Miliona punëtorë në të gjithë BE-në vazhdojnë të marrin pagë minimale. Pragjet kanë për qëllim të sigurojnë një standard bazë jetese për punëtorët, megjithëse nivelet shpesh nuk kanë arritur të rriten me inflacionin.
Sipas Eurostat, që nga korriku i vitit 2025, paga minimale mujore para zbritjeve në BE varionte nga 551 euro në Bullgari në 2,704 euro në Luksemburg.
Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, Ukraina ka pagën minimale më të ulët, me vetëm 164 euro. Pesë vende të BE-së—Italia, Danimarka, Suedia, Austria dhe Finlanda—nuk kanë fare pagë minimale kombëtare.
Edhe pse Luksemburgu renditet në krye dhe Ukraina në fund, kur pagat rregullohen sipas analizës për fuqinë blerëse, ato ndryshojnë sërish në të gjithë Evropën, vend pas vendi?
Siç tregon grafiku më poshtë, ka dallime të konsiderueshme në pagat minimale në të gjithë Evropën, dhe Eurostat i grupon vendet në tre nivele page.
Euronews.com ka shtuar një kategori të katërt që grupon vendet me paga minimale nën 600 euro dhe përfshin vendet kandidate për në BE.
1- Grupi më i lartë: Mbi 1,500 €
Përveç Francës, e cila ofron 1,802 euro, të gjitha vendet e tjera në grupin më të lartë paguajnë mbi 2,000 euro në pagë minimale mujore. Përveç Luksemburgut, këto vende përfshijnë Irlandën (2,282 euro), Holandën (2,246 euro), Gjermaninë (2,161 euro) dhe Belgjikën (2,112 euro).
2- Grupi i mesëm: Midis 1,000 dhe 1,500 €.
Disa vende në grupin e mesëm janë pak mbi pragun prej 1,000 eurosh.
3- Grupi i ulët: Midis 600 dhe 999 €
4-Grupi shumë i ulët: Nën 600 €
Disa vende, përfshirë një anëtar të BE-së, kanë paga minimale nën 600 euro. Ky grup më i ulët përbëhet kryesisht nga vendet kandidate për në BE, si Maqedonia e Veriut (584 euro), Turqia (558 euro), Bullgaria (551 euro), Shqipëria (408 euro), Moldavia (285 euro) dhe Ukraina (164 euro).
Siç tregon harta më poshtë, ekziston një ndarje e fortë gjeografike në pagat minimale nominale në të gjithë Evropën. Kjo është më e dukshme midis Evropës Perëndimore dhe Lindore. Në përgjithësi, katër grupet e pagave pasqyrojnë rajone të ndryshme të BE-së.
Vendet në grupin më të lartë janë kryesisht në Evropën Perëndimore dhe Veriore. Grupi i mesëm përfshin disa vende nga Evropa Jugore dhe Qendrore. Grupet e ulëta dhe shumë të ulëta përbëhen kryesisht nga vendet e Evropës Lindore, Ballkanit dhe vendet kandidate për në BE.
Roli i produktivitetit më të lartë në paga
Sipas Dr. Sotiria Theodoropoulou të Institutit Evropian të Sindikatave (ETUI), produktiviteti më i lartë zakonisht barazohet me paga dhe rroga më të larta në përgjithësi. Ekonomitë me më shumë aktivitet industrial ose financiar kanë tendencë të jenë më produktive, dhe industritë e teknologjisë së lartë gjithashtu zakonisht tregojnë nivele më të larta produktiviteti. Fuqia më e lartë negociuese për punëtorët është një faktor tjetër.
Kur krahasohen pagat minimale në të gjitha vendet, standardet e fuqisë blerëse (PPS) janë të rëndësishme sepse kostoja e jetesës ndryshon shumë.
PPS ofron një krahasim më të drejtë duke përdorur një monedhë artificiale që pasqyron atë që njerëzit mund të blejnë në të vërtetë në secilin vend. Një PPS është një njësi monetare artificiale që, në teori, blen të njëjtën sasi mallrash dhe shërbimesh në çdo vend, sipas Eurostat.
Kur përshtatet për fuqinë blerëse, hendeku i pagave midis vendeve ngushtohet ndjeshëm. Për shembull, në Luksemburg, paga minimale është 4.9 herë më e lartë se ajo e Bullgarisë - dy pagat, më e larta dhe më e ulëta në BE. Në terma të PPS-së, ky hendek ngushtohet në 2.3 herë. Ndërsa Luksemburgu (2,035) renditet ende në krye, Estonia (886) ka pagën minimale më të ulët PPS. Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, Shqipëria është me pagën reale më të ulët në Europë, me një PPS prej 566.
Në krye, Gjermania, Holanda dhe Belgjika pasojnë Luksemburgun. Irlanda dhe Franca vijnë më pas.
Ndërsa vendet e Lindjes dhe të Ballkanit shpesh renditen ulët në terma euro, ato performojnë shumë më mirë në terma PPS. Vendet e Evropës Perëndimore ende kryesojnë, por avantazhi i tyre është më i vogël. Për shembull, shtatë shtete anëtare të BE-së renditen poshtë Maqedonisë së Veriut, Turqisë dhe Malit të Zi në terma të PPS-së. Ato janë Malta, Hungaria, Sllovakia, Çekia, Bullgaria, Letonia dhe Estonia.
Përveç Turqisë dhe Maqedonisë së Veriut, Rumania renditet dukshëm më lart në PPS. Mali i Zi dhe Bullgaria mbajnë gjithashtu pozicione relativisht më të forta. Estonia dhe Çekia janë dy vendet që humbën më shumë terren, në renditjen PPS, krahasuar me pozicionet e tyre në euro.
Ndryshimet e pagave minimale gjatë 6 dhe 12 muajve të fundit
Gjatë gjashtë muajve të fundit, nga janari deri në korrik 2025, paga minimale mbeti e pandryshuar në shumicën e vendeve të BE-së dhe vendeve kandidate. Në euro, Maqedonia e Veriut shënoi rritjen më të lartë me 7.7%, e ndjekur nga Greqia me 6.1%. Turqia pa rënien më të madhe, me një rënie prej 21.2%, e ndjekur nga një rënie prej 9.9% në Ukrainë.
Midis korrikut 2024 dhe korrikut 2025, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut regjistruan rritjet më të larta të pagave minimale, të dyja mbi 20%. Në të kundërt, Ukraina dhe Turqia përjetuan rëniet më të mëdha.
Midis vendeve të eurozonës, Kroacia pa rritjen më të madhe me 15.5%, e ndjekur nga Lituania me 12.3%. Në Francë, rritja ishte modeste, vetëm 2%. Spanja dhe Gjermania regjistruan rritje pak më të larta, me përkatësisht 4.4% dhe 5.2%. Megjithatë, kur merret parasysh inflacioni, vlera reale e këtyre rritjeve ka të ngjarë të jetë shumë më e vogël. Paga minimale kombëtare në Mbretërinë e Bashkuar u rrit me 6.7% që nga prilli i vitit 2025.
