Aktualitet

Nurenbergu i komunizmit. In memoriam Vladimir Bukovskij...

Shkruar nga Liberale

Nga Profesor Renato Cristin

Shqipëroi Elida Buçpapaj

Pikërisht katër muaj më parë, më 27 tetor 2019, u ndërpre rruga e jetës e Vladimir Bukovskij, fatkeqësisht u ndërpre nga një sulm në zemër, vetëm rreth dhjetë ditë para tridhjetë vjetorit të rënies së Murit të Berlinit, data në të cilën kishim menduar të iniconim nismën për të cilën ne kemi punuar së bashku në ato që fatkeqësisht janë bërë muajt e fundit të jetës së tij.

Në fakt, unë i kisha shkruar atij, në verën 2019, duke i kujtuar idenë që më kishte thënë në 2005 në Berlin, për të krijuar një Nuremberg për komunizmin. Ai ishte entuziast për këtë dhe ne vendosëm të hartojmë një dokument së bashku (u bë publik në 7 nëntor në një konferencë për shtyp që u mbajt në Romë në Senatin e Republikës, dhe brenda disa javësh morëm aderimin e rreth qindra personaliteteve nga e gjithë bota botë, eksponentë të partive të ndryshme politike dhe madje edhe njerëz të palidhur me politikën, muzikantë dhe shkrimtarë, akademikë dhe pedagogë në universitete, gazetarë dhe intelektualë, sipërmarrës dhe menaxherë, njerëz të profesioneve të ndryshme. Tani, në kujtim të Vladimir Bukovsky, largimi i tij nga kjo botë na shkakton dhimbje por edhe na përkushton, ta vazhdojmë në atë rrugë, duke nderuar rrugën e lirisë dhe të vërtetës.

Gjithë jeta e tij intelektuale dhe politike në fakt shënohej gjithnjë nga nevoja e së vërtetës, që ai moment i cili, edhe para se të jetë shkencor apo kulturor, është etik, veçanërisht në rastin e tij, kur vendosi ta denoncohet, ndërsa ishte i vetëdijshëm për hakmarrjen ndaj çfarë do të ekspozohej, nga ai sistem i tmerrshëm i nënshtrimit dhe dhunës, i mohimit të lirisë që kishte restauruar regjimi sovjetik. Nga kur u arrestua nga KGB-ja, sapo kishte mbushur të njëzetat e tij në vitin 1963, deri në lirimin-dëbimin e tij në 1976, filloi për të tragjedia e burgosjeve të vazhdueshme, rruga e kryqit e burgjeve, ku burgjet klasike i alternonin me spitalet psikiatrike, si çmendina kriminale të konceptuara me sadizëm ideologjik për të mos vuajtur një dënim apo për tu rehabilituar, por për t’i asgjësuar mendërisht të dënuarit. Por Vladimiri nuk ishte as i çmendur dhe as delikuent, por vetëm një njeri i lirë, i cili dëshironte të jetonte si një njeri i lirë, brenda një aparati i cili i frikësohej edhe fjalës “liri”, sepse ishte e kombinuar me fjalën tjetër të tmerrshme dhe të pashqiptueshme për ta: “E vërteta”. Liria dhe e vërteta ishin për Bukovsky si armë, por në duar tepër të brishta për të kapërcyer kontrollin e gjithëpranishëm të gjuhës dhe shtypjen e çdo kritike, shumë njerëzore për të kundërshtuar fuqinë shnjerëzore sovjetike. Prandaj ai u dënua për përdorimin që regjimi e konsideronte të papërshtatshëmhijshëm, por në të vërtetë ishte shumë i duhur, sikur është liria dhe e vërteta.

Stoikisht dhe, le ta themi, heroikisht, ai kundërshtoi atë regjim kriminal me të gjithë rezistencën që forca e tij mendore dhe morale mund t’i siguronte, por ne nuk e dimë se sa më gjatë ai mund të përballonte atë presion të tmerrshëm psiko-fizik, deri kur një lëvizje e providencës kryqëzon metaforikisht Bukovsky antikomunist me Pinochet antikomunist: një intelektual i burgosur në Gulagun Sovjetik për të dëshmuar të vërtetën, dhe një ushtarak i përbuzur nga intelektualët perëndimorë për ndërmarrjen e detyre të tmerrshme atë të mbrojtjes së lirisë së vendit të tij nga agresioni i ndërkombëtarizmit komunist i nxitur dhe i ndihmuar kryesisht nga Bashkimi Sovjetik. Në fakt, marrëveshja midis sekretarit të përgjithshëm të PKBS Brežhnev dhe gjeneralit Pinochet për një shkëmbim të barabartë çoi në lirimin e Bukovsky. Bukovsky u ndërrua për Luis Corvalán, një disident disi gjithnjë e më i pakëndshëm për kreun e komunistëve kilianë, i mbajtur në burg dy vjet e gjysmë me akuzën për kryengritje të armatosur. Shkëmbimi u zhvillua në dhjetor 1976 në Zyrih, nga ku menjëherë Bukovskij u nis me destinacion në Angli dhe u vendos qytetin e Kembrixhit, një qendër antike universitare dhe një simbol i asaj lirie dhe të vërtete që më në fund rigjetën sensin e tyre origjinal: semantik dhe filozofik, historik dhe shkencor, pragmatik dhe etik.

