Më shumë se 5,000 shqiptarë sulmuan ambasadat e huaja në Tiranë në korrik të vitit 1990. Një grua futet në kompleksin e Gjermanisë Perëndimore. Foto: Lothar Parzeller

Muri i Berlinit kishte rënë tetë muaj më parë, por Partia Komuniste e Shqipërisë po mbahej. Statujat e Stalinit dhe diktatorit Enver Hoxha, i cili vdiq në vitin 1985, ende qëndronin në vendin e izoluar e të shtypur ballkanik.

Një burrë drejtoi një kamion përmes murit të ambasadës së Gjermanisë Perëndimore më 3 korrik 1990. Tre persona hynë gjithashtu në kompleksin e Gjermanisë Lindore. Foto: Lothar Parzeller

Brenda pak ditësh, më shumë se 3,000 shqiptarë u futën në Ambasadën Gjermane pasi një azilkërkues goditi murin e ambasadës gjermane me një kamion. Qindra shqiptarë të tjerë kishin pushtuar ambasadat e grekëve, italianëve dhe francezëve. Katër persona u hodhën në ambasadën kubaneze, por kubanezët i kthyen mbrapsht.

Në pjesën më të madhe, policia tregoi përmbajtje. Edhe nëse do të urdhërohej të qëllonte, morali i ulët ka të ngjarë t’i kishte penguar forcat e sigurisë të hapnin zjarr. Edhe policia dhe ushtarët donin të largoheshin.

Disa diplomatë perëndimorë i inkurajuan shqiptarët të ngjiteshin në muret e ambasadave. "E bëra sepse e dija që një eksod masiv do të shkaktonte shembjen e regjimit", tha Ëerner Daum, diplomati i lartë i Gjermanisë Perëndimore në Shqipëri në atë kohë, i cili ndezi dritat e ambasadës dhe hapi portën. Anëtarët e Byrosë Politike Shqiptare dhe agjentët e inteligjencës së asaj kohe thanë më vonë se kishin mbledhur informacione rreth mbështetjes së huaj për komplote subversive për të rrëzuar qeverinë, duke drejtuar gishtin nga Gjermania, Italia, Franca, Jugosllavia dhe Greqia.

“Kjo dukej si diçka spontane”, tha presidenti komunist i asaj kohe, Ramiz Alia. “Por me siguri kishte duar pas kësaj”.

Deri më 7 korrik, kompleksi i Gjermanisë Perëndimore strehonte 3,199 njerëz, të cilët flinin në kopsht dhe kryenin nevojat në një tualet të gërmuar me dorë. Një grua lindi një vajzë të cilën e quajti Germana. Tetëqind e shtatëdhjetë njerëz flinin në ambasadën italiane dhe rreth pesëqind qëndruan me francezët.

Shqiptarë mbi një rezervuar uji në ambasadën e Gjermanisë Perëndimore. Foto: Lothar Parzeller

Qeveria shqiptare i refuzoi kërkesat e ambasadave për ushqim dhe tenda. “Ose nxirrini ato nga vendi ose jepini policisë, tha qeveria. Në vend të kësaj, autoritetet ndërprenë furnizimin me ujë dhe spiunët u infiltruan në turma për të mësuar pse njerëzit ishin larguar.