Arte

FOTO HISTORIKE: Abdyl Ypi dhe sakrifica e tij për Shqipërinë

Shkruar nga Liberale
FOTO HISTORIKE: Abdyl Ypi dhe sakrifica e tij për Shqipërinë

Abdyl Ypi (1878–1920)

Abdyl Ypi ishte një nga figurat më të shquara të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare në fillim të shekullit të 20-të. I lindur në Kolonjë, ai u shfaq si një udhëheqës politik i përkushtuar gjatë një kohe kur idealet kombëtare po trazonin ndërgjegjen e shumë intelektualëve shqiptarë. I njohur për vizionin e tij të mprehtë politik dhe përkushtimin e palëkundur ndaj çështjes kombëtare, Ypi u përfshi aktivisht në lëvizjen xhonturke, duke u rreshtuar me udhëheqës të tjerë shqiptarë që kërkonin reforma të thella brenda Perandorisë Osmane.

Pas suksesit të Revolucionit Xhonturk në korrik 1908, Ypi mori role kyçe udhëheqëse. Ai drejtoi klubet shqiptare në Stamboll dhe Selanik, qendra të aktivitetit jetësor politik midis diasporës shqiptare. Më vonë, pas vdekjes së Ismail Pashës, ai u bë president i Kongresit të Dibrës, duke vazhduar një traditë të përfaqësimit të fortë shqiptar në skenën politike.

Pas Luftës së Parë Botërore, me formimin e qeverisë proitaliane të Durrsit në dhjetor 1918, Ypi u pozicionua në kundërshtim të drejtpërdrejtë me qëndrimin e saj të lidhur me jashtë. Në një kohë kur shumë zgjodhën të heshtnin ose të bënin kompromis, Ypi qëndroi i vendosur. Ai e kritikoi hapur qeverinë si "të shitur te Italia" dhe mbështeti përmbysjen e saj, gjë që çoi në shkarkimin e tij nga pozicioni i prefektit në gusht 1919.

Megjithatë, angazhimi i tij politik nuk u zbeh. Në prag të Kongresit historik të Lushnjës, ku do të vendosej drejtimi i ardhshëm i Shqipërisë, Abdyl Ypi shihej si një zë kyç dhe një kërcënim për ata që ishin në pushtet. Duke kërkuar të parandalonte zhvillimin e kongresit, qeveria e Durrsit përdori dhunën dhe kërcënimin. Në mbrëmjen e 15 janarit 1920, Ypi u vra nga Sulejman Merlika, në një sulm të organizuar politikisht që tronditi publikun.

Deklaratat e tij të fundit, duke cilësuar qeverinë e Durrsit si tradhëtare aq më tepër të thëna në prani të Mustafa Krujës, u bënë motivi për këtë akt fatal. Ypi vdiq si martir në pragun e një prej momenteve më të rëndësishme politike të Shqipërisë, i kujtuar si një njeri që dha jetën e tij për një Shqipëri të pavarur dhe dinjitoze.

Përgatiti : Hemelita Boriҫi

Liberale Newsroom

A mund të shihen si shpresëdhënës politikanët e rinj për të përmbysur raportin tradicional të dy partive të mëdha në qeverisje prej ‘92?

  • Po!
  • Jo!
Powered by the Tomorrow.io Weather API
SHQIPENGLISH