërësi po bëhet më i barabartë. Dallimet midis vendeve megjithatë mbeten shumë të larta kur krahasohen, për shembull, me dallimet midis shteteve në SHBA .

Pabarazia e pagave ra në vendet e BE-së në vitet 2006-2021, me rreth 11 për qind mesatarisht, por u rrit në gjashtë nga 25 shtetet anëtare. Në të vërtetë, në Itali dhe Spanjë, u rrit me rreth 36 për qind.

Rritja e pabarazisë së pagave nuk është, si rrjedhim, një pasojë e pashmangshme e teknologjive të reja ose e globalizimit, për t'u pranuar në mënyrë fataliste. Politikat e BE-së dhe ato kombëtare dhe marrëdhëniet e punës kanë ende një ndikim të madh në mënyrën se si evoluojnë pagat dhe shpërndarja e tyre.

Liberale Newsroom

A është e pranueshme (dhe e ligjshme) ndërhyrja e kryeministrit Rama në çështjet e brendshme të disa prej bashkive të vendit?

  • Po!
  • Jo!
Powered by the Tomorrow.io Weather API
SHQIPENGLISH