Për atë botë kokëposhtë dhe infernale që Solženicyn e quajti “arkipelagu i Gulagut”, Bukovsky ishte në të vërtetë një viktimë dhe një nga akuzuesit e shkëlqyer, një nga studiuesit më të mëdhenj nga përvoja personale: i internuar për dymbëdhjetë vjet (megjithëse jo pa ndërprerje) në burgjet psikiatrike, grupe jo imagjinare si ato të Ferrit të Dantes, por mizorisht dhe mizorisht të vërteta, në të cilën jeta ishte një makth nga i cili nuk zgjohej njeri, nuk mund të zgjohej, sepse ishte i tillë ishte vetë realiteti.

Ajo që Bukovsky e quajti “sistemi i kriminalizimit të çdo opinioni që ndryshonte nga ai dominues” ishte mekanizmi për shkatërrimin sistematik të çdo energjie që mund të kërcënonte fuqinë komuniste, një instrument i asgjësimit radikal dhe total, siç ai e pohoi me qartësinë më tronditëse në një konferencë të paharrueshme në Berlin në 2005: sistemi komunist dhe krahu i tij vdekjeprurës, Gulag, ishin “mënyra për të riformuar të gjithë strukturën e shoqërisë; të gjitha shtresat e popullsisë u asgjësuan dhe u ripërpunuan deri në vdekje në Gulag. Dhe normalisht ata ishin njerëzit më të mirë: kështu, si rezultat i diktaturës komuniste, ne humbëm fermerët më të mirë, punëtorët më të mirë, zejtarët më të mirë, intelektualët më të mirë, më të mirët në çdo profesion, në çdo fushë të punës dhe jetës. Ishte një genocid; nuk ka asnjë emër tjetër për këtë “.

Duke përdorur fjalën gjenocid, Bukovskij dëshiron të tregojë vullnetin për asgjësimin e ndërgjegjes, përveç të njerëzve me mish dhe gjak, sepse një popull eliminohet gjithashtu duke i shkatërruar ndërgjegjen e tij, duke i shkatërruar identitetin e tij. Ky është kuptimi origjinal i gjenocidit komunist, e keqja që ushqen dhe ka folenë e vet që në lidhjen e parë në zinxhirin gjenetik të ideologjisë së saj. Ky është kuptimi autentik i Gulag. Kjo është e keqja që Bukovskij ka zbuluar dhe luftuar, dhe në përpjekjen e tij titanike qëndron madhështia morale përpara asaj kulturore apo politike e angazhimit të tij civil, e tërë ekzistencës së tij. Në këtë ai ishte sokratik dhe njëkohësisht realist: e mira nuk arrihet thjeshtë vetëm duke e praktikuar atë, por edhe duke kundërshtuar të keqen, dhe duke qenë se kjo e fundit nuk ka skrupuj morale, lufta ndaj saj është një veprim i moralit suprem, sepse është shprehje e drejtësisë universale e cila, nga ana tjetër, shpreh thelbin ideal të jetës shoqërore dhe të qenies njerëzore në përgjithësi.

Ata jo pak intelektualë të lerosur, të cilët ende sot glorifikojnë mirësinë e brendshme të synimeve të komunizmit dhe mbi rezultatet negative të pavullnetshme të eksperimenteve të aplikimit të tij, mbi qëllimin pozitiv të idesë komuniste dhe mbi pashmangshmërinë e mjeteve të dhunshme për ta arritur atë, duhet të jetojnë përvojat e Bukovskij ose të paktën të lexojnë veprat e tij, së bashku me ato të shumë disidentëve të tjerë dhe të persekutuar nga regjimet e ndryshme komuniste, ato të zhdukur nga skenë dhe ato që janë ende gjallë në të gjithë botën.

I ashtuquajturi “real socializëm i vërtetë” nuk është, siç pretendojnë ata intelektualë, një abort i teorisë marksiste-leniniste ose forma institucionale e karakterit diktatorial të stalinizmit, por është forma politike-shtetërore me të cilën kjo teori duhej të materializohej logjikisht dhe domosdoshmërisht. Prandaj, kritika ndaj real socializmit, domethënë Bashkimit Sovjetik, shteteve të satelitore (por edhe të gjitha qeverive, madje edhe atyre aktuale, të frymëzuara nga kjo teori), duhet të nënkuptojnë, që nga fillimi dhe deri në fund, kritikën e ideologjisë komuniste.

Vladimir Bukovskij ishte aq i bindur për të gjitha këto sa, pikërisht gjatë asaj konference në Berlin në 2005, kushtuar totalitarizmit (dhe që ishte edicioni gjerman i Memento – Kujtesës të Gulag krijuar nga Dario Fertilio dhe vetë Bukovskij), ai më tregoi idenë për krijimin e një Nurenbergu të komunizmit, i cili mund të çojë në një gjykim historik dhe moral të dënimit, i ngjashëm me atë që me të drejtë ka dënuar dhe e ka ndaluar përfundimisht nazizmin nga bota e civilizuar. Një iniciativë e domosdoshme për të pastruar ndërgjegjen historike kolektive të toksinave që ideologjia komuniste ka përhapur kudo dhe për të ribalancuar ndërgjegjen morale të botës perëndimore, të asaj bote të lirë që shumë shpesh, prej dembelizmit ose besimit të keq, fsheh të vërtetën e komunizmit, etj. duke fshehur thelbin kriminogjenik të një ideologjie që është akoma aktive dhe vdekjeprurëse.

Këtu është motivimi, etik përpara se historik dhe politik, i Nurenbergut të komunizmit, i cili tani bëhet një detyrim moral edhe ndaj krijuesit të tij.

Faqja e internetit për ta nënshkruar Apelin ështëhttps://nuremberg.vladimirbukovsky.com

 

Liberale Newsroom

Poll
SHQIPENGLISH