Aranit Muraçi
Organizimi i Samitit të BE-së për herë të parë në rajonin tonë, sipas Komisionit Evropian, është një shenjë e qartë e përkushtimit të fortë të Bashkimit Europian për Ballkanin Perëndimor, me qëllim për të shkurtuar rrugën e tyre drejt bllokut.
Në Samitin e Tiranës, udhëheqësit e BE-së riafirmuan angazhimin e plotë dhe të qartë ndaj perspektivës së anëtarësimit në Bashkimin Evropian të Ballkanit Perëndimor. Ata bënë thirrje për përshpejtimin e procesit të anëtarësimit bazuar në reforma të besueshme nga partnerët.
Lufta e përshkallëzuar e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës e vë në rrezik paqen dhe sigurinë evropiane dhe atë globale, prandaj samiti nënvizoi rëndësinë e partneritetit strategjik që duhet të ketë midis BE-së dhe rajonit të Ballkanit Perëndimor.
Samiti ishte për më tepër, një mundësi për të rishikuar progresin në zbatimin e Planit Ekonomik dhe të Investimeve, prej afro 30 miliardë euro që do të lëvrohet nga Bashkimi europian. Projektet kryesore do të jenë të fokusuara në tranzicionin e gjelbër dhe dixhital, transportin e qëndrueshëm, energjinë e pastër, mbështetjen për sektorin privat dhe zhvillimin e kapitalit njerëzor, si dhe projekte që kanë si qëllim për të ndihmuar ose për të ngushtuar hendekun socio-ekonomik midis Ballkanit Perëndimor dhe BE-së. E thënë ndryshe, BE do të financojë ato projekte që premtojnë se do të mund ta afrojnë vendin tonë, si nga ekonomike, politike, sociale dhe kulturore, pranë standardit të vendeve të tjera anëtare.
BE-ja ka miratuar për momentin financimin për 40 projekte kryesore në transport, lidhje, tranzicionin e energjisë, axhendën e gjelbër, tranzicionin dixhital dhe zhvillimin e kapitalit njerëzor. Këto projekte me mbështetjen e BE-së kanë sjellë deri tani 1.8 miliardë euro dhe një vlerë totale investimi prej 5.7 miliardë euro. Këtu përfshihen 12 projekte investimi të miratuara më 5 dhjetor, nga të cilat 6 projekte në sektorin e energjisë janë përshpejtuar falë paketës së mbështetjes energjetike prej 1 miliardë eurosh, e përbërë nga dy shtylla:
500 milionë euro mbështetje të menjëhershme për të gjithë partnerët e Ballkanit Perëndimor për të zbutur rritjen e çmimeve të energjisë, për bizneset dhe familjet në nevojë, e cila është miratuar dhe do të jetë gati për disbursim në fillim të vitit 2023. 500 milionë euro në mbështetje afatshkurtër dhe afatmesme nëpërmjet Kornizës së Investimeve të Ballkanit Perëndimor për të avancuar tranzicionin energjetik dhe sigurinë energjetike. Rreth 2.5 miliardë euro në total investime do t’i jepen rajonit në bashkëpunim me institucionet financiare ndërkombëtare, vetën në sektorin energjetik.
Mbi telekomunikacionin mbi marrëdhëniet BE-Ballkani Perëndimor, u vendos po ashtu për uljen e parë vullnetare të tarifave të roaming duke filluar nga tetori 2023. Komisioni Evropian dhe Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal lehtësuan negociatat e marrëveshjes dhe premtuan se vendimi për reduktime të mëtejshme pritet të merren në maj 2023.
Së fundi, Samiti ishte një mundësi për të diskutuar dhe thelluar bashkëpunimin e BE-së me rajonin në menaxhimin e migracionit, sigurinë kibernetike, arsimin dhe rininë. Komisioni ka miratuar së fundmi 70 milionë euro financim për të ndihmuar në përmirësimin e aftësive të menaxhimit të kufijve, si dhe për të rritur luftën kundër kontrabandës së migrantëve dhe trafikimit të qenieve njerëzore në Ballkanin Perëndimor. BE-ja po rrit gjithashtu ndihmën dhe bashkëpunimin e saj me Ballkanin Perëndimor, për të forcuar qëndrueshmërinë kibernetike pas një serie sulmesh kibernetike në shkallë të gjerë në rajon, duke përfshirë një program të ri prej 5 milionë eurosh për të gjithë rajonin që do të nisë në fillim të vitit 2023. Universitetet e Ballkanit Perëndimor do të përfshihen gjithashtu në nismën e Universiteteve Evropiane nën Erasmus+ në baza të barabarta me shtetet anëtare të BE-së, për të krijuar mundësi të mëtejshme për të rinjtë.
I takon Shqipërisë, që jo rastësisht u zgjodh nga Samiti, të tregohet sa më serioze e të përfaqësohet me projekte dhe njerëz dinjitozë, për të përfituar prej fondeve që do të lëvrohen nga Bashkimi Europian për rajonin, me qëllim që të shkurtojë sa më shumë rrugën drejt së ardhmes së saj euro-atlantike. /Liberale.al/
