Economicus

LIBRI I DITËS/ Nga Karen Horney: Personaliteti Neurotik i Kohës Sonë. Shtepia Botuese Alfabeti JH

Shkruar nga Liberale
LIBRI I DITËS/ Nga Karen Horney: Personaliteti Neurotik i Kohës

Karen Horney (16 shtator 1885 - 4 dhjetor 1952) ishte një psikanaliste gjermane që ushtroi profesionin në Shtetet e Bashkuara gjatë karrierës së saj të mëvonshme. Teoritë e saj vunë në dyshim disa pikëpamje tradicionale frojdiane. Kjo ishte veçanërisht e vërtetë për teoritë e saj mbi seksualitetin dhe për orientimin instinktiv të psikanalizës. Ajo vlerësohet si themeluese e psikologjisë feministe në përgjigje të teorisë së Frojdit për zilinë e penisit. Ajo nuk u pajtua me Frojdin rreth ndryshimeve të qenësishme në psikologjinë e burrave dhe grave, dhe ajo i gjurmoi ndryshime të tilla në shoqëri dhe kulturë sesa në biologji. Ajo shpesh klasifikohet si neofrojdiane.

“Personaliteti Neurotik i Kohës Sonë” nga Karen Horney, përshkruan teoritë e saj për neurozat. Në 15 kapituj që përbëhen nga 290 faqe, ajo mbulon tema të tilla si "ndërlikimet kulturore dhe psikologjike të neurozave", "ankthi dhe armiqësia", "struktura bazë e neurozave", "kërkimi për pushtet, prestigj dhe zotërim", "faji neurotik", “ndjenjat", "kultura dhe neuroza" dhe të tjera. Autoria përshkruan dhe shtjellon vështirësinë e përcaktimit të një "neuroze", shtron pyetjet e thjeshta për të cilat përgjigjet përfshijnë "fenomene psikike" të cilat janë gjithmonë të ndërlikuara, shpreh qartë dallimin midis qëndrimeve normale dhe neurotike dhe më pas vazhdon t'i shtjellojë ato në terma të çift bazë armiqësi-ankth. Përpunimet e saj të situatave joseksuale në të cilat ndodh ekuacioni armiqësi-ankth-neurozë janë jashtëzakonisht të vlefshme. Kështu janë edhe mohimet e pan-seksualitetit infantil. Në fund të fundit, siç kanë theksuar prej vitesh shumë në këtë fushë, zakonisht është nevoja e të rriturve ajo që përcakton fiksimin e fëmijës.

Horney theksoi se mjediset janë një faktor ndikues në zhvillimin e personalitetit. Ky ishte një largim i madh nga idetë e Sigmund Frojdit, i cili mendonte se personaliteti krijohej përmes konflikteve brenda mendjes njerëzore. Ajo njohu disa nevoja njerëzore, si nevoja për dashuri dhe vetëkontroll. Mjediset formojnë mënyrën se si njerëzit i shohin këto ide dhe si zbatohen ato në jetën e dikujt. Ajo besonte se ishte e mundur që çdo person të zhvillonte neuroza bazuar në këto nevoja njerëzore dhe se si vendos t'i plotësonte ato. Ndikimet mjedisore formojnë nëse një person zhvillon këto neuroza të personalitetit.

Horney besonte se personalitetet tona formohen nga mjediset tona.

Ankthi themelor

Për Horney, ankthi themelor është kur një person ndihet i pashpresë ose i izoluar për shkak të rritjes nga prindër emocionalisht të neglizhuar. Ky është një shembull i shkëlqyer se si ajo besonte se mjediset ndikojnë në personalitetet tona. Ajo besonte se si rezultat i këtyre mjediseve të neglizhuara, disa të rritur zhvillojnë ankth bazë kur rriten. Ankthi është një nga mënyrat kryesore që manifestohen neurozat nëse nuk plotësohen nevojat bazë. Të gjithë njerëzit kanë nevoja themelore, të tilla si të jenë të dashur ose të dëshiruar. Nëse njerëzit nuk mendojnë se këto nevoja po plotësohen, ata mund të përjetojnë stres dhe ankth ekstrem.

Shembull i ankthit neurotik

Ky ankth themelor njihet edhe si ankthi neurotik dhe çon në zhvillimin e neurozave. Për shembull, të gjithë njerëzit kanë një nevojë themelore për t'u ndjerë të dashur ose të kërkuar nga shoqëria. Kjo gjë i bën njerëzit të ndihen mirë kur marrin siguri se janë të kërkuar dhe vlerësuar. Megjithatë, disa njerëz bëhen të fiksuar me këtë siguri. Ata ndërtojnë të gjithë vetëvlerësimin e tyre mbi të. Kjo mund të çojë në ankth neurotik, ku njeriu vazhdimisht do të kërkojë siguri në një pikë jo të shëndetshme për t'u ndjerë i vlefshëm. Kjo nevojë për t'u ndjerë i dëshiruar do të bëhej më pas një nevojë neurotike.

/Liberale.al/

 

 

 

 

Liberale Newsroom

Poll
SHQIPENGLISH