Metoda Sokratike është një mënyrë për të vënë në dyshim se si mendojmë në një përpjekje për të zhvilluar një filozofi personale më të favorshme, të shëndetshme dhe konstruktive.
Kufijtë e mendjes sonë përcaktojnë edhe kufijtë e jetës sonë – ne nuk e përjetojmë jetën ashtu siç është, ne e përjetojmë ashtu siç jemi, dhe me këtë dua të them se gjithçka që përjetojmë në botën përreth nesh filtrohet përmes besimeve tona, vlerave, perceptimeve dhe paragjykimeve. Kjo do të thotë që përvoja jonë dhe mënyra se si ne e ndiejmë dhe e perceptojmë një gjë, ngjyroset nga kush ne jemi.
Kjo ndjenjë përcakton veprimet tona dhe gjatë një periudhe kohore ne vëmë re se ato ndjenja ndryshojnë rrjedhën e jetës sonë. Kushtet/kufijtë e mendjes sonë do të përcaktojnë kushtet/kufijtë e jetës sonë, dhe sot ne do të përdorim filozofinë e Sokratit për të mësuar se si t’i bëjmë këto kushte sa më të favorshme dhe të na ndihmojnë të ecim drejt jetës që duam për veten tonë, pavarësisht nga ajo se si juve mund tu duket.
Sokrati ishte një filozof i lashtë grek, i lindur në vitin 470 para Krishtit, i biri i një punonjësi guri dhe një mamie dhe vetë ishte një qytetar athinas. Gjatë gjithë viteve 420, Sokrati u vendos në beteja të ndryshme gjatë luftës së Peloponezit dhe në fund u kthye në Athinë, duke u bërë filozofi që e njohim sot.
Pavarësisht se Athina ishte një vend ku njerëzit i kushtonin shumë rëndësi pamjes, bukurisë, pasurisë dhe statusit, Sokrati dukej se i shmangej këtyre gjërave. Ai ishte jashtëzakonisht i shëmtuar me një hundë të kthyer lart, sy të fryrë dhe bark të madh. Ai ishte indiferent ndaj pasurisë materiale, ndryshe nga ata që e rrethonin. Ai neglizhoi higjienën personale, komoditetin, ecte zbathur dhe kishte vetëm një pallto të copëtuar. Ai moderoi të ngrënit dhe kënaqësinë dhe sëbashku me këto ai shkoi edhe kundër mënyrës së jetesës dhe të menduarit të shoqërisë ku jetonte.
Pavarësisht nga të gjitha këto, ai u bë një njeri me interes në mesin e popullit athinas, pasi disa në mënyrë të favorshme e ndiqnin mësimin e tij dhe e dëgjonin të fliste mbi filozofinë dhe mënyrat për të jetuar një jetë të mirë, të tjerët në mënyrë të pafavorshme për shkak të prirjes së tij për të sfiduar vendimet e këqija nga zyrtarët e shtetit ose për të vënë në dyshim bindjet dhe motivet e njerëzve, gjë që nuk është gjithmonë e mirëpritur.
Sokrati u bë i njohur si një nga themeluesit e filozofisë perëndimore dhe ndërsa nuk do të kemi kohë të shqyrtojmë të gjithë punën e tij këtu, ne do të eksplorojmë metodën e tij Sokratike. Një praktikë e pyetjes së vetes për të zbuluar mospërputhjen, falsitetin në besimet dhe opsionet që kemi në kokë. Përfitimi i kësaj është se, kur e përdorim këtë metodë rregullisht, ne pastrojmë dhe mbrohemi nga besimet negative dhe shkatërruese që të mos rrënjosen në mendjen tonë, dhe si rezultat i përgjigjemi më mirë përvojave rreth nesh.
Kjo praktikë mund të ndahet në tre hapa – secila prej të cilëve ndihmon në një farë mënyre për të hedhur dritë mbi arsyen se pse ne besojmë atë që besojmë dhe duke na sfiduar që të jemi të përgjegjshëm për besimet që mbështesin mënyrën se si e jetojmë ne jetën tonë dhe se si i udhëheqim veprimet tona. Nëse luftojmë për të mbrojtur një opinion, mund të jetë për shkak se opsioni është i bazuar në gënjeshtër dhe kërkon modifikim.
- Ndërgjegjësimi
- Marrja në pyetje
- Riformulimi
Ndërgjegjësimi
Vetëdija është e nevojshme para çdo gjëje tjetër – nëse një ndërtues nuk ka një plan për ndërtesën ose nuk e di se me çfarë materialesh po punon, do të jetë shumë e vështirë për të marrë një rezultat të mirë përfundimtar – në mënyrë të ngjashme nëse nuk kemi një imazh të qartë të besimit që mbajmë, ose arsyeve për të, do të jetë shumë e vështirë për ne që të ndjekim një rrugë të qartë në jetë për të arritur diçka më të favorshme për veten tonë.
Personalisht, unë mendoj se mjetet më të mira për të ndihmuar me ndërgjegjësimin janë një kombinim i meditimit, fokusimi në një temë specifike, besimi ose opsioni për t’u përpjekur ta kuptoni më mirë atë. Dhe mos harroni asnjëherë ta shkruani atë gjë që tashmë është e qartë në kokën tuaj.
Meditimi shton qartësinë dhe shkrimi i tij ndihmon në forcimin e realizimeve në mendjen tuaj. Gjithashtu ju lejon të ktheheni te gjërat për të cilat keni punuar në të kaluarën nëse keni nevojë të rifreskoni aktivitetin.
