Donald Trump do të jetë presidenti i 47-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, pasi mposhti kandidaten demokrate, Kamala Harris.
Republikani ka thyer barriera, duke përjetuar kthesa të mëdha në karrierën e tij politike. Trump është i pari president amerikan i shpallur fajtor për vepër penale dhe abuzim me pushtetin.
Tashmë 78 vjeç, ai do të jetë presidenti më i moshuar në historinë e SHBA-së dhe për shumë nga mbështetësit e tij, ai përfaqëson një luftë kundër sistemit, dhe rikthimi i tij shihet si një fitore kundër status quo-së.
Trump ka ndërtuar një profil unik, duke u bërë kështu një nga presidentët më polarizues dhe një simbol i lëvizjeve konservatore dhe nacionaliste.
Donald Trump ka pasur një ndikim të thellë në politikën amerikane, duke polarizuar dhe transformuar skenën politike të SHBA-së. Politikat e tij për ekonominë, migracionin dhe çështjet racore kanë ndezur debate të ashpra në vend.
Republikani për disa është mishërimi i nacionalizmit dhe vetë-mjaftueshmërisë amerikane, ndërsa për disa të tjerë përfaqëson një prirje autoritare që sfidon parimet e demokracisë atje.
Theksojmë se gjatë fushatës për zgjedhjet presidenciale në një tubim në Pensilvani, ndaj Donald Trump u krye një atentat i cili rezultoi me plagosjen në vesh të tij. Ndërsa autori 20 vjeçar Thomas Mattheë Crooks, u eleminua në vend nga agjentët e FBI. Vetë Trump deklaroi se ngjarja ishte e pabesueshme për të dhe për të gjithë Amerikën.
Por kush është Donald Trump?
Ai ka lindur në vitin 1946 në New York. Ai është një politikan amerikan, personalitet mediatik, biznesmen dhe së fundmi presidenti i 47-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Trump ka shërbyer më parë si presidenti i 45-të i Shteteve të Bashkuara nga viti 2017 deri në vitin 2021.
Trump u diplomua për Bachelor të Shkencave në ekonomi nga Universiteti i Pensilvanisë në vitin 1968. Babai i tij e bëri atë president të biznesit familjar të pasurive të paluajtshme në 1971. Trump e riemëroi biznesin e tij "Organizata Trump" dhe e riorientoi kompaninë drejt ndërtimit dhe rinovimit të gradaçelave, hoteleve, kazinove dhe fusha golfi.
Pas një sërë dështimesh biznesi në fund të viteve 1990, ai nisi sipërmarrje anësore, kryesisht duke licencuar emrin Trump. Nga viti 2004 deri në 2015, bashkëprodhoi dhe drejtoi serialin televiziv realiteti "The Apprentice" . Ai dhe bizneset e tij kanë qenë paditës apo të paditur në më shumë se 4000 veprime ligjore, përfshirë gjashtë falimentime biznesi.
Trump fitoi zgjedhjet presidenciale të vitit 2016 si kandidat i Partisë Republikane kundër kandidates së Partisë Demokratike Hillary Clinton ndërsa humbi votën popullore. Hetimi i Muellerit përcaktoi se Rusia ndërhyri në zgjedhjet e 2016 për të favorizuar Trump. Gjatë fushatës, pozicionet e tij politike u përshkruan si populiste, proteksioniste dhe nacionaliste. Zgjedhja dhe politika e tij shkaktuan protesta të shumta. Ai ishte i vetmi president i SHBA-së pa përvojë paraprake ushtarake apo qeveritare. Zgjedhja e tij çoi në krijimin e një lëvizjeje politike dhe kulti të personalitetit . Trump promovoi teori konspirative dhe bëri shumë deklarata të rreme dhe mashtruese gjatë fushatave dhe presidencës së tij, në një shkallë të paprecedentë në politikën amerikane. Shumë nga komentet dhe veprimet e tij janë karakterizuar si akuza racore, raciste dhe mizogjene.
