Politika e brendshme dhe e jashtme, ekonomia, burimet energjetike dhe vështirësitë e lidhura me sektorë të rëndësishëm industrialë janë të ndërthurura.
Është e qartë se kriza në Francë dhe Gjermani ka dhe do të ketë pasoja të rëndësishme në të ardhmen e Bashkimit Europian. Një krizë e dyfishtë që ndërthur politikën e brendshme dhe të jashtme, ekonominë, burimet energjetike dhe vështirësitë e lidhura me sektorë të rëndësishëm industrialë. Le ta kthehemi në retrospektivë dhe të përpiqemi të përmbledhim atë që po ndodh në Paris dhe Berlin.
Çfarë po ndodh në Francë
Përtej Alpeve, qeveria e udhëhequr nga kryeministri Michel Barnier ra pas vetëm tre muajsh, pas mocionit "pincer" të mosbesimit të paraqitur nga Fronti i Ri Popullor i krahut të majtë dhe të mbështetur nga Rassemblement i ekstremit të djathtë. Kriza u shkaktua nga ligji i diskutueshëm i buxhetit prej 60 miliardë eurosh, i cili përfshin taksa të reja dhe shkurtime për shërbimet publike, përfshirë kujdesin shëndetësor. Dështimi për të indeksuar pensionet nxiti më tej pakënaqësi, duke çuar në rënien e qeverisë. Presidenti Emmanuel Macron njoftoi se nuk do të japë dorëheqje, se brenda pak ditësh do të emërojë kryeministrin e ri për një qeveri "me interes të përgjithshëm", por vendi tani gjendet në një situatë, në “jostabilitet politik”, pa një drejtim të qartë dhe me rrezik të detyrimit për të operuar në funksionim të përkohshëm. Situata ekonomike franceze ndërlikohet më tej nga një borxh publik në rritje dhe një nga diferencat më të larta në Evropë .
Çfarë ndodhi në Gjermani
Pas prishjes së koalicionit qeveritar - i njohur si "koalicioni i semaforëve" - midis Social Demokratëve, të Gjelbërve dhe Liberal Demokratëve të Fdp, kancelari Olaf Scholz shpalli zgjedhje të parakohshme për 23 shkurt 2025. Kriza u shkaktua nëntorin e kaluar nga shkarkimi i ministrit të Financave Christian Lindner, një drejtues i FDP-së, për mosmarrëveshjet mbi buxhetin dhe financimin e mbështetjes ushtarake për Ukrainën. Pas shkarkimit, dy nga tre ministrat e FDP-së dhanë dorëheqjen, duke shënuar në fakt edhe fundin e qeverisë. Një nga shkaktarët kryesorë që prishi ekuilibrat ishte mosmarrëveshja mbi buxhetin federal: koalicioni nuk ishte në gjendje të arrinte një marrëveshje për mënyrën e ndarjes së fondeve, veçanërisht ato të destinuara për programin e veprimit për klimën dhe mbështetjen ushtarake për 'Ukrainën’.
Debati mbi mënyrën e financimit të ndihmës për Kievin çoi në ndarje të thella, me FDP që kritikonte ashpër politikat e kancelarit Scholz. Por çështja më e rëndësishme ka të bëjë me ekonominë: ajo që konsiderohet si "lokomotiva e Europës" po përballet me një fazë të vështirë, me stanjacion në rritje, një GDP që do të tkurret për të dytin vit radhazi dhe një rënie të mprehtë të investimeve brenda dhe jashtë. Lufta në Ukrainë pati edhe një efekt tjetër: ndërprerja e furnizimit me gaz rus shkaktoi krizë energjetike, e cila rriti kostot për kompanitë dhe rastet Volksëagen dhe Thyssenkrupp janë pasqyra e kësaj situate krize.
Implikimet dhe frika për Europën
Kriza e boshtit franko-gjerman, shtylla kurrizore e Evropës, pashmangshmërisht shoqërohet me pasoja në të gjithë kontinentin. Së pari, dobësia ekonomike e dy vendeve mund të ketë një efekt domino në ekonomitë e tjera, duke çuar në një recesion në të gjithë kontinentin. Për më tepër, paqëndrueshmëria politike mund të dëmtojë besimin në Bashkimin Evropian dhe institucionet e tij, duke nxitur populizmin dhe euroskepticizmin. Po ashtu, nuk duhet nënvlerësuar se kriza mund të dobësojë pozitën e Evropës në nivel global , duke e bërë atë më pak konkurruese dhe më pak me ndikim në çështjet ndërkombëtare.
/Përgatiti: Liberale.al/