Këto janë personale për mua, kështu që ia vlen të provoni edhe gjëra të reja për të zbuluar nëse diçka e ndryshme do të funksionojë për ju. Disa njerëz pëlqejnë regjistrimin e mesazheve, të tjerëve u pëlqejnë shënimet në dërrasat e bardha, për të patur mbi to një objekt si kujtesë apo të tjerë mbajnë një varëse ose një unazë, çfarëdo që të jetë, nëse funksionon, funksionon.
PYETJE SOKRATIKE:
Marrja në pyetje është e nevojshme pasi na jep mundësinë të jemi të vetëdijshëm se me çfarë po punojmë, dhe kjo është ndoshta pjesa më e vështirë e procesit.
Marrja në pyetje është e vështirë sepse kërkon që ne të jemi të hapur dhe të sinqertë me veten dhe kjo shpesh përfshin të pranojmë se ku jemi gabim, të pranojmë se kemi punë për të bërë, të jemi të hapur ndaj faktit se ajo që besojmë mund të mos jetë e saktë, dhe një mori gjërash të tjera që mund të jenë pilula të vështira për t’u gëlltitur. Megjithatë, kjo është pikërisht ajo që nevojitet për të rritur, zhvilluar dhe përfundimisht për të riformuluar barërat e këqija në mendjen tonë që në mënyrë delikate po shtrembërojnë mënyrën se si ne e shohim botën, veten dhe njerëzit e tjerë. Sa më mirë të bëhemi në të qenit të sinqertë me veten, aq më shpejt e kalojmë këtë proces dhe aq më mirë bëhet jeta jonë si rezultat. Siç kemi thënë, kushtet e mendjes sonë diktojnë cilësinë e jetës sonë.
Pra, çfarë pyetjesh duhet të bëjmë dhe si mund ta përdorim punën e Sokratit për të na ndihmuar të jetojmë një jetë më të mirë?
Ne mund ta ndajmë Metodën Sokratike në afërsisht gjashtë pjesë. Këto pjesë, mund të përdoren në çdo kohë kur ne po përpiqemi të riformulojmë një mendim besimi.
- Identifikoni çfarë po mendoni?
- Pse e thua këtë?
- Shpjegoni se çfarë doni të thoni.
- Sfidoni mendimin
- A është kjo gjithmonë e vërtetë?
- Në çfarë kushtesh kjo nuk mund të jetë e vërtetë?
- Çfarë supozime po bëni?
- Cilat fakte ju bëjnë ta besoni këtë?
- A është burimi juaj i besueshëm?
- A ka ndonjë provë që e kundërshton atë?
- Si e dini se është e vërtetë?
- Shikojeni nga një kënd tjetër?
- A është e mundur që dikush ta shohë këtë në një mënyrë tjetër?
- Cili do të ishte kundërargumenti?
- Eksplorimi i implikimeve dhe pasojave
- Por nëse kjo do të ndodhte, çfarë tjetër do të rezultonte?
- Si ndikon kjo?
- Vënia në pyetje e pyetjes
- Pse mendoni se e bëra atë pyetje?
- Pse ishte e rëndësishme kjo pyetje?
- Cila nga pyetjet tuaja doli të ishte më e dobishme?
Ky lak mund të bëhet pa pushim ndërsa arrini në një imazh më të qartë dhe më të qartë në mendjen tuaj të asaj që besoni për një gjë të caktuar. Është pothuajse si një proces pastrimi, duke filluar me ujin e turbullt dhe me baltë që kalojmë në çdo hap duke e bërë atë më të qartë dhe më të qartë derisa të dimë saktësisht se çfarë kemi.
Ndërsa kalojmë nëpër këto hapa, ne jemi gjithashtu të vetëdijshëm se sa të meta dhe të pabaza janë në të vërtetë disa nga besimet tona. Shumë nga mendimet që na pengojnë janë më shumë produkt i imagjinatës sonë sesa i ndonjë fakti real të prekshëm dhe ky proces ndihmon për ta theksuar atë dhe për të dobësuar besimet shkatërruese.
Riformulimi:
Riformulimi është hapi i fundit – ndërgjegjësimi na ka ndihmuar të gjejmë një besim, vlerë ose supozim specifik që na ka penguar ose ka shkaktuar një përgjigje negative ndaj diçkaje, pyetja na ka ndihmuar të gjejmë shkakun dhe arsyet pas besimit, dhe ka të ngjarë që kjo pyetje e ka dobësuar themelin mbi të cilin është ndërtuar besimi. Tani ne kemi riformulim për të rrëzuar besimin e vjetër dhe për ta ndërtuar atë përsëri në një mënyrë që funksionon me ne, dhe jo kundër nesh.
Aty ku faza e pyetjeve gërryen besimin e rremë dhe ha çdo mendim që ne mbajmë që nuk ka merita, riformulimi është procesi i pyetjes: “nëse ai besim nuk është i vërtetë dhe ka pasur një ndikim negativ në mendësinë time, cili besim është i vërtetë dhe konstruktiv?”
Sigurisht që duhet të jemi të kujdesshëm që të mos krijojmë besime që në pamje të parë duken konstruktive, por që në fakt janë të ndërtuara mbi informacione që janë po aq të rreme sa ato negative. Është më mirë të lidhemi ngushtë me realitetin sesa të hedhim hi mbi sytë tanë. Në përgjithësi, sa më larg të jenë besimet tona nga realiteti, aq më shumë vuajmë kur në mënyrë të pashmangshme i bëjmë ato të përballen me realitetin.
Ne madje mund t’i drejtojmë besimet tona të reja përmes pyetjeve sokratike për t’u siguruar që ato janë po aq solide sa mund të jenë dhe po të qëndrojnë kundër dritës.
Pavarësisht se si e përdorni këtë informacion dhe sa i dobishëm mendoni se janë Sokrati dhe filozofia e tij, shpresoj se ka diçka këtu që mund ta përdorni në jetën tuaj të përditshme. /Liberale.al/
