Aktualitet

A mund të ndryshohet himni kombëtar?

Shkruar nga Liberale
A mund të ndryshohet himni kombëtar?

Tekstet e himneve kombëtare, sado të ndryshme nga njëra-tjetra, kanë shumë gjëra të përbashkëta. Një nga këto është prania e shpeshtë e referencave historike, kulturore dhe gjuhësore, të cilat janë mjaft të vjetruara dhe në shumë raste janë të vështira për t’u kuptuar sot.

Kjo është një karakteristikë që ka të bëjë veçanërisht me himnet e vendeve që origjina e të cilëve daton në kohë shumë të hershme, por megjithatë edhe himnet që janë krijuar në kohë më të reja, të gjithë, pak a shumë, janë njëlloj të ekspozuar ndaj rrezikut të vjetërsimit me kalimin e viteve.

Në shumë vende të botës ekziston një debat nëse himnet e tyre kombëtare, duhet të ndryshojnë tekstin e tyre. Ata që janë pro ndryshimit, e konsiderojnë një iniciativë të tillë si një zgjedhje të dobishme për t’i bërë tekstet më të kuptueshme, para së gjithash, edhe më përfaqësues të vlerave dhe ndjenjave popullore sot. Një ide e tillë është një nga arsyet, jo e vetmja, pse himnet kanë ndryshuar në të kaluarën dhe me shumë gjasa, do të ndryshojnë gjithashtu edhe në të ardhmen.

Disa të tjerë mendojnë se është e vështirë për t’u zbatuar një ide e tillë, kjo edhe për shkak të mungesës së ngjarjeve historike që krijojnë kushtet për vendosjen e një mosvazhdimësie me traditën. Nuk thuhet as kjo, për shembull, se është më e lehtë të bihet dakord, se cilat pjese e himneve mund të përmirësohet dhe si.

Ndryshimet mund të përfshijnë gjithashtu eliminimin e referencave në lidhje me ngjarjet kombëtare që himnet, sipas disave, duhet të ndihmojnë për t’i mbajtur gjallë në kujtesën kolektive. Mirëpo, shpesh ndodh që ato pjesë janë më të neglizhuarat dhe më të paqartat nga strofat e himneve. Ose janë ato që perceptohen si më anakroniket dhe në disa raste diskriminuese; të largëta, me fjalë të tjera, nga vlerat kolektive që një vend dëshiron të sintetizojë dhe shprehë përmes himnit të tij.

Shumë himne kombëtare datojnë që në shekullin 19-të dhe gjysmën e parë të shekullit të 20-të, përgjithësisht në një periudhë të historisë, kur retorika patriotike dhe ushtarake nuk dukej e habitshme apo e çuditshme, aq më pak në një himn, qëllimi i të cilit ishte kryesisht të nxiste ndjenjat nacionaliste.

Me kalimin e viteve, disa himne kombëtare kanë pësuar ndryshime sipas ngjarjeve që ka sjellë konteksti historik dhe politik. Një nga shembujt më të njohur dhe më të cituar është historia e trazuar e himnit rus, i përdorur që nga viti 1944 për të zëvendësuar atë të mëparshmin (që ishte Internacionalja Socialiste që nga revolucioni komunist). Teksti u shkrua nga Sergei Mikhalkov, ndërsa muzika nga kompozitori sovjetik dhe dirigjenti i korit të Ushtrisë së Kuqe, Alexander Vasilevich Alexandrov.

Nga viti 1953 e në vazhdim, pas vdekjes së Stalinit dhe në kontekstin më të gjerë të masave destalinizuese të Bashkimit Sovjetik, u vendos që të mos përdoren më fjalët gjatë interpretimit të himnit, sepse në një pikë të caktuar të tekstit kishte pikërisht një referencë për Stalinin. Në vitin 1977, që himni të këndohej, vargu që i referohej Stalinit u hoq nga teksti, ndërsa vargtu për Lenin u mbajt në tekst.

Ndryshime u bënë edhe në vitin 2000, kur himni u fut nga Putin për të zëvendësuar atë të përdorur për më pak se dhjetë vjet, pas përfundimit të Bashkimit Sovjetik (kënga Patriotike, një himn pa tekst që s’u bë kurrë popullor). Në rishkrimin e ri, që iu besua edhe një herë Mikhalkovit, u hoq vargu për Leninin, komunizmin dhe “bashkimin e pandashëm të republikave ruse”.

Një shembull tjetër, ndoshta më i njohuri, i përditësimit të himnit kombëtar sipas ngjarjeve është ai i Mbretërisë së Bashkuar, e cila pas vdekjes së Mbretëreshës Elizabeth II nuk është më Zot Save the Queen , por God Save the King.

Shembuj të tjerë të modifikimit të pjesshëm të teksteve të himnit i referohen arsyeve të ndryshme, duke filluar nga ato historike, deri tek ato politike dhe, më tepër pasqyrojnë ndryshimet dhe ndjeshmëritë kulturore për tema të caktuara, duke përfshirë çështjet gjinore.

Në vitin 2011 parlamenti austriak miratoi disa modifikime të himnit të shkruar nga poetja austriake Paula von Preradović, i cili këndohej që nga viti 1947. Nga 1 janari i 2012-ës referenca për «bijtë» në vargun e parë u zëvendësua me «bijtë dhe vajzat» ( töchter und söhne ), dhe në strofën e tretë «koret vëllazërore» ( brüderchören ) u zëvendësua me «koret e gëzueshme» ( jubelchören ). Ndryshime të këtij lloji u bënë në vitin 2018, pas shumë diskutimesh, edhe në tekstin e himnit të Kanadasë. Dhe propozimi për heqjen e referencave gjinore nga himni kombëtar u diskutua edhe në Gjermani në të njëjtën periudhë./Përgatiti r.d-Liberale.al/

Liberale Newsroom

Poll
SHQIPENGLISH