Globi

SPECIALE - Elon Musk në gjurmët e Milton Freidman, i gatshëm të “shfryjë” qeverisjen majtiste!

Shkruar nga Liberale

SPECIALE - Elon Musk në gjurmët e Milton Freidman, i gatshëm

DOGE - 'Departamenti i Efikasitetit të Qeverisë' - ka shkaktuar debate sepse autoriteti më rëndësishëm duket se u është deleguar individëve të pazgjedhur. Ata theksojnë se pagesat që po bëhen nga qeveria amerikane nuk janë etike dhe kanë premtuar se do të anulojnë kontratat, madje kanë deklaruar se do të mbyllen disa agjenci (si USAID).
Pjesa më e madhe e punës dhe e ideve të tyre ka të ngjarë të pengohet nga gjykatat.

Elon Musk - ka arritur gjëra të pamundura, nga rishpikja e industrisë së makinave elektrike te dërgimi i anijeve raketore në hapësirë, dhe gjithashtu po krijon çipa që lejojnë trurin e njeriut të kontrollojë teknologjinë inxhenerike. Ai gjithashtu bën pretendime të guximshme që mund të mos realizohen. Kjo është pjesë e dëshirës për një botë të ndryshme në ekzistencë.

Elon Musk duket qartë se është ndeshur  me burokracitë qeveritare dhe prandaj po ndjek hapat e Milton Friedman, me qëllim që të jetë më i besueshëm mbi planin e tij, teksa e përshkroi idenë e ndryshimit të natyrës së qeverisë si të ngjashme me macet të cilat “lehin”.

"Do të doja të kisha një mace, me kusht që të lehë" ... Ligjet biologjike që specifikojnë karakteristikat e maceve nuk janë më të ngurta sesa ligjet politike që specifikojnë sjelljen e agjencive qeveritare pasi ato krijohen. Mënyra se si FDA tani sillet, dhe pasojat negative, nuk janë një aksident, as një rezultat i ndonjë gabimi njerëzor që mund të korrigjohet lehtësisht, por pasojë e konstituimit të saj.

Musk, i cili do të bashkëdrejtojë DOGE të Trump, tregon se cilat agjenci qeveritare do të hiqte nga ekonomisti i famshëm Friedman. A si fillim premton se departamenti i efikasitetit të Trump do të jetë një revolucion. CEO i Tesla, Elon Musk, i përzgjedhur nga Presidenti i zgjedhur Trump për të udhëhequr një Departamenti të ri të Efikasitetit të Qeverisë, foli së fundmi në Institutin e Politikave të Para të Amerikës në Mar-a-Lago në Florida.

Elon Musk dhe shoku i tij miliarder Vivek Ramasëamy po shqyrtojnë se cilat pjesë të qeverisë mund të shkurtohen ndërsa bashkë do të udhëheqin Departamentin e Efikasitetit të Qeverisë të Presidentit të zgjedhur Trump (DOGE). Drejtori Ekzekutiv i Tesla-s vuri në dukje përmes ideve të ekonomistit të famshëm Milton Friedman se sa e fryrë ishte bërë qeveria gjatë majtistëve, si një përpjekje për të rikthyer në zbatim idetë e tij në praktikë.

“Milton Friedman ishte më i miri”, shkroi Musk në një postim në X, duke ndarë një intervistë që laureati i ndjerë i Nobelit dha, ku kaloi një listë të agjencive të tëra federale që nuk duhej të ishin krijuar kurrë në radhë të parë, si dhe ato që ai ndjente se ishin të rëndësishme.

Elon Musk është shfaqur si një nga ndërmjetësit më me ndikim dhe më të diskutueshëm në administratën e re të Donald Trump. Ai shpenzoi të paktën 277 milionë dollarë nga paratë e tij për të ndihmuar Donald Trump të rizgjidhej, duke bërë fushatë përkrah tij në të gjithë SHBA-të.

Ky investim i rëndësishëm i kohës dhe parave ngre pyetjen se çfarë shpreson të marrë në këmbim personi më i pasur në botë. Kritikët kanë pyetur veten nëse mbështetja e Musk për Trump është vetëm një transaksion i drejtpërdrejtë tregtar, apo Musk pret të marrë favore politike.

Apo pasqyron pikëpamjet e vërteta politike të Musk-ut dhe ndoshta ambicien politike personale?

Deshifrimi i pikëpamjeve politike të Musk dhe gjurmimi se si ato kanë ndryshuar me kalimin e kohës është një çështje komplekse, sipas ekspertëve dhe analizave politike. Si sipërmarrës, ai është edhe më i vështirë për t'u identifikuar në karrierë  politike, kryesisht nga dizajni.

