Një gjykatë italiane urdhëroi Italinë të transferojë një grup tjetër azilkërkuesish në Itali, pasi ata u kapën në det dhe u dërguan në Shqipëri. Ky është vendimi i dytë nga një gjykatës italian, bazuar në një çështje që ka të bëjë me mënyrën se si Italia dhe Bashkimi Evropian e shohin konceptin e një vendi 'të sigurt'. Çështja po rezulton të jetë një pengesë e rëndësishme në rrugën që qeveria italiane të zbatojë plotësisht marrëveshjen e saj të diskutueshme të migracionit me Shqipërinë.
Azilkërkuesit që gjykata urdhëroi autoritetet italiane të transferoheshin në Itali janë nga Egjipti dhe Bangladeshi, vende që Italia pretendon se janë mjaft të sigurta për të deportuar njerëzit. Kjo është thelbësore pasi sipas ligjeve ndërkombëtare dhe të BE-së, shtetet zakonisht nuk mund t'i kthejnë njerëzit në vende ku ka të ngjarë të përballen me dëmtime ose rrezik të konsiderueshëm, një parim i njohur si mos-kthimi.
Italia, si vendet e tjera anëtare të BE-së, ka listën e saj të vendeve që i konsideron të sigurta. Qeveria italiane po kërkon të drejtën e kthimit të njerëzve në këto vende dhe kjo përbën bazën e justifikimit të saj për skemën e diskutueshme të Shqipërisë. Shkurtimisht, njerëzve nga këto vende 'të sigurta' ka të ngjarë që kërkesat e tyre për azil t'u refuzohen dhe Italia dëshiron t'i kthejë ata me lehtësi nga kanë ardhur, diçka që bëhet shumë më e vështirë pasi të jenë brenda territorit të BE-së.
Problemi është se Gjykata Evropiane e Drejtësisë (GJED) nuk duket se i shikon me dashamirësi vendet që kanë listat e tyre të vendeve të sigurta. Në një vendim të veçantë në fillim të vitit, GJED-ja vendosi që Republika Çeke nuk mund të kthente njerëz në Siri, pavarësisht se e para e kishte shpallur të dytën "të sigurt". Edhe pse, i gjithë territori i saj duhet të jetë i lirë nga konflikti, dhuna, rreziku i persekutimit etj.
Ky vendim i mëparshëm hodhi bazën për vendimin e parë italian në tetor 2024, ku mbi një duzinë burrash, gjithashtu nga Egjipti dhe Bangladeshi, u urdhëruan të transferoheshin në Itali pasi u dërguan fillimisht në Shqipëri. Nëse ky grup i fundit azilkërkuesish dërgohet në mënyrë të ngjashme në Itali, do të jenë të gjithë personat e dërguar në Shqipëri deri tani. Kjo është një çështje madhore për qeverinë e Giorgia Melonit, e cila më parë mburrej se qendrat e përpunimit të emigrantëve në Shqipëri mund të trajtonin mijëra njerëz në muaj, me një kosto prej mbi 720 milionë dollarë për pesë vjet.
Qeveria italiane ka lobuar fort që skema të funksionojë dhe duket se synon të vazhdojë pavarësisht pengesave ligjore dhe kritikave ndërkombëtare. Qeveritë dhe gjykatat italiane kanë qenë prej kohësh në mosmarrëveshje mbi politikën e migracionit, me përpjekjet e politikave për të reduktuar migrimin e parregullt në vend të goditur ose të pazbatuar nga gjyqtarët. Kjo ka çuar në një dinamikë të tensionuar me qeverinë dhe mbështetësit e Melonit, të cilët janë shprehur kundër gjyqtarëve që dalin kundër ambicieve të tyre politike, ndonjëherë duke i përmendur me emër.
Ka pak indikacione se skema e Shqipërisë do të anulohet së shpejti, siç ishte fati i skemës së Ruandës po aq i shtrenjtë dhe ligjërisht i ngjeshur në Mbretërinë e Bashkuar. Në të gjithë Bashkimin Evropian oreksi po rritet në fakt për skema të tilla 'offshoring', mes një krize të perceptuar të migrimit të parregullt në bllok. Ligjvënësit gjermanë kanë shprehur mbështetje për idenë, ashtu si edhe kryeministri i ri i Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer.
Me këtë në mendje, eksperimenti italian i offshoring-ut në Shqipëri po shikohet nga afër në Bruksel dhe në vendet anëtare të bllokut. Nëse Meloni dhe kabineti i saj janë në gjendje të kalojnë nëpër gjykata, atëherë kjo mund të shërbejë si një provë koncepti për shtetet e tjera, ndoshta të koordinuara nga vetë Komisioni Evropian, për të filluar eksplorimin e skemave të tyre në det të hapur. /Liberale.al/
