Shtëpia britanike e ankandeve Bonhams shiti një shpatë për shumën astronomike prej 14 milionë paund, e barabartë me mbi 16 milionë e 100 mijë euro. Ky është çmimi më i lartë i arritur ndonjëherë për një objekt të këtij lloji. Siç mund ta imagjinoni, kjo nuk është thjesht një shpatë, por një armë me një histori shumë domethënëse pas saj, si dhe një objekt i bukur, i dekoruar imët dhe i punuar me dorë nga metali i çmuar.
Nuk është rastësi që i përkiste një sundimtari, një nga më të fuqishmit që ka pasur India në të kaluarën e saj: Fateḥ Ali Tipu, i njohur gjithashtu si Tipu Sultan, Tigri i Mysore dhe Tippoo Sahi. Burri sundoi Mbretërinë e Mysore – e vendosur në Indinë jugore – nga 1782 deri në 1799, kur u vra gjatë Luftës së Katërt Anglo-Mysore (1798-1799), luftoi midis mbretërisë së tij dhe kompanisë së Indisë Lindore të udhëhequr nga Britania nga Earl të Morningtonit. Shpata ishte në dhomën e tij të gjumit kur ai u kap dhe u vra gjatë mbrojtjes së fortë të fortesës Seringapatam.
Arma, me nofkën “Spenny” ose Shpata e Sovranit, karakterizohet nga një dorezë e artë plot simbole dhe mbishkrime, të pranishme edhe në tehun e gjatë të çelikut Wootz. Në atë kohë dihej se ishte më i forti dhe më rezistenti, i aftë për të shpuar dhe prerë armaturën e armiqve. Nuk është rastësi që u përdor për të bërë armët më prestigjioze, të destinuara për komandantët, fisnikët dhe sovranët, si për shembull Sulltani Tipu. Midis mbishkrimeve janë “pesë nga cilësitë e Zotit dhe dy thirrje që thërrasin Zotin me emër,” shpjegoi Bonhams në një deklaratë për shtyp. Shpata u farkëtua nga mjeshtrit dhe farkëtarët Mughal nga modelet e shpatave gjermane që u prezantuan në Indi qysh në vitet 1500.
“Shpata e Sovranit” nuk është ajo që përdori Tipu Sultan në betejën përfundimtare, e cila i kushtoi jetën më 4 maj 1799, por ajo u gjet në banesat e tij personale, e grabitur nga objektet e tij të çmuara (shumë përfunduan në muzetë britanikë). Kjo është një nga të fundit ende të disponueshme për individët privatë, pavarësisht nga vlera e saj jashtëzakonisht e lartë për historinë e Indisë. Në njoftimin e saj të shitjes, shtëpia e ankandeve Bonhams shpjegoi se “Spenny” u kontestua me oferta të mëdha nga tre pjesëmarrës, dy me telefon dhe një i pranishëm. Në fund fitoi kush e vuri në pjatë ofertën mbi 16 milionë euro. Kjo shifër jo vetëm që e bën atë shpatën më të vlefshme në histori, por edhe një nga objektet më të shtrenjta të artit indiano-islamik ndonjëherë./Liberale.al