Deklaratat e Musk, ngjajnë si një përzierje befasuese e teorive konspirative të së djathtës ekstreme rreth emigracionit, gërshetuar me mesazhe të ekonomistit neoliberal Milton Friedman i cili  paralajmëronte për rreziqet e inflacionit.  Historikisht, Musk ka pohuar se  ka qenë një liritar i majtë. Ai ka thënë se votoi për Barack Obamën në 2008 dhe 2012, Hillary Clinton në 2016 dhe Joe Biden në 2020.

Musk pretendon se me kalimin e kohës, Partia Demokratike është zhvendosur më tej në të majtë, duke e lënë atë të ndihet më i afërt politikisht me partinë Republikane. Çelësi i ndryshimit politik të Musk, të paktën sipas llogarisë së tij, është largimi nga vajza e tij transgjinore, Vivian Jenna Ëilson. Pas tranzicionit të Vivian, Musk pretendoi se ajo ishte "e vdekur, e vrarë nga virusi i mendjes së zgjuar". Ajo është shumë e gjallë.

Që atëherë, ai vazhdimisht ka sinjalizuar kundërshtimin ndaj të drejtave transgjinore dhe kujdesit për afirmimin gjinor, si dhe politikave të diversitetit, barazisë dhe përfshirjes më gjerësisht. Megjithatë, nëse ekzistenca e thjeshtë e një personi trans në familjen e tij ishte e mjaftueshme për të shkaktuar një “tërmet” politik, Musk ishte qartazi tashmë në një trajektore drejt politikës së ekstremit të djathtë.

Në vend që t'i përgjigjemi një ndryshimi në Partinë Demokratike, ka më shumë kuptim të kuptojmë ndryshimin e politikës së Musk si pjesë e një fenomeni shumë më të gjerë të kohëve të fundit, i njohur si "tubacioni libertarian në alt-djathtas".

Libertarianizmi historikisht ka tentuar të ndahet midis formave të krahut të majtë dhe të djathtë. Libertarianët e majtë mbështesin politikat ekonomike të qeverisë së kufizuar, të tilla si ulja e taksave dhe shpenzimet sociale. Kjo kombinohet me politika sociale progresive, si barazia martesore dhe dekriminalizimi i drogës.

Në të kundërt, libertarianët e djathtë mbështesin të njëjtin grup politikash ekonomike, por kanë pikëpamje sociale konservatore, të tilla si kundërshtimi i të drejtave të abortit dhe festimi i patriotizmit. Historikisht, Partia Libertariane në Shtetet e Bashkuara ka ndjekur një rrugë të mesme e të vështirë midis dy poleve. Megjithatë, dekada e kaluar Partia Libertariane dhe libertarianizmi në përgjithësi kanë janë parë të lëvizin fuqishëm në të djathtë. Në veçanti, shumë libertarianë kanë luajtur role udhëheqëse në lëvizjen “alt-right”.

Alt-right ose "e drejta alternative" i referohet ringjalljes së fundit të lëvizjeve politike të ekstremit të djathtë që kundërshtojnë multikulturalizmin, barazinë gjinore dhe diversitetin, dhe mbështesin nacionalizmin e bardhë. Alt-right është një lëvizje më shumë online, përmes postimive e përmbajtjeve të diskutueshme dhe konfrontuese për të nxitur qëllimisht polemika dhe për të tërhequr vëmendjen. Megjithëse disa libertarianë i kanë rezistuar tërheqjes së alt-djathtas, shumë prej tyre janë përfshirë përgjatë tubacionit, duke përfshirë liderë të shquar në lëvizje.

Ndërsa ky diskutim i teorisë mund të duket abstrakt, sipas analistëve të shumtë ndihmon për të kuptuar se cilat janë vlerat e Musk (nën postimet e tij kaotike në Twitter dhe përshëndetjet naziste).

Në aspektin ekonomik, Musk mbetet një liritar me qeveri të kufizuar. Ai mbron shkurtimin e shpenzimeve qeveritare, uljen e taksave dhe shfuqizimin e rregulloreve – veçanërisht rregulloret që vendosin kufizime për bizneset e tij.

Qëllimi i deklaruar i Musk për të përdorur DOGE për të shkurtuar 2 trilion dollarë nga buxheti i SHBA-së do të përfaqësonte një transformim të paprecedentë të qeverisë. Edhe pse duket shumë e pamundur,  ai ka zgjedhur gjurmët e një nobelisti të shquar. Duke ecur në gjurmë e Friedman, edhe nëse nuk realizohet qëllimi, Musk beson se mund të mbrohet besueshmëria e tij në publik dhe mund të arrihet më e mira.   /Liberale.al/

 

Liberale Newsroom

Poll
SHQIPENGLISH