Të nisesh nga rastet praktike për të abstraguar më pas në teori. Është kjo metoda që dy juristet e njohura, Arta Mandro-Balili dhe Juelda Lamçe sjellin përmes librit të tyre “E drejta familjare përmes rasteve praktike”.
Pedagogia e Shkollës së Magjistraturës dhe dekania e Fakultetit të Shkencave Juridike në UET u bënë bashkë për të sjellë një produkt që u vjen në ndihmë jo vetëm studentëve e pedagogë në fushën e Drejtësisë apo avokatëve e kërkuesve shkencorë, por edhe lexuesit më të gjerë që kërkon më shumë njohuri rreth së Drejtës Familjare apo kërkon t’i zgjerojë apo rifreksojë ato.
Siç edhe theksoi zonja Lamçe, në dinamikat e shoqërisë së sotme, E Drejta Familjare është më ndjeshme ndaj zhvillimeve ekonomike, sociale, kulturore dhe teknologjike.
Në një bashkëbisedim me studentët dhe pedagogët e Fakultetit të Shkencave Juridike, Politike dhe Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Universitetin Europian të Tiranës mbi libri, profesoreshë Mandro tha se bashkëpunimi me dekanen Lamçe ka sjellë një impuls pozitiv në një fushë sa të rëndësishme aq edhe delikate siç është e Drejta Familjare.
“Është bota ku jetojmë e ëndërrojmë përditë, vatra ku shkojmë e mbështesim kokën, por që për fat të keq ndodhet edhe përballë vorbullave e që i takon një juristi, një autoriteti, një gjyqtari, përmbaruesi, avokati, një prokurori që të merret me familjen”.
Të dyja autoret thanë se procesi për përzgjedhjen e rasteve dhe përpunimi metodologjik nuk ka qenë i lehtë. Mandro tha se për këtë punim është zgjedhur metoda “learning by doing” apo e njohur edhe si metoda Sokratike.
“Puna ime në shkollën e Magjistraturës më tregoi se ballafaqohen dy kultura krejt të ndryshme mes fakultetit të Drejtësisë nga njëra anë dhe fakulteteve të tjera dhe metodës që aplikojmë në Shkollën e Magjistraturës. Në katër mujorin e parë kandidatëve për magjistratë iu duhej pak kohë sa të adoptoheshin me metodën. Mendova që duhej nisur pak më herët”, u shpreh zonja Mandro.
Ky botim shtoi ajo i jep mundësi lexuesit të gjerë të reflektojë, edhe kur nuk është rasti që ai të marrë vendime për të tjerët. “Mendoj se cilësia e jetës sonë varet nga cilësia e jetës familjare dhe nuk mund të ketë demokraci në shoqëri, nëse nuk ka demokraci në familje”, përfundoi profesoresha Mandro.
Sipas juristit Xhezair Zaganjori, ish-kryetar i Gjykatës së Lartë, libri i organizuar në tri pjesë, trajton në mënyrë shteruese të gjitha institutet e së Drejtës Familjare, si parimet, çështjet me bashkëshortët , fëmijët, si edhe ato të surrogacisë, një institut relativisht i ri në të Drejtën Familjare.
Recensentë të këtij botimi që i jep një qasje praktike problematikave që lidhen me çështje të së drejtës familjare janë emra të njohur të jurisprudencës shqiptare si avokati Maks Haxhia, Kryetar i Dhomës së Avokatisë, konstitucionalistja Aurela Anastas dhe Roza Pati, profesoreshë në Kolegjin e Drejtësisë, të Universitetit St. Thomas, ShBA dhe pjesë e Dikasterit të Vatikanit për Promovimin e Zhvillimit Integral Njerëzor.
Dekania Lamçe e cilësoi punën me profesoreshë Mandron, të dyja eksperte të së Drejtës Familjare, si një bashkëpunim në kohën dhe vendin e duhur.
“Sa isha rikthyer në Shqipëri dhe entuziaste të trajtoja, të diskutojë raste të ndryshme. E shihja me vëmendje të Drejtën Familjare dhe shfletoja publikimet në të Drejtën Civile e Familjare dhe vija re mangësi…”, u shpreh zonja Lamçe. Ajo shtoi se ka një përgjegjësi të dyfishtë, si pedagoge dhe si dekane e Fakultetit të Shkencave Juridike, Politike dhe Marrëdhënieve Ndërkombëtare në UET. Duke u ndalur te vlerësimi pozitiv institucional që UET mori nga agjencia britanike e verësimi QAA, ajo e vuri theksin te rekomandimi për të pasur në fokus studentin.
“E gjejmë veten në këtë drejtim, pasi jemi përpjekur që studentin ta kemi fokus e të bëjmë ndryshimin në qasjen metodike: jo më nga teoria drejt praktikës, por nga rasti praktik të mund të abstragojmë në teori”. Zhvillimet e fundit në shoqëri, që reflektohen në të Drejtën Familjare, siç mund të jetë bashkëjetesa e çifteve me të njëjtën gjini apo teknikat e riprodhimit të asistuar ngjallin kureshtje dhe debat, por edhe kërkojnë qasje të ndryshme në trajtim. Ky libër u vjen në ndihmë juristëve të rinj ta kuptojnë dhe përvetësojnë të Drejtën Familjare, duke e ndjekur rast pas rasti përmes çështjeve praktike të zgjedhura nga dy juristet e njohura./Liberale.al