Si president, Trump urdhëroi ndalimin e udhëtimit për qytetarët nga disa vende me shumicë myslimane, devijoi fondet ushtarake drejt ndërtimit të një muri në kufirin SHBA-Meksikë dhe zbatoi një politikë të ndarjes së familjeve. Ai hodhi poshtë më shumë se 100 politika dhe rregullore mjedisore. Trump nënshkroi Aktin e shkurtimeve të taksave dhe vendeve të punës të vitit 2017, i cili uli taksat dhe eliminoi dënimin e mandatit të sigurimit shëndetësor individual të Aktit të Kujdesit të Përballueshëm. Emëroi Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh dhe Amy Coney Barrett në Gjykatën e Lartë të SHBA. Ai reagoi ngadalë ndaj pandemisë COVID-19, injoroi ose kundërshtoi shumë rekomandime nga zyrtarët shëndetësorë, përdori presion politik për të ndërhyrë në përpjekjet e testimit dhe përhapte dezinformata rreth trajtimeve të paprovuara. Trump nisi një luftë tregtare me Kinën dhe tërhoqi SHBA-në nga marrëveshja tregtare e propozuar e Partneritetit Trans-Paqësor, Marrëveshja e Parisit për ndryshimet klimatike dhe marrëveshja bërthamore e Iranit. Ai u takua me liderin e Koresë së Veriut Kim Jong Un tre herë, por nuk bëri përparim në denuklearizimin.
Trump është i vetmi president amerikan që është fajësuar dy herë, në vitin 2019 për shpërdorim të detyrës dhe pengim të Kongresit pasi i bëri presion Ukrainës për të hetuar Joe Biden, dhe në 2021 për nxitjen e një kryengritjeje. Senati e shpalli të pafajshëm në të dyja rastet. Trump humbi zgjedhjet presidenciale të vitit 2020 nga Biden, por refuzoi të pranonte humbjen. Ai pretendoi në mënyrë të rreme mashtrim të gjerë zgjedhor dhe u përpoq të përmbyste rezultatet.
Më 6 janar 2021, ai u kërkoi mbështetësve të tij të marshonin drejt Kapitolit të SHBA, të cilin shumë prej tyre më pas e sulmuan. Përqafimi i tij i ekstremit të djathtë dhe retorika e dhunshme kundër armiqve të tij politikë janë përshkruar nga historianët dhe studiuesit si autoritar dhe fashist. Studiuesit dhe historianët e renditin Trump si një nga presidentët më të këqij në historinë amerikane.
Pas largimit nga detyra, Trump vazhdoi të dominojë Partinë Republikane dhe u bë përsëri i nominuari i saj në zgjedhjet presidenciale të 2024-ës. Në maj të vitit 2024, një juri në Nju Jork e shpalli Trump fajtor për 34 akuza për falsifikim të të dhënave të biznesit në lidhje me pagesën e parave të heshtura për Stormy Daniels në një përpjekje për të ndikuar në zgjedhjet e 2016, duke e bërë atë ish-presidentin e parë të SHBA-së që u dënua për një krim. Ai është paditur në tre juridiksione të tjera për 54 akuza të tjera penale që lidhen me keqpërdorimin e dokumenteve të klasifikuara dhe për përpjekjet për të përmbysur zgjedhjet presidenciale të vitit 2020. Në procedurat civile, Trump u gjet përgjegjës për abuzim seksual dhe shpifje në 2023, shpifje në 2024 dhe mashtrim financiar në 2024 .
Trump fitoi zgjedhjet presidenciale të 2024 si kandidat i Partisë Republikane kundër kandidates së Partisë Demokratike Kamala Harris, duke u bërë ish-presidenti i parë që nga Grover Cleveland në 1892 që fitoi një mandat të dytë jo të njëpasnjëshëm dhe kandidati i parë presidencial republikan në 20 vjet që parashikohet të fitojë popullaritetin. Në moshën 78-vjeçare, në kohën e zgjedhjeve, ai u bë gjithashtu personi më i vjetër që u zgjodh President i Shteteve të Bashkuara./ Liberale.al